TCMB: Enerji fiyatları petroldeki düşüşe paralel geriledi

Kasım döneminde enflasyon, gıda grubunda yüksek seyrini korurken enerji grubunda uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşler paralelinde geriledi. Akaryakıt fiyatları ile yakından ilişkili kalemler kanalıyla hizmet enflasyonu ana eğiliminde de bir miktar düşüş gözlendi. Bu doğrultuda çekirdek enflasyon göstergelerinin ana eğilimlerindeki iyileşme devam etti.

Alt gruplar incelendiğinde, gıda ve temel mal gruplarının yıllık tüketici enflasyonuna katkısının sırasıyla 0,40 ve 0,11 puan artığı gözlendi. Enerji ve hizmet gruplarının katkısı ise sırasıyla 0,25 ve 0,09 puan geriledi.

Enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimleri incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşmenin devam ettiği gözlendi. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle temel mal enflasyonu ana eğilimi yükselirken hizmet enflasyonu ana eğilimi hızlı bir şekilde geriledi. Bu gelişmede akaryakıt fiyatları ile bağlantısı güçlü hizmet gruplarında kaydedilen düşüşler etkili oldu.

Kasım ayında hizmet fiyatları aylık bazda yatay seyretti, grup yıllık enflasyonu 0,36 puan azalışla yüzde 8,81'e geriledi. Hizmet fiyatları son aylarda kaydedilen olumsuz görünümün aksine bu dönemde ılımlı bir seyir izledi. Özellikle petrol fiyatlarındaki düşüşlerin akaryakıt ile ilişkili hizmet fiyatlarına olumlu yansıdığı gözlendi. Nitekim ulaştırma hizmetleri ve paket tur fiyatları bir önceki aya göre sırasıyla yüzde 1,30 ve yüzde 9,25 geriledi. Bu gelişmelere ek olarak, mevsimsel etkilerden arındırılmış verilerle kiralarda son bir yıllık dönemdeki en düşük aylık artış oranı kaydedildi. Öte yandan, lokanta-otel grubunda yıllık enflasyon yüzde 14,32 ile yüksek düzeyini sürdürdü.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu kasım ayında yaklaşık 0,4 puanlık bir artışla yüzde 9,36'ya yükseldi. Bu dönemde giyim ve dayanıklı tüketim malları gruplarında yıllık enflasyon arttı. Dayanıklı tüketim mallarında, kasım ayında otomobil fiyatlarında azalış kaydedilirken mobilya ve beyaz eşya fiyatları sırasıyla yüzde 0,84 ve 1,75 yükseldi. Böylelikle mayıs ayından bu yana dayanıklı mallar yıllık enflasyonunda gözlenen gerileme durakladı.

Giyim fiyatlarında ise yüksek oranlı sezon artışlarının sürmesi ile yıllık enflasyonda yükseliş kaydedildi. Öte yandan, giyim ve dayanıklı dışı temel mal grubu yıllık enflasyonundaki azalış devam etti.

- Yıllık enerji enflasyonu yüzde 2,68 seviyesine geriledi

Rapora göre, kasım ayında enerji fiyatları yüzde 1,44 azaldı. Bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatlarındaki seyre bağlı olarak sırasıyla yüzde 4,45 ve 4,37 gerileyen akaryakıt ve tüpgaz fiyatları belirleyici oldu. Öte yandan, belediye şebeke suyu fiyatları ekim ayının ardından kasım ayında da artmış ve bu grupta yıllık enflasyon genel enerji grubu

görünümünden ayrışarak yüzde 11,08'e yükseldi. Sonuç olarak, bu dönemde yıllık enerji enflasyonu 1,75 puan azalarak yüzde 2,68 seviyesine geriledi.

Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 1,81 puan yükselerek yüzde 14,37 oldu. Taze meyve sebze grubunda yıllık enflasyon temelde baz etkisiyle önemli oranda yükselirken mevsimsel etkilerden arındırılmış veriler işlenmemiş gıda grubunda son üç aylık dönemde kısmi bir düzeltme eğilimine işaret etti. Öte yandan, işlenmiş gıda fiyatlarındaki olumsuz görünüm kasım ayında devam etmiş ve alt gruplar genelindeki yükselişlerle grup yıllık enflasyonu yüzde 13,61 oldu. İşlenmiş gıda fiyatlarındaki bu görünümde, önceki aya benzer şekilde, ekmeğin yanı sıra et ürünleri, kahve-çay ve konserve işlenmiş sebze fiyatlarında kaydedilen artışlar belirleyici oldu. Mevcut durumda yıllık enflasyon işlenmiş et ürünlerinde yüzde 21,80, kahve-çay grubunda yüzde 17,71 ve ekmek-tahıl grubunda ise yüzde 15,37 ile yüksek seyretti.

- Yİ-ÜFE

Yurt içi üretici fiyatları kasım ayında yüzde 0,97 geriledi ve grup yıllık enflasyonu 1,73 puan azalışla yüzde 8,36 oldu. Uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüş eğiliminin belirleyici olduğu bu dönemde, yıllık enflasyon imalat sanayisinde yüzde 9,08'e, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde ise yüzde 10,39'a geriledi.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, dayanıksız tüketim malları fiyatlarının yatay seyrettiği, dayanıklı tüketim malları ile ara ve sermaye mallarında ise fiyatların düştüğü (sırasıyla yüzde -1,50, -0,89 ve -0,73) görüldü. Bu çerçevede kasım ayında ana grupların tamamında yıllık enflasyon geriledi. Bu dönemde hem gıda üretici fiyatlarındaki artışın durması hem de petrol fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle tüketici fiyatları üzerinde imalat sanayi fiyatları kaynaklı baskıların önceki aylara kıyasla hafiflediği gözlendi.

AA