Eker: Tarım hasılası 62 milyar dolar

Dünyadaki kırmızı et üretiminin yüzde 60'a yakınının domuzdan elde edildiğini belirten Eker, geçen yılki sığır eti üretiminin 64 milyon ton, kanatlı eti üretiminin ise 100 milyon ton olduğunu bildirdi. Dünyada 900 milyon insanın açlıkla karşı karşıya olduğunu vurgulayan Eker, aslında herkese yetecek kadar gıdanın bulunduğuna dikkati çekti.

Geçen yıl dünya genelinde gıda fiyatlarında yüzde 4,4 düşüş görüldüğünü belirten Eker, 2013'te hububat ve şeker fiyatlarının azaldığını, yağ fiyatlarının ise biraz arttığını söyledi.

Türkiye'nin tarımsal hasılasının 62 milyar doları aştığına işaret eden Eker, Avrupa'nın en büyük tarım ülkesi haline geldiğini anımsattı. Türkiye'nin gıda maddeleri dış ticaretinin geçen yıl 5,2 milyar dolar fazla verdiğini bildiren Eker, Bakanlık olarak bu konuda TÜİK rakamlarını dikkate aldıklarını ifade etti.

Geçen yıl nakdi karşılıksız 9 milyar lira destek verdiklerini kaydeden Eker, 2013'ün Cumhuriyet tarihinin üretim rekorlarının kırıldığı yıl olduğunu vurguladı. Eker, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Geçen yıl buğday üretimi 22 milyon tona çıktı. Mısır üretimi yaklaşık 5,9 milyon tonu geçti. Çeltik 900 bin ton. Ayçiçeği üretimi de 1,5 milyon tona çıktı. Bu dört üründe de Cumhuriyet tarihinin rekoru kırıldı. Turunçgilde 3,7 milyon tona çıktı. Bu da yine kayıtlarda olan bir rakam değil. Türkiye'nin kivi üretimi 42 bin tona çıktı ve sayılı kivi üreticisi ülkeleri arasına girdi. Muz üretimi 215 bin tona çıktı. Bunlar hep Türkiye'nin içinde üretiliyor. Piyasada gördüğümüz iri muzlar ithal zannediliyor, onlar ithal değil. Burada üretiliyor."

Miras yoluyla tarımsal arazilerin sürekli bölünmesinin önemli bir sorun olduğunu, bu konuda önemli düzenlemeler yaptıklarını anlatan Eker, TBMM gündeminde olan düzenlemeyle Türkiye'nin temel sorunun çözüme ulaşacağını vurguladı. Türkiye'de 30 milyon parsel bulunduğunu, bunların toplulaştırılması gerektiğini belirten Eker, bu yıl sonunda toplam 6 milyon hektar arazinin toplulaştırılmış olacağını bildirdi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile geçen yıl yapılan protokol kapsamında aspir ve kanola üretileceğini ifade eden Eker, gebe düve ve küçükbaş ihracına başlandığını ve bunun devam edeceğini anlattı.

Geçen yıl AB ülkelerine süt ürünleri ihracatının başladığını belirten Eker, "Hayvansal ürün dış ticaretinde geçen yıl 1,3 milyar dolarla Cumhuriyet tarihinin rekoruna ulaştık" diye konuştu.

Eker, Türkiye denizlerindeki av baskısını azaltmak için başlattıkları balıkçılık teknelerine yönelik desteklerin bu yıl da devam edeceğini kaydetti.

Kırsal kalkınma kapsamında 2006'dan bu yana 1 milyar lira hibe desteğiyle 4 bin 733 tarıma dayalı sanayi tesisi kurdurduklarını belirten Eker, çiftçilerin makina ve ekipman projelerine 800 milyon liranın üzerinde destek sağladıklarını aktardı.

