Küresel gıda fiyatları 19 ayın zirvesinde
-
Yükselen bitkisel yağ fiyatları FAO Gıda Fiyat Endeksi'ni Kasım ayında yukarı taşırken, düşük tahıl ve şeker fiyatları yükselişi kısmen yavaşlattı.
İRFAN DONAT
Küresel gıda fiyatları Kasım'da aylık bazda yüzde 0,5 artarken, Nisan 2023'ten bu yana en yüksek seviyesine yükselerek son 19 ayın zirvesini gördü. Endeks, yıllık bazda yüzde 5,7 arttı.
Endeksin Kasım ayındaki yükselişinde bitkisel yağ fiyatlarındaki yukarı yönlü hareket etkili olurken, tahıl ve şeker fiyatlarındaki düşük seyir endeksin yükselişini kısmen yavaşlattı.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi Kasım'da aylık bazda yüzde 7,5 yükselerek iki ay içinde ikinci büyük artışını kaydetti ve bir yıl önceki seviyesinden yüzde 32 daha yüksek seviyeye ulaştı. Küresel palm yağı fiyatları, Güneydoğu Asya'daki aşırı yağışlar nedeniyle beklenenden düşük üretim endişeleriyle daha da yükseldi. Dünya soya yağı fiyatları küresel ithalat talebiyle yükselirken, kolza tohumu ve ayçiçeği yağı kotasyonları sıkılaşan küresel arz beklentilerinin kendi piyasalarını etkilemesiyle arttı.
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, tam yağlı süt tozu için küresel ithalat talebindeki toparlanmanın etkisiyle aylık bazda yüzde 0,6 artarak Kasım ayında yukarı yönlü seyrini sürdürdü. Tereyağı fiyatları Batı Avrupa'daki güçlü talep ve sıkı stoklar nedeniyle yeni bir rekor seviyeye ulaşırken, peynir fiyatları sınırlı ihracat olanakları nedeniyle yükseldi.
Diğer alt endeksler Kasım ayında düşüş gösterdi.
FAO Tahıl Fiyat Endeksi yüzde 2,7 düşerek bir önceki yılın yüzde 8,0 altına indi. Küresel buğday fiyatları, zayıflayan uluslararası ithalat talebi ve Güney Yarımküre'de devam eden hasat nedeniyle artan arzın etkisiyle geriledi. Dünya mısır fiyatları, Brezilya'daki güçlü iç talep ve Meksika'nın ABD'den gelen arz talebi, Güney Amerika'daki olumlu hava koşulları, Ukrayna arzına olan talebin azalması ve devam eden ABD hasadının mevsimsel baskısı ile dengelendiği için sabit kaldı. Pirinç fiyatları ise artan pazar rekabeti, hasat baskısı ve döviz dalgalanmalarının etkisiyle Kasım ayında yüzde 4,0 geriledi.
FAO Şeker Fiyat Endeksi, Kasım'da aylık bazda yüzde 2,4 düştü. Hindistan ve Tayland'da kırma sezonunun başlaması ve son yağışların toprak nemini iyileştirdiği Brezilya'da gelecek yılın şeker kamışı mahsulü beklentilerine ilişkin endişelerin azalması endeksin gerilemesinde etkili oldu.
FAO Et Fiyat Endeksi Kasım ayında, Avrupa Birliği'nde domuz eti fiyatlarının düşmesi, arz bolluğu ve küresel ve yerel talepteki durgunluğun etkisiyle yüzde 0,8 azaldı. Dünya küçükbaş ve kümes hayvanı eti fiyatları hafifçe düşerken, uluslararası büyükbaş eti kotasyonları, Brezilya ihracat fiyatlarındaki artışın Avustralya fiyatlarındaki düşüşle dengelenmesiyle sabit kaldı.
