Ekonomistler negatif faiz hakkında ne düşünüyor?
-
Bloomberg, 63 ekonomistin katıldığı ankette euro bölgesi, İsviçre, Danimarka, İsveç ve şimdi de Japonya merkez bankalarının uyguladığı negatif faiz politikasını değerlendirdi
Ortaya çıkan sonuca göre ekonomistler negatif faizin nisbeten daha küçük ve döviz kurunda zorluk yaşayan açık ekonomilerde, büyümeyi desteklemeye çalışan ya da fiyatlar genel seviyesinde düşüşü engellemek isteyen nisbeten daha büyük ekonomilere göre daha başarılı olduğunu düşünüyor.
Negatif faiz uygulayan merkez bankaları hakkında görüşler
Ekonomistlerin yüzde 90'ı Danimarka Merkez Bankası'nı başarılı bulurken, katılımcıların yüzde 70'i İsviçre Merkez Bankası'nın (SNB) deneyimi konusunda iyimser. İki merkez bankası arasındaki benzerlikler açık; her ikisi de nisbeten açık ekonomiler ve negatif faiz politikasını uygulama nedenleri para birimlerinin değerini yönetmeye yardımcı olmaktı.
Avrupa Merkez Bankası(AMB), Draghi'nin deflasyonu önleme ve kredi büyümesini artırma niyeti nedeniyle 2014'te mevduat faizini sıfırın altına indirdi. Geçtiğimiz yıl euro bölgesinde enflasyon dört kez sıfırın altına indive politika yapıcılara göre önümüzdeki aylarda bu durum tekrar edebilir. Bu nedenle Bloomberg'in derlediği ankete katılan ekonomistlerin beşte üçü AMB politikasının etkisiz olduğunu düşünüyor. İsveç Merkez Bankası (Riksbank) da geçtiğimiz yıl deflasyon sorununu aşmak için negatif faiz uygulayan merkez bankalarının arasına katıldı. Ancak, ekonomistlere göre Riksbank bu konuda AMB'den dahi daha başarısız oldu. Bu kötümserlik Riksbank'ın ana aracı olan repo oranını geçtiğimiz hafta daha da düşürmesinin önüne geçmedi. Riksbank repo faizini yüzde -0.35'ten, -0.50'ye düşürdü.
Ekonomistler negatif faiz politikasını geçtiğimiz hafta uygulamaya başlayan Japonya Merkez Bankası (BoJ) için ileriye dönük tahminde bulunduklarında ortaya çıkan sonuç daha kötümser oluyor. Bloomberg'in derlediği ankete katılan ekonomistlerin yalnızca yüzde 27'si BoJ Başkanı Kuroda'nın sürpriz kararının sonuçta deflasyonu yenmeyi ve duraksayan Japonya ekomisini canlandırabilmeyi başarabileceğine inanıyor.
Negatif faiz bölgesinde daha da ilerlenebilir
Bloomberg'in anketine katılan ekonomistler İsveç ve Danimarka merkez bankalarının halihazırda faiz oranında tabana ulaştıklarını düşünüyor. Ekonomistler AMB'nin ilave 20 baz puan daha faiz indirebileceğini söylüyor. Ekonomistlerin medyan beklentisi BoJ'un da aynı şekilde politika faizini indirebileceğini gösteriyor ki bu durum BoJ'un politika faizinin yüzde -0.30'a gerilemesi anlamına geliyor.
SNB, ileri gitme konusunda diğer merkez bankaları arasında ön plana çıkıyor. SNB'nin zaman içerisinde mevduat faizini yüzde -1.00'a kadar düşürebileceği düşünülüyor. Ancak bu durumda SNB'nin 25 baz puan daha indirim yapma şansı bulunuyor keza daha önce yapılan bir Bloomberg anketine göre ekonomistler SNB'nin ihtiyaç duyulması halinde politika faizini yüzde -1.25'e kadar düşürebileceğini göstermişti.
Negatif faiz 2018'e kadar kalabilir
Ankete katılan ekonomistlere göre, her 5 merkez bankasının da en az 2018'e kadar negatif faiz bölgesinde kalması bekleniyor. Bu durumun gerçekleşmesi halinde, Danimarka Merkez Bankası (Nationalbank) 5.5 yılı negatif faiz bölgesinde geçirmiş olacak. Euro bölgesi ve İsviçre yaklaşık 4 yıl, İsveç ve Japonya 3'er yıl negatif faiz bölgesinde geçirmiş olacak.