Güvenilir gıda konusunda önemli çalışmalara imza atıldığını da ifade eden Eker, kırmızı-kanatlı et karışımının yasaklandığını, ekmekteki kepek oranının yüzde 60 artırılıp tuz oranının yüzde 1,5 azaltıldığını, katkı maddelerinin yasaklandığını, 2013'te ayrıca gıda takviyelerine yönelik düzenlemenin yürürlüğe konulduğunu hatırlattı.

Bakanlığı tarafından 2002 yılında 39 bin gıda denetimi yapılırken geçen yıl bu rakamın 500 bine ulaştığını bildiren Eker, "Geçen yıl 177 parti ürün taklit ve tağşiş nedeniyle teşhir edildi, üreticileri cezalandırıldı" diye konuştu.

- "Ekmek israfının önlenmesi kampanyasında başarı"-

Eker, ekmek israfının önlenmesine yönelik kampanyada önemli başarı elde ettiklerini, bu konuda yıllık değerlendirme için bu ay toplantı düzenleyeceklerini kaydetti.

Okul Sütü Programının bu yıl da devam edeceğini bildiren Eker, geçen yıl Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal sulama merkezinin tamamlandığını, Ankara'da da bitkisel biyoteknoloji enstitüsü kurulduğunu belirtti.

Milli Botanik Bahçesinin temelinin atıldığını hatırlatan Eker, 2013'te istihdam edilen 2 bin 500 personelle TARGEL'in 10 bin köyde çalışana ulaştığını bildirdi.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, "Parsel Tanımlama Sisteminde bütün parsellerin her birinin bir kimlik numarası var, aynı vatandaşlık numarası gibi. Numarasını girdiğimizde onunla ilgili bütün verileri veriyor. Uydudan bunu görebiliyoruz. Nihayet bu tamamlandı. 2014 yılı içerisinde Parsel Tanımlama Sistemini hayata geçirmiş olacağız" dedi.

Eker, düzenlediği basın toplantısında, Bakanlığının faaliyetleri konusunda 2013 yılına ilişkin değerlendirmelerde bulundu, 2014'e yönelik hedeflerini anlattı.

Bakanlığının 2009 yılında kurduğu Tarım Havzaları Sistemi ile Türkiye'deki her bir parselin bilgilerinin harita olarak çıkarıldığını anlatan Eker, bazı ürünleri bu sistemle ilişkilendirdiklerini, bu yıl içerisinde de alt havzalar düzeyinde çalışmaları başlatacaklarını bildirdi.

Eker, Çevre Amaçlı Tarım Arazilerinin Korunması (ÇATAK) Projesini 30 ilde başlattıklarını, bu yıl il sayısını 43'e çıkaracaklarını, öte yandan anıza ekim yöntemini bu yıl 1 milyon hektar alanda uygulayacaklarını, aspir ve kanola üretimine yönelik projelerinin de bununla ilişkili olduğunu kaydetti.

Tarım parsellerinin bilgilerinin bir sistem üzerinden izlenebildiğini anlatan Eker, şöyle devam etti:

"Bütün parsellerin her birinin bir kimlik numarası var, aynı vatandaşlık numarası gibi. Numarasını girdiğimizde onunla ilgili bütün verileri veriyor. Uydudan bunu görebiliyoruz. Bu sistemi bundan sonraki yapıda, gerek gübre alımında, gerek kullanacağı ilaç açısından parsel numarasıyla birebir ilişkilendireceğiz. O parselde kullanılan gübre, ilaç miktarı ne bunu takip edebileceğiz. Bu izlenebilirlik ve gıda güvenliği açısından çok önemli. Herhangi bir problem olduğunda bunu geriye dönük izleme şansımız olacak. 6-7 senedir alt yapısını kurmaya çalışıyoruz. Nihayet bu tamamlandı. 2014 yılı içerisinde Parsel Tanımlama Sistemini hayata geçirmiş olacağız."

