7 başlıkta bu hafta nasıl geçti?

Temsilciler Meclisinden üçte ikiden büyük oy çokluğuyla geçen tasarı, Senatodan da aynı çoğunlukla geçtiği için Trump'ın vetosu geçersiz kılınabilecek.

Savunma bütçesi tasarısında Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını öngören bir bölüm de yer aldı.

Tasarıda, Türkiye’nin S-400’leri teslim almasının ABD Hasımlarına Yaptırım Yoluyla Mücadele Yasası (CAATSA) kapsamında Rusya ile önemli bir işlem olarak kabul edildiği ve NDAA’nın yasalaşmasından sonra 30 gün içinde Türkiye’de S-400 alımına müdahil olanlara CAATSA yaptırımlarının uygulanması talep edildi.

Tasarıda, başkanın CAATSA kapsamında belirtilen 12 maddeden en az 5’ini uygulaması, yaptırımların "ithal edilen malları" kapsamaması istendi.

Bu mallar da "doğal ya da insan eliyle yapılmış maddeler, imal edilmiş erzak ve bunlara ilişkin denetim ekipmanı" şeklinde sıralandı.

Tasarıda, Türkiye’nin aldığı 6 F-35 uçağının da ABD Hava Kuvvetlerince kullanılması için gerekli yetkilendirme yapıldı.

Yaptırımların kaldırılmasının şartları ise şu şekilde belirtildi:

"Başkan yaptırım uyguladıktan sonra 1 yıl içinde Kongrenin gerekli komitelerine, Türkiye’nin veya yaptırım uygulanan kişilerin artık S-400’leri veya bunların yerine herhangi bir Rus sistemini uhdesinde bulundurmadığını, Türk topraklarında Rus hükümeti veya şirketleri adına herhangi bir Rusya vatandaşının S-400’leri çalıştırmadığını teyit ettikten sonra, Türkiye’den Türk hükümetinin veya hükümet adına başka bir tarafın S-400 veya onun yerini alabilecek bir sistemi tekrar edinmek için CAATSA’nın 231. bölümünün kapsamına girecek herhangi bir faaliyete girmeyeceğine dair taahhüt aldıktan sonra yaptırımları kaldırabilir."

Tasarının 159. bölümünde ise yasalaşmasından sonra, 15 gün içerisinde Türk şirketlerinin yerine F-35 için parça üretecek ortakların tespit edilmesi ve gerekli işlemlerin başlatılması istendi.

AB liderleri Türkiye'ye geniş yaptırımlardan kaçındı

Avrupa Birliği, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki enerji keşfi faaliyetlerine karşı uyguladığı ve seyahat yasağı ile varlık dondurmayı içeren mevcut yaptırım listesini genişletme sözü verdi.

Bloomberg'in haberine göre AB liderleri hali hazırda iki Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) çalışanının bulunduğu kara listeyi genişletme çalışması yapılmasına karar verdi. Bu kararla birlikte yaptırım listesine daha fazla Türk vatandaşı ve potansiyel bazı şirket ile kamu kurumlarının girmesi mümkün olabilir.

Liderler Yunanistan’ın, Avrupalı kurumlardan Türk şirketlere finansman yasağı gibi daha sert önlem teklifine ise direndi. Bunun yerine AB mart ayına kadar Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki eylemlerini izleyerek daha sert yaptırımların getirilip getirilmeyeceğini değerlendirecek.

Erdoğan'dan yaptırım yorumu: Sabredeceğiz ve göreceğiz

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD'nin Türkiye'ye S-400 ile ilgili yaptırım uygulamayı planladığına dair çıkan haberlerle ilgili "bazı şeylere alıştığım için diyorum ki Amerika’da devir teslim yapıldıktan sonra herhalde akışı çok daha iyi göreceğiz." ifadelerini kullandı.

Erdoğan, "Türkiye bir NATO ülkesidir. Amerika da bir NATO ülkesidir. Kaldı ki NATO’nun ilk 5’i içerisinde Türkiye önemli bir ülkedir. Yani sıradan bir ülke değildir. Gerek Sayın Trump döneminde gerek Sayın Obama döneminde her zaman iftiharla “Türkiye gibi bir NATO ülkesine sahibiz” denilirken, şu anda Amerika’nın kalkıp CAATSA diye bir olayla Türkiye’yi karşı karşıya getirmesi, bir defa NATO’daki çok önemli bir ortağına yapılan bir saygısızlıktır. Ben olaya böyle bakıyorum" dedi.

AMB faizleri sabit tuttu, pandemi alım programını genişletti

Avrupa Merkez Bankası faizleri sabit tutma kararı alırken, daha önce sinyalini verdiği teşvik uygulamasını da hayata geçirdi.

Piyasa beklentilerine paralel olarak banka mevduat faizini -%0,5 seviyesinde tuttu. Banka, politika faizini %0, marjinal fonlama faizini %0,25 seviyesinde sabit bıraktı.

