Bayraktar: Otomotiv sektörü arzın ittirmesiyle yürüyor

Bayraktar, Türkiye otomotiv pazarının geçen yıla oranla zaten yüzde 15 seviyesinde düşüşle gittiğini anımsatarak, bu yılın başından beri otomotivde tüketimin yavaşladığını, cari açık açısından da sektörün artı ile gittiğini, onun için son ÖTV artışını beklemediklerini anlattı.

Bu yıl otomotiv pazarının, otomotiv firmalarının ittirmesi ile gittiğine işaret eden Bayraktar, ''Talebin sürüklediği bir otomotiv piyasası yok, arzın ittirdiği bir piyasa var. Dolayısıyla, ne yapacağız? Biraz daha ittireceğiz, ancak ite ite de birazcık yorulduk. Talebin ittiği değil de, satanın çektirdiği bir piyasa olduğu için, üretici, dağıtıcı, bayi elindeki malı satabilmek için elinden ne gelirse yapıyor. Bu nereye kadar sürdürülebilirse'' ifadelerini kullandı.

Bayraktar, otomotiv satışlarının Türkiye ekonomisinin büyümesi ile doğru orantılı olduğunu dile getirerek, Türkiye ekonomisi çok büyümezse, otomotiv piyasasının küçüleceğini belirtti.

Bu yılın başında pazarda düşüşün daha sert olduğunu, ancak temmuz-ağustos ayından itibaren toparlanmaların görüldüğünü ifade eden Bayraktar, son ÖTV artışının son bir iki ayda oluşan toparlanmayı yavaşlatacağını kaydetti.

''Akşam yattık, sabah kalktık, verginin arttığı yerde planlama yapsan ne olacak?''

ODD Başkanı Mustafa Bayraktar, son ÖTV artışından sonra ODD'ye üye otomotiv firmaları arasında yıl sonu pazar beklenti anketi yaptıklarını bildirerek, ankette yıl sonu toplam pazar beklentisinin 785-800 bin adetler civarında çıktığını, bunun da geçen yıla göre yüzde 10-15 oranında bir daralmaya işaret ettiğini söyledi.

Otomotiv sektöründe vergilerle çok oynanmamasının arzu edildiğini ifade eden Bayraktar, otomotivde sık vergi düzenlemesinin, sektörün önünü görmesini zorlaştırdığını kaydetti.

Bayraktar, ''Sektör olarak planlamamızı nasıl yapalım? Akşam yattık, sabah kalktık verginin arttığı yerde planlama yapsan ne olacak?'' dedi.

Otomotiv talebinin tamamen gelir artışına ve ekonominin büyümesine paralel olduğuna işaret eden Bayraktar, ''Önümüzdeki yıl yine yüzde 2-3 oranında bir büyüme olursa, bu Türkiye için aslında bir küçülme olur. Ekonominin çarklarını çok durduruyor yüzde 2'lik büyüme. Şu andaki ekonomik yavaşlığı hissedebiliyoruz. Hemen şu anda vadeli evraka döndü piyasa. Krediler daraldı. Mesela otomobilde şu anda görüyoruz. Tüketici kredi başvurularında çok büyük bir azalma yok. Dönüşlerde azalma var. Markaların pozitif cevaplarında azalma var. Daha az kredi onaylanıyor. O da niye? Bankalar daha seçici davranıyorlar'' diye konuştu.

''Çok optimist olamıyoruz''

Mustafa Bayraktar, tüketici kredileri faizlerindeki gerilemenin otomobil talebinde çok büyük bir artışa neden olmadığını dile getirerek, kaydetti:

''Faiz koridorunu daralt, faizi aşağıya doğru yönlerdir. Enflasyonu kontrol altına almaya çalış, tamam bu bir yöntem. Ama bir taraftan da BDDK diyor ki bankalara, bilançonu büyütme. Ne yapacaksın. Tüketici kredisi hacminin kısa ve uzun vadede artışının öyle çok anormal bir etkisi olmuyor otomobil talebi üzerinde. Bu daha çok vatandaşın zenginleşmesi ile oluyor.