- Eğitimli çoban istihdam edene destek-

Sürü yöneticisi ve çoban sayısının çok azaldığını belirte Eker, ilk kez küçükbaş hayvancılığı destekleme kapsamına alan Bakanlığın, sürü yöneticisi özel eğitim programına katılarak sertifika alanları istihdam eden sürü sahiplerine de destek vereceklerini bildirdi.

Türkiye'nin eti sütçü ırklardan elde ettiğini belirten Eker, DAP, GAP ve DOKAP illerinden oluşan 33 ilde etçi veya kombina ırklarla tohumlanan araç hayvanlara ve doğacak buzağıya destek vereceklerini kaydetti. Eker, "Yüksek nitelikli et verimi hedefliyoruz. Bunu yapanlara da hatırı sayılır bir destek vereceğiz ki Türkiye et hayvanı ithal etme mecburiyetinde kalmasın. Sütü biz 8,4 milyon tondan 17 milyon tona çıkardık. Artık et yönünü de ayrı bir kanaldan geliştirmemiz gerekiyor" diye konuştu.

Et ve Süt Kurumu tarafından uygulanan sözleşmeli besicilik uygulamasını gelecek yıl yaygın hale getireceklerini belirten Eker, böylece Kurumun piyasa regü daha aktif bir rol üstleneceğine işaret etti.

- Denizlerde av faaliyetine izleme-

Su ürünleri konusundaki çalışmalarına da değinen Eker, "Su ürünleriyle ilgili 12 metre ve üzerindeki gemilere takılacak cihazlarla av faaliyetleri yakından izlenecek" dedi.

Denizlerin terk edilmiş av araçlarından temizlenmesine dönük bir çalışmanın da bu yıl yapılacağını bildiren Eker, kırsal kalkınma destekleriyle kurulan tarıma dayalı sanayi tesisi sayısını 2015 sonunda 6 bine çıkaracaklarını söyledi. Eker, "Tarımsal Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu 2014 yılında toplam yatırım tutarı 1,1 lira olan 5 bin proje destekleyecek. Bu projelere 600 milyon lira hibe desteği ödemeyi öngörüyoruz. 2016 sonuna kadar toplam 1,5 avro yatırıma 860 milyon avro hibe desteği vermeyi planlıyoruz" ifadelerini kullandı.

- Ürün Doğrulama ve Takip Sistemi geliyor-

Güvenilir gıda konusunda 7 ürün grubunda uygulanmaya başlayacak Ürün Doğrulama ve Takip Sistemini bu yıl devreye koyacaklarını ifade eden Eker, Sağlık Bakanlığı işbirliğinde obezite ile mücadele kapsamında bazı gıda maddelerindeki tuz ve şeker oranlarının azaltılmasına yönelik faaliyetler yürüteceklerini de bildirdi.

Bu yıl 6 tarımsal araştırma merkezini hizmete açacaklarını kaydeden Eker, "2014 yılında 365 gün 24 saat hizmet veren bir çağrı merkezi kuruyoruz. Burada hem tarımsal desteklemeler konusunda bilgi verilecek, tüketicilerin gıda ile ilgili güncel ve doğru bilgilere ulaşabilmesini temin edecek bir mekanizma da çağrı merkezi içerisinde kurulmuş olacak" şeklinde konuştu.

Eker, ayrıca Toprak Mahsulleri Ofisinin 270 bin tonluk silo yapımına başlayacağını, TİGEM'in ise Ceylanpınar'da uyguladığı sulama sistemini Orta Anadolu'da 60 bin dekarlık alana kuracağını, ayrıca yerli tohum firmalarıyla sözleşme yaparak yerli tohum üretimini artıracağını da söyledi.

Türkiye'nin gıda temin, tedarik ve üretimi bakımından önemli bir ülke olduğunu vurgulayan Eker, 186 ülkeye 1660 gıda ve tarım ürünü ihraç edildiğini kaydetti.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, "Şu an tarımsal kuraklık söz konusu değil ama endişe taşıyoruz" dedi.

