Büyümede sıkı para politikası etkisi
-
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) taraından açıklanan üçüncü çeyreğe ilişkin dönemsel gayrisafi yurt içi hasıla verilerine göre, ekonomi 3. çeyrekte yıllık yüzde 2,1 büyürken dönemsel bazda yüzde 0,2 daraldı. 3. çeyrekte yıllık bazda sanayi yüzde 2,2 daralırken, hizmetler yüzde 1,9, tarım yüzde 4,6 ve inşaat yüzde 9,2 büyüdü. Veriler pandemi sonrası en düşük yıllık büyüme olarak kaydedildi.
Türkiye ekonomisinde yılın üçüncü çeyreğinde sıkılaşmanın etkisi büyüme ivmesinin yavaşlamasını beraberinde getirdi.
Türkiye ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde üst üste ikinci kez daraldı. Gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 ile beklentilerle ile uyumlu bir seviye gösterdi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre GSYH 2024 yılı üçüncü çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 2,1 arttı.
İkinci çeyrek için açıklanan yüzde 0,1’lik çeyreklik büyüme verisi yüzde 0,2 daralma olarak revize edildi. Yıllık büyüme ise yüzde 2,1 ile yüzde 2,5 seviyesindeki beklentinin altında kaldı. Veriler pandemi sonrası en düşük yıllık büyüme olarak kaydedildi.
Yılın üçüncü çeyreği yüksek enflasyonla mücadele eden Merkez Bankası’nın faiz artışlarının etkisinin hissedildiği bir dönem oldu. Söz konusu dönemde imalat sanayii üretimi önceki üç aylık döneme göre yüzde 1,2 azalırken, imalat PMI verisi mart ayından bu yana sektörün büyüdüğüne işaret eden 50 seviyesinin üzerine çıkamadı.
3. çeyrekte yıllık bazda asanayi yüzde 2,2 daralırken, hizmetler yüzde 1,9, tarım yüzde 4,6 ve inşaat yüzde 9,2 büyüdü.
Büyümede inşaat etkisi
GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2024 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; inşaat yüzde 9,2, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 6,2, tarım sektörü yüzde 4,6, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,5, ürün üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar yüzde 2,3, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 2,2, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 1,9 ve hizmetler yüzde 1,4 arttı.
Diğer hizmet faaliyetleri yüzde 2,4, sanayi sektörü yüzde 2,2, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri ise yüzde 0,3 azaldı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 azaldı. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2024 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 1,9 arttı.
Milli gelir cari fiyatlarla 11 trilyon 893 milyar 252 milyon TL oldu
Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahmini, 2024 yılının üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 53,3 artarak 11 trilyon 893 milyar 252 milyon TL oldu. GSYH'nin üçüncü çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 357 milyar 989 milyon olarak gerçekleşti.
Hanehalkı tüketimi 3. çeyrekte yıllık bazda yüzde 3,1 arttı
Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları 2024 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 3,1 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 0,9, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 0,8 azaldı.
Mal ve hizmet ihracatı, 2024 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 0,8 artarken ithalatı yüzde 9,6 azaldı.
İşgücü ödemeleri 2024 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 76,3 arttı