Türkiye'de kişi başına gelir orta kademede biraz daha yukarı çıkar, daha zenginleşirse otomobil piyasası da o zaman büyür. Şimdi yine KDV artacak mı, artmayacak mı diye konuşuluyor. Başbakan açıklama yaptı, 'yeni zamlar daha çok üst ve orta gelir grubunu ilgilendiriyor' dedi. Otomobil olarak bakarsak, otomobili de üst ve orta gelir grubu satın alıyor. Bunların hepsini yan yana koyduğumuz zaman çok iyimser olamıyoruz.''

''Türkiye ekonomisi her zaman volatil bir ekonomi olmuştur''

Bayraktar, Türkiye ekonomisinin her zaman volatil bir ekonomi olduğunu vurgulayarak, bunu görmek için ''kahin'' veya ''uzay mühendisi'' olmanın gerekmediğini dile getirdi.

Otomotiv sektörünün, ekonominin lokomotifi olduğunu belirten Bayraktar, otomotivin bir çok sektörü arkasından çekip götürdüğünü anlattı.

Bayraktar, Türkiye'de vergiler, dolaylı vergiler olarak toplandığı için vergi artışı yapılacağı zaman akla hemen benzinin, tütünün, alkolün ve otomobilin geldiğini dile getirerek, şunları söyledi:

''Bütçenin ağırlığını bu sektörler çekiyor. Biraz direksiyonu kumanda etmek zorlaşıyor böyle olduğu zaman. Direksiyonu kumanda etmek zorlaştığı zaman, bu sektöre yatırım yapmak isteyecek insanlardaki yatırım iştahını etkiliyor. İnsan buna üzülüyor. Türkiye'de ekonomi belli bir banda sokulmak istendiği zaman, tüketimin sınırlandırılması veya artırılması istendiği zaman vergilerle çok oynanıyor. Çok oynanınca volatilite artıyor.

Bir sektöre yatırım istiyorsan, o sektörün hitap ettiği iç pazarın döndürülebilir bir pazar olması lazım. Ama bu dinamikleri ile çok oynadığın zaman pazarın öngörülebilirliği ortadan kalkıyor. O zaman da dolaylı olarak yatırımcı iki kere düşünüyor. Otomotiv sektörünün şu anda geldiği bir nokta var. Bunu da düşünmek lazım.''

Otomotiv sektöründe Türkiye'ye yatırım çekilmek istenildiğini, ancak Avrupa'daki kapasite fazlasının da gözardı edilmemesi gerektiğini ifade eden Bayraktar, Avrupa piyasasının zaten ''canı burnunda'' olduğunu, böyle bir dönemde böyle sıfırdan bir otomobil markasının gelip Türkiye'de üretim yapmasının biraz zor olduğunu anlattı.

Bayraktar, böyle bir zamanda önemli olanın Türk otomotiv ana ve yan sanayisine sahip çıkılmak olduğuna işaret ederek, bunu yapmak için de dinamiklerin belli olduğunu söyledi.

''Ekonomi yönetimi parametrelerle daha sık oynayacak''

Bayraktar, dünya ekonomisinin 3 yıl öncesine göre daha sisli ve virajlı olduğunu dile getirerek, Avrupa'da da durumun belirsiz olduğunu, Avrupa'daki temel aksaklığın, ekonomik anlamda sağlanan birlikteliğin, politik anlamda sağlanamamasından kaynaklandığını ifade etti.

Avrupa'nın sorununun kısa sürede çözülmeyeceğini belirten Bayraktar, Türkiye'nin de Avrupa'ya çık bağımlı olması nedeniyle ekonomi yönetiminin bu dönemde daha kısa kararlarla hareket edeceğini ve parametrelerle daha sık oynayacağı tahmininde bulundu.

Bayraktar, daha önceden bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından açıklanan Otomotiv Sanayisi Strateji Belgesi'nin daha dinamik olmasını beklediklerini dile getirerek, ''Bu belge ile bütün tarafları bir araya getirip, acaba vergiyi otomotivde yüzde 37'den 40'a mı çıkarsak, küçük bir ayarlama mı yapsak gibi değil de, ileriye dönük sektör adına daha neler yapılabilir. Bunların üzerinde çalışmamız lazım'' dedi.