Eker, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumunda düzenlediği basın toplantısının ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Yağışların az olması nedeniyle kuraklık beklenip beklenmediğinin sorulması üzerine Eker, bu yıl meteorolojik kuraklığın söz konusu olduğunu söyledi. Eker, Çukurova'da ve bazı bölgelerde henüz tarımsal kuraklığın söz konusu olmadığını belirtti.

Bir yıl içindeki toplam yağışa meteorolojik kuraklık dendiğini ifade eden Eker, şöyle konuştu:

"Bizim için yani tarımcılar için tarımsal kuraklık önemli. Tarımsal kuraklık şu, bitkinin suya ihtiyaç hissettiği 3 dönem var. Bunlar tohumu toprağa attığınız an, bitki büyüyeceği zaman gövdesinin gelişmesi için, bir de ürün vereceği zaman bir dönemdir. Buna tarımsal kuraklık diyoruz. Şu an itibariyle tarımsal kuraklık söz konusu değil. Bugün Türkiye'de tarımsal kuraklık var diyemiyoruz. Ama meteorolojik kuraklık var. Bir yıl içinde uzun yıllar ortalamasıyla mukayese edildiğinde yağan yağmur miktarı daha az. Şu an için yok ama endişe taşıyoruz."

Arıcılığa kovan başı 40 lira destek verdiklerini anlatan Eker, nihai bir ürün olan polenle ilgili destek konusunun kolay olmadığını, uygulamada bazı sıkıntıların olduğunu kaydetti.

- Patates fiyatları-

Patates fiyatlarının yüksekliğiyle ilgili soruyu yanıtlarken Eker, patates üretiminin 2012'ye göre yüzde 17 azalmayla 2013'te 4 milyon tona düştüğünü söyledi. Türkiye'de bazı bölgelerde siğil sebebiyle blokaj konulduğunu bildiren Eker, patates ekilmemesi gereken yerlerde de ekim yapıldığını ifade etti. Niğde'de nitelikli ve sağlıklı yerli patates tohumu geliştirilmesi için laboratuvar kurduklarını anlatan Eker, TİGEM'in özel sektörle geniş bir alanda patates tohumu nitelikleriyle ilgili yaptığı işlerin devreye girmesinin ardından çok daha iyi bir noktaya gelineceğini belirtti.

- "4,5 milyon dönüm tarım arazisinin amaç dışı kullanımı engellendi"-

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliğinde yapılan değişiklikle tarım alanlarının kamu yararı kapsamında maden arazisi olmasının önünün açılmasının tarım alanlarındaki üretime negatif yönlü etkisinin olup olmayacağı sorusuna Eker, tarım alanlarıyla ilgili Tarım Kanunu, Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu veya zeytincilik bölgesiyle ilgili kanunların bulunduğunu anlattı.

Herhangi bir talep olduğunda Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yetkililerinin de bulunduğu kurulun, ulusal ve toplumsal faydaya göre vereceği kararın uygulanacağını belirten Eker, şunları kaydetti:

"Orada ciddi bir koruma tedbirimiz var. Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu'nu 2005 yılında çıkardık. 2005 yılına kadar Türkiye'nin Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu yoktu. Yani herhangi bir tarım arazisi üzerine fabrika, bina yapılabiliyordu. 2005'te biz kanun çıkardık, bütün illerde İl Toprak Koruma kurulları oluşturuldu. Bu kurullar içinde sadece kamu görevlileri değil TEMA gibi sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri de var. Bir hesap yaptırdık, o tarihten sonra toprağı amaç dışı kullanım için talepte bulunup talebi karşılanmayan, ret cevabı alan ve engellenen arazi miktarı 450 bin hektar. Bu 4,5 milyon dönüm demektir. Bu kanunu çıkarmasaydık 2005'ten bu yana 4,5 milyon dönüm tarım arazisi gitmiş olacaktı."

