7 başlıkta bu hafta nasıl geçti?
-
Türkiye depremin yaralarını sarmaya çalışırken bu hafta yurt içinde depremin maliyeti ve deprem sonrası yeniden inşanın ekonomik tablosuna ilişkin görüşler dillendirildi. Büyüme ve enflasyon verilerinin verilerinin izlendiğin haftada önemi bir gelişme de siyasette yaşandı. İYİ Parti muhalefetin oluşturduğu altılı masadan ayrıldı. Yurt dışı piyasalarda ise Fed Başkanı Powell'ın ABD Kongresi'nde yapacağı sunumu dikkatleri çekti.
Artçıları hâlâ devam eden depremlerle sarsılan ülke bu hafta ekonomide büyüme ve enflasyon verileri, açlık ve yoksulluk sınırı, Merkez Bankası'nın KKM hesaplarına ilişkin düzenlemelerine odaklanırken siyasette de muhalefetin oluşturduğu altılı masa açıklamaları gündem oluşturdu.
Yurt dışı piyasalarda Fed Başkanı Powell’ın bankanın web sitesinde yayımlanan ABD Kongresi’nde yapacağı sunumu izlendi.
1- Akşener altılı masadan kalktı
İYİ Parti Genel İdare Kurulu toplantısının ardından açıklama yapan İYİ Parti Genel Başkanı Akşener, "5 parti Sayın Kemal Kılıçdaroğlu yönünde görüşlerini paylaştılar. Üzülerek söylüyorum ki dün itibarıyla altılı masa artık millet iradesini kararlarına yansıtma kabiliyetini kaybetmiştir" söyledi. Akşener'in, Cumhurbaşkanlı adaylığı için çağrıda bulunduğu İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu ve ABB Başkanı Mansur Yavaş, çağrıyı kabul etmediklerini bildiren açıklamalar yaptı.
Gelişmeler üzerine sosyal medya hesabından videolu mesaj yayınlayan Kılıçdaroğlu, bu yola çıkarken hep "Halil İbrahim Sofrası"ndan bahsettiklerini, bu sofraya 'o oturmasın, bu oturmasın' diyerek bu ülkeyi toparlayamacaklarını belirterek, sorumlu davranmaya ve sofrayı büyütmeye devam edeceklerini söyledi.
2- EYT düzenlemesi yasalaştı
Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. İlk etapta 2 milyona yakın EYT'linin yararlanacağı düzenleme ile koşulları yerine getiren olan EYT’liler emeklilik dilekçesini 3 Mart tarihinden itibaren vermeye başlayacaklar. Dilekçeyi Mart ayının herhangi bir gününde verenlerin emekli aylıkları, 1 Nisan’dan geçerli olmak üzere bağlanacak. Dilekçenin ayın hangi günü verildiğinin önemi olmayacak.
3- Türkiye 2022'de yüzde 5,6 büyüdü
Türkiye ekonomisi 2022'de iç tüketimin katkısıyla beklentileri aşan bir büyüme performansı kaydetti. Ekonomi yılın tamamında yüzde 5,6 büyüdü. Yılın son çeyreğinde büyüme ise yüzde 3,5 olarak gerçekleşti. Son çeyrekte çeyreklik bazda büyüme ise yüzde 0,9 olarak kaydedildi. Sektörel performansa bakıldığında 2022'nin tamamında hizmetler sektöründeki çift haneli büyüme, buna karşın inşaattaki sert daralma dikkat çekti. 2021'de yüzde 24,9 büyüyen ihracat ise 2022'de yüzde 9,1 ile tek hanelerde büyüme gösterdi.
Öte yandan, Türkiye ekonomisi yıllık bazda büyüme kaydederken, çalışanların aldığı pay azaldı. Çalışanların büyümeden aldığı pay 2022'de yüzde 26,5'e geriledi. Böylelikle 1998 yılına giden veri setinin en düşük seviyesi kaydedildi.
Aylık fiyat artışı serisi 50. ayına girdi
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre Şubat ayında yıllık enflasyon baz etkisiyle 1 yılın en düşük seviyesine indi. Şubat ayında aylık enflasyon ise yüzde 3,15 olarak kaydedildi. Böylelikle Türkiye'de aylık fiyat artışı serisi 50. ayına girdi. Üretici fiyatlarında da gevşeme devam etti ve yıllık üretici enflasyonu 15 ayın en düşük seviyesine geriledi. TÜİK deprem nedeniyle üç bölge müdürlüğüne bağlı illerde alan fiyatlarının derlenemediğini açıkladı.
4-Merkez Bankası’ndan bankalara yeni KKM uyarısı
Merkez Bankası, Hazine karşı taraflı TL Kur Korumalı Mevduatları (KKM) vadesi geldiğinde dövize dönüp, ertesi gün TCMB karşı taraflı dövize dayalı Kur Korumalı Mevduata dönüştüren bankaları sözlü olarak uyardı. İşlemlerin günlük spot döviz talebini artırdığı, devamı halinde “bu yolla yapılan işlemlerin TL dönüşüm payına sayılmayacağı” belirtildi. Bazı bankalar, yüzde 11,5’a inen ve maliyet avantajı yaratan TL KKM’yi düz vadeli mevduata dönüştürdüğünde ödeyeceği yüzde 30 faiz yerine yüzde 20’lerde faiz ile döviz KKM’ye yönlendirmeyi tercih ediyordu. Bankalar böylelikle yüzde 13’lere düşmek zorunda kalan kredi faizine rağmen yüzde 22’lerde olan kaynak maliyetlerinin daha da yükselmesini engellemeye çalışıyordu.
5- DB/Lopez: Depremin hasarı 34,2 milyar dolar
Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez, Kahramanmaraş merkezli depremlerin Türkiye’de yarattığı fiziksel hasar hakkında Bloomberg HT’ye açıklamada bulundu. Lopez, hazırlanan rapora göre, art arda gerçekleşen iki depremin Türkiye’nin 2021 yılı GSYH’sinin yüzde 4’üne karşılık gelen yaklaşık 34,2 milyar dolarlık fiziksel hasara yol açtığını açıkladı.
6- GSM şirketlerine deprem soruşturması
Depremlerde çöken GSM şirketleri Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone hakkında soruşturma başlatan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) şirketlerden, afet ve acil durumlarında ülke genelinde haberleşmenin kesintisiz sağlanmasına yönelik yükümlülüklerinin gereği gibi yerine getirilmesini, tüm afet acil eylem ve planlarının revize edilerek bir ay içinde kuruma göndermesini talep etti.
7- Fed’in yarı yıl sunumunda enflasyon vurgusu
Fed Başkanı Jerome Powell’ın haftaya ABD Kongresi’nde yapacağı yarı yıl para politikası sunumu yayımlandı. Raporda Fed’in enflasyonun yol açtığı sorunlar konusunda ‘son derece farkındalığı’ olduğu ve fiyat istikrarını sağlamak için daha fazla faiz artışının gerektiği ifade edildi.