Banka pandemi alım programına (PEEP) 500 milyar euro ekledi ve programı 9 ay uzattı. Daha önce Haziran 2021'de tamamlanması öngörülen pandemi alım programı Mart 2022 tarihine uzatıldı. Pandemi alım programının toplam büyüklüğü de 1,85 trilyon euroya yükseldi. Karar metninde net alımların pandemide kriz aşamasının bittiğine kanaat getirilinceye kadar devam edeceği mesajı verildi. AMB vadesi dolan PEPP tahvillerine en azından 2023 sonuna kadar yeniden yatırım yapacak.

Dünyada aşı gelişmeleri

Sanofi ve GlaxoSmithKline, ileri yaştaki insanlarda bağışılığı kuvvetlendirmeyi amaçlayan adjuvan rekombinant protein temelli Kovid-19 aşı programını erteleme kararı aldı.

Yeni plana göre, aşı 2021 yılının dördüncü çeyreğinde hazır olacak. Faz 1 ve 2’nin erken sonuçlarına göre, yaşlı insanlarda bağışıklığın yetersiz antijen yoğunluğu nedeniyle düşük kaldığı belirtildi.

Sanofi, aşının birinci ve ikinci aşamasına gelecek yıl ilk çeyrekte başlanılmasını ve en erken onayın ise yılın ikinci yarısında gelmesini bekliyor.

İngiltere'de Pfizer/BioNTech tarafından geliştirilen koronavirüs aşısı yapılmaya başladı. 90 yaşındaki Margaret Keenan Salı günü Pfizer'ın koronavirüs aşısını olan dünyadaki ilk kişi oldu. Keenan, "Kendimi son derece ayrıcalıklı hissediyorum" dedi.

Başbakan Boris Johnson, "Bugün, İngiltere'nin koronavirüsle mücadelesinde ileriye doğru dev bir adımı atılıyor... Önümüzdeki hafta ve aylarda aşılama programının hızlandırılması planlanırken, bulunduğunuz bölgedeki kurallara uyarak ve temel önlemleri hatırlayarak Covid kış planına uymayı sürdürmeniz çok büyük önem taşıyor" dedi.

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) Pfizer Inc'in Kovid-19 aşısının kullanımına izin verdiğini ve ilk aşılamaların birkaç gün içinde beklendiğini, bu durumun pandemiden kaynaklı olarak 295.000 kişinin hayatını kaybettiği bir ülkede bir dönüm noktası olduğunu söyledi.

FDA, Pfizer'in Alman ortağı BioNTech ile birlikte ürettiği ve hastalığı önlemede yüzde 95 etkili olduğu gösterilen aşı için acil kullanım izni verdi. Aşının 16 yaş ve üstü kişilere verilebileceği belirtilirken sağlık çalışanlarının ve uzun süreli bakım tesislerindeki yaşlıların, bu ay 2,9 milyon dozluk ilk turun ana alıcıları olması bekleniyor.

BioNTech İcra Kurulu Başkanı Uğur Şahin, aşının "Amerika Birleşik Devletleri'nde hayat kurtarmaya yardımcı olacağını ve normalliğe dönüşü hızlandırabileceğini" söyledi.

Sabancı Carrefoursa'da yüzde 5 limiti için harekete geçti

Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda (KAP) hisse senetleri borsada işlem gören ortaklıkların işlem görmeyen statüdeki hisselerinin borsada satılabilmesi için Merkezi Kayıt Kuruluşu'na (MKK) başvuran şirketlerin listesi yayınlandı.

Buna göre Sabancı Holding CarrefourSA'da bulunan 2.5 milyon TL nominal değerli hisse senedinin borsada satışa konu edilebilmesi için başvuruda bulunan şirketler arasında yer aldı.

Holding tarafından yapılan açıklamada CarrefourSA'nın halka açıklığının yükseltilmesi yönünde karar verildiği belirtilmişti. Açıklamada dönüştürülen payların tamamı ya da bir kısmının ikincil piyasada veya borsa dışında satılacağı ve CarrefourSA'nın fiili dolaşım oranının yüzde 5'e yükseltilmesine karar verildiği bilgisi verilmişti.

Döviz ve altın işlemlerinde valör uygulaması kaldırıldı

Bankacılık Düzernleme ve Denetleme Kurumu, 100 bin dolar üzeri döviz ve 100 gram üzeri altın işlemlerinde uygulanan bir iş günü süreli valör uygulamasını kaldırdı.

BDDK, 20 Mayıs 2019 tarihinden bu yana gerçek kişilerin günlük 100 bin dolar ve üzerinde döviz alım işlemlerinde dövizin ilgilinin hesabına aktarılmasının ve/veya kullanıma açılmasının/fiziki teslimatının bir iş günü valör uyguluyordu.

Bu yıl Mayıs ayında alınan bir başka kararla da gerçek ve tüzel kişilerin günlük 100 gram ve üzerinde altın alım işlemlerinde de valör uygulaması getirilmişti.

Uygulama ile döviz alımlarında tutarın ilgili hesaba aktarılması bir iş günü sonra gerçekleşiyordu.

Alınan tedbirler sonrasında döviz işlem hacimlerinde dövizde işlem hacimlerinde gerileme kaydedilmişti.