Eker, bakanlık görevine geldiğinde 99 milyon olan zeytin ağacı sayısını bugün 165 milyona çıkardıklarını söyledi.

Bakan Eker, 2013'te 50 kuruş olan kilogram başına zeytinyağı desteğinin, bu yıl 70 kuruşa çıkarıldığını belirterek, üretimle ilgili çalışmaların Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca yapıldığını kaydetti. Zeytinyağının tankerlerin içinde İspanya'ya, İtalya'ya satıldığını, onların da zeytinyağlarını "cicili bicili şişelere koyup markalarını yazarak dünyaya 5 kat fiyatına kendi zeytinyağları gibi sattıklarına" dikkati çeken Eker, "Benim üretimimde azalma yok, artma var. Ama ticari ve sanayi kısmı başka bir şey. Ben kanun gereği üretim desteği verebiliyorum, sanayi desteği veremiyorum. Kırsalda zeytinden zeytinyağı üretmeyle ilgili tesis kurulursa ona destek verebiliyorum. Şişeleme, pazarlama işi benim görev alanım değil" dedi.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, 2014 yılı için yaklaşık 10 milyar liralık tarımsal destek verileceğini, bunun da 3 milyar liradan fazla bir kısmının hayvancılık desteklemesi kapsamında ödeneceğini belirtti.

Eker, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu'nda düzenlediği basın toplantısının ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Kuru fasulye fiyatlarında artış sürecek mi? sorusuna Eker, "Bazı ürünlerin dünya piyasalarındaki durumu önemli. Kuru fasulyeyle ilgili özellikle Hindistan ve Çin'de üretim düşüşü olması nedeniyle dünya fiyatlarında artma oldu. 2013 yılı üretimi 200 bin ton. 2013 yılında, önceki yıllara göre çok az bir düşüş var yüzde 2 gibi. Bu da bu kadarlık fiyat artışını beraberinde getirmiyor, onunla ilgili arkadaşlar çalışıyor. Ekonomi Bakanlığı ile istişare edip gümrük oranlarında belki bir düzenlemeye gidebiliriz" cevabını verdi.

İlkbahar yağışlarının hububat üretimine etkisinin olacağını belirten Eker, "Parametre değişmezse biz, üründe azalma beklemiyoruz. Ama ilkbahar yağışı olmazsa açık alanda yapılan bir üretim de olabilir. Benim endişem o. Elimizde 4-4,5 milyon ton şu anda buğday var. Dolayısıyla ihtiyacın çok çok üzerinde. 4,5 milyon ton da sadece TMO'nun stoğundaki hububat" dedi.

-"AOÇ'nin ürün çeşidini 44'ten 164'e çıkardık"-

Bir gazetecinin Atatürk Orman Çiftliği'nin (AOÇ) pazar payına ilişkin sorusuna ise Eker, "AOÇ butik üretim yapıyor. Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün önce şahsen başlattığı, 1937 yılında da Hazineye devrettiği ve örnek bir takım ürünlerin üretildiği bir çiftlik. Biz bunu 10 yılda ürün çeşidini 44'ten 164'e çıkardık. AOÇ'yi biz devraldığımız noktadan çok daha iyi bir noktaya taşıdık. Tabi fabrika kapasitesi sınırlı. Biz ürünü çeşitlendirdik. Ama bunları biz Türkiye'nin her tarafına yetiştiremiyoruz."

