Trump'ın kabine tercihleri ne anlam ifade ediyor?

Bu ana bakanlıklara ilaveten kabine düzeyinde görevi olan ikinci derece rolleri bulunan 10 pozisyon daha kabinede görev yapıyor, ancak bu sayı başkanın inisiyatifine göre değişebiliyor.

Bu kapsamda Beyaz Saray Özel Kalem Müdürlüğü, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA), Çevre Koruma Ajansı, Yönetim ve Bütçe Ofisi, Ulusal İstihbarat Direktörlüğü, ABD Ticaret Temsilcisi,

ABD'nin BM Daimi Temsilcisi, Ekonomik Danışmanlar Konseyi, Küçük İşletmeler İdaresi ile Bilim ve Teknoloji Politikaları Ofisi yöneticileri belirleniyor.

Adaylar ABD Senatosu tarafından onaylanacak

Özel Kalem Müdürlüğü hariç diğer pozisyonlara Trump tarafından aday gösterilecek isimlerin ABD Senatosundan onay alması gerekiyor.

2016 yılındaki seçimleri kazanmasının ardından 20 Ocak 2017'de göreve gelen Trump, o dönem Senatoda çoğunluk Demokratlarda olduğu için birçok kabine üyesi adayının onay süreci için aylarca beklemek zorunda kalmıştı.

5 Kasım'daki seçimlerde Senatoda 53 sandalyeye ulaşarak çoğunluğu elde eden Cumhuriyetçilerin desteğiyle Trump'ın yeni kabinesinin daha hızlı onay alıp göreve başlaması bekleniyor.

Trump'tan Jamie Dimon açıklaması: Hükümette görev almayacak

Trump, JPMorgan CEO'su Jamie Dimon'un hükümette görev alacağına dair çıkan iddialara son noktayı koydu.

Trump sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada Dimon’un yeni yönetime davet edilmeyeceğini söyledi. Trump “Jamie Dimon’a büyük saygı duyuyorum ancak kendisi Trump yönetiminin bir parçası olması için davet edilmeyecek, ülkemize olağanüstü hizmetleri için Jamie’ye teşekkür ediyorum” yorumunu yaptı.

Dimon Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği CEO Zirvesinde Trump’a yanıt verdi. Dimon “Öncelikle Başkan’a teşekkür ediyorum, çok güzel bir not. Ancak şunu söylemek istiyorum; 25 yıldır bir patronum olmadı ve başlamaya hazır değilim” ifadesini kullandı.

Trump Bloomberg Businessweek’e Haziran ayında yaptığı açıklamada Dimon’ı Hazine Bakanı olarak atamayı değerlendirebileceğini söylemiş, daha sonra bu açıklamayı geri çekmişti. Temmuz ayında Trump “Jamie Dimon’a kabinede bir görev vermeyi hiç düşünmediğini veya değerlendirmediğini” belirtmişti.

Hükümet Verimliliği Bakanlığı: Elon Musk ve Vivek Ramaswamy

Trump, iş insanı Elon Musk ve girişimci Vivek Ramaswamy'nin Hükümet Verimliliği Bakanlığını yöneteceğini açıkladı.

Trump, Musk ve Ramaswamy'nin hükümet bürokrasisinin ortadan kaldırılmasının, aşırı düzenlemelerin azaltmasının, savurgan harcamaların kesilmesinin ve federal kurumların yeniden yapılandırılmasının önünü açacağını aktardı. Bunun zamanın "Manhattan Projesi" haline geleceğini belirten Trump, Cumhuriyetçi politikacıların çok uzun zamandır "DOGE" hedeflerinin hayalini kurduğunu ifade etti.

Trump, Hükümet Verimliliği Bakanlığının hükümet dışından tavsiye ve rehberlik sağlayacağını, büyük ölçekli yapısal reformu yönlendirmek ve hükümete daha önce hiç görülmemiş girişimci bir yaklaşım oluşturmak için Beyaz Saray ile Yönetim ve Bütçe Ofisi ile işbirliği yapacağını kaydetti.

Trump, "Elon ve Vivek'in federal bürokraside verimlilik ve aynı zamanda tüm Amerikalılar için hayatı daha iyi hale getirmek amacıyla değişiklikler yapmasını dört gözle bekliyorum" değerlendirmesinde bulundu.

Yıllık 6,5 trilyon dolarlık hükümet harcamalarındaki büyük israf ve dolandırıcılığı ortadan kaldıracaklarını vurgulayan Trump, Musk ve Ramaswamy'nin ABD ekonomisini özgürleştirmek ve hükümeti insanlara karşı sorumlu kılmak için birlikte çalışacaklarını belirtti.

Trump, çalışmalarının en geç 4 Temmuz 2026'ya kadar tamamlanacağını kaydederek, Bağımsızlık Bildirgesi'nin imzalanmasının 250. yıl dönümünde daha verimli ve daha az bürokrasiye sahip daha küçük bir hