Enflasyon 2020 zirvesini gördü
-
Tüketici fiyat endeksi Kasım'da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,03 artış gösterdi. Bir önceki aya göre artış yüzde 2,3 olarak kaydedildi. Ekonomistlerin beklentisi yıllık bazda yüzde 12,7; aylık bazda yüzde 1,1 artış yönündeydi.
Enflasyon Kasım'da ekonomistlerin beklentilerinin üzerinde gerçekleşerek pandemi etkisiyle geçen 2020 yılının en yüksek seviyesini gördü.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıkladığı verilere göre tüketici fiyat endeksi Kasım'da bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 14,03 artış kaydetti. Aylık bazda artış ise yüzde 2,3 oldu.
Kasım'da çekirdek enflasyon yıllık yüzde 13,26 olarak kaydedildi. Ekim ayında bu rakam yüzde 11,48 olmuştu.
Gıda fiyatlarında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 21,08'lik artış gerçekleşti.
Kasım'da yıllık olarak en çok artış yaşayan grup ise yüzde 29,42 ile çeşitli mal ve hizmetler grubu oldu. Ulaştırma grubundaki yıllık artış da yüzde 18,67 olarak kaydedildi. Yıllık en düşük artış yüzde 0,67 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 0,99 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 5,19 ile haberleşme ve yüzde 7 ile eğitim oldu.
Fiyatı en çok artan ürünler ise yüzde 66,7 ile domates, yüzde 25,18 ile kabak ve yüzde 24,35 ile karnabahar oldu.
Bloomberg HT'ye enflasyon rakamlarını değerlendiren Garanti BBVA Yardımcı Başekonomisti Seda Güler Mert, kur geçişkenliğinin Kasım ayına yansıması ve gıda fiyatlarındaki artış nedeniyle enflasyonun beklentileri aştığını belirtti.
Ankara Hacı Bayram Üniversitesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Tolga Dağlaroğlu,“Ana harcama grupları itibariyle alt kalemlere baktığımda, geçtiğimiz ay 12 harcama grubunun 2’sinde düşüş varken, bu ay hepsinde bir artış söz konusu.” dedi. Dayanıklı mallar ve hizmetler grubunda döviz kurundaki geçişkenliğin etkisinin yoğun bir şekilde hissedildiğini söyleyen Dağlaroğlu, "Bu ay özellikle Ağustos’tan itibaren başlayan TL’deki değer kaybının etkilerini görüyoruz. Özellikle enflasyonist beklentilerdeki bozulmayla beraber, döviz kurunda enflasyona geçişkenliği son derece yüksek ve hızlı." yorumunu yaptı.
Ekonomistlerin beklentisi yüzde 12,7 seviyesindeydi
Türkiye'de yıllık enflasyon 2019 yılının Eylül ayında tek haneli seviyeleri görmüştü. 2019 yılının Kasım ayında yeniden çift hanelere çıkan yıllık enflasyon pandeminin etkili olduğu 2020 boyunca yüzde 11-12 bandında seyretmişti.
Üretici fiyatlarında da yılın zirvesi görüldü
Üretici fiyatları enflasyonunda da 2020'nin en yüksek seviyesi görüldü.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıkladığı verilere göre üretici fiyat endeksi Kasım'da bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 23,11 artış gösterdi. Üretici fiyat endeksinde bir önceki aya göre artış ise yüzde 4,08 oldu.
Öncü göstergeler de yükselmişti
Enflasyon verisi açısından öncü gösterge niteliğindeki İstanbul Ticaret Odası ve TÜRK-İŞ verilerinde de yükseliş devam etmişti.
İstanbul Ticaret Odası Kasım 2020 fiyat endekslerine göre İstanbul’da; perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi bir önceki aya göre yüzde 1,94 arttı. Bu endekste yıllık bazdaki artış ise yüzde 14,07 oldu.
Ekonomistlerin yıl sonu beklentileri yüzde 12'nin üzerinde
Kasım ayına ilişkin verilerin açıklanmasının ardından yıl sonuna ilişkin enflasyon görünümü daha da netleşmiş oldu.
Bloomberg HT'nin son enflasyon anketinde beklenti 2020 yılsonu enflasyonun yüzde 12,5 gerçekleşeceği yönünde. En düşük beklentiyi paylaşan kurum enflasyonun yıl sonunda yüzde 11.9; en yüksek beklentiyi paylaşan kurum ise yüzde 20,6 olmasını öngördü.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın Kasım ayı Beklenti Anketi'nde de benzer bir tablo çıkmıştı. Ankete göre yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 12,47 oldu. Bir önceki ankette bu beklenti yüzde 11,76 düzeyindeydi.
TCMB'nin son açıkladığı enflasyon raporunda bankanın 2020 yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 8,9'dan yüzde 12,1'e çekilmişti. Yeni Ekonomi Programı'nda ise yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 10,5 olmuştu.