AOÇ'nin arazisiyle ilgili bilgilerin eksik olduğunu belirten Eker, şöyle devam etti:

"1925'ten 2005'e kadar AOÇ'nin toplam ağaçlandırılan arazisi 4 bin 500 dönüm. Biz bunun üstüne 18 bin 500 dönüm daha ağaçlandırdık. Şu anda AOÇ'nin 23 bin dönüm arazisi tamamen orman. Arazisinin bir kısmı zaman zaman kamu kuruluşlarına kanunla verilmiş. En son 1983 yılında Milli Güvenlik Konseyi Gazi Üniversitesi'ne vermiş. AOÇ kavşağındaki Gazi Üniversitesi'nin arazisi AOÇ'nin arazisidir. Onu vermişler kanunla. Ondan sonra arazi verilmedi. Bütün arazileri biz ağaçlandırdık. 3 bin dönüm de yaklaşık park ve rekreasyon alanı. Zaten toplam alanı biz devraldığımızda 33 bin dönümdü. Geri kalanı da bina ve fabrika alanları, hayvanat bahçesi gibi şeyler."

- "2014'te 10 milyar liralık tarımsal destek verilecek"-

Eker, bir gazetecinin sorusu üzerine 2014 yılı için yaklaşık 10 milyar liralık tarımsal destek verileceğini, bunun da 3 milyardan fazla bir kısmının hayvancılık desteklemesi kapsamında ödeneceğini açıkladı.

Bir gazetecinin, GDO'lu ürünlerin sadece hayvan yemi olarak kullanılmasına yönelik Biyogüvenlik Kurulu'nun aldığı kararın Danıştay tarafından yürütmesinin durdurulmasına ilişkin görüşünü sorması üzerine Eker, "10. Daire yürütmenin durdurulması istemini oybirliğiyle reddetti. İdari Dava Daireleri Kurulu, Biyogüvenlik Kurulu'nun 18 ve 16 nolu kararlarının yürütmesini ve dava konusu GDO ve ürünlerine dair uygulama talimatının yürütmesini oybirliğiyle durdurdu. Dava esastan görüşülecek. Daire de kendi kararında ısrar ediyor. Özellikle 2 mısır çeşidi var. Bizde insan gıdası olarak tüketilmesi zaten yasak. Gıda maksatlı ithal edilmesi de üretilmesi de kullanılması da kesinlikle yasak. Buradaki tabi adli bir karar ona zaten uyulacak" diye konuştu.

Biyogüvenlik Kurulu ve bunun altında 100'e yakın bilim insanından oluşan ve her biri farklı konuda çalışan komite üyelerinin bulunduğunu anlatan Eker, şunları kaydetti:

"Onlar başvuru yaptıklarında komite bunu risk esasına göre değerlendiriyor. Bizim aldığımız bilgiye göre burada sosyoekonomik riski dikkate almışlar. Biz işi tedbiri biraz daha sıkı olsun diye çevre, hayvan ve insan sağlığına ilaveten 4. bir risk daha koyduk kanuna. Bu da sosyoekonomik risk. Sosyoekonomik riskle bir ürünün ithal edilmesiyle o ülkedeki üreticilerin zarar görme ihtimali var mıdır yok mudur? Danıştayın kararı bu sosyoekonomik riskle ilişkili."

Bir gazetecinin kaçak kanola tohumlarından dolayı Trakya'daki üreticilerin zarara uğradığını ve Bakanlığın bu konuda inceleme başlattığını hatırlatması üzerine Eker, "Biz orada bir ihbar aldık ve derhal müfettişleri gönderdik. Müfettişlerin bize sonucu henüz gelmedi. Kayıt dışı bir tohum var ve o tohumları bir firmanın ambalaj malzemesi içinde dağıtmışlar. Şikayetler, işin müsebbipleri çok ayrıntılı bir şekilde emniyetle, istihbaratla araştırılıyor. Vakti geldiğinde onu zaten açıklayacağız."

"Borsa İstanbul'da tarım ürünlerinin işlem görmesi için adım atılacak mı?" sorusu üzerine ise Eker, "Borsa İstanbul ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) ticaret borsalarının ayrı görüşleri var. Henüz bir mutabakat sağlanmadı. Ürünlerin fiziki dolaşım olmadan senetlerle ticaretinin yapılması bizim için önemli" dedi.

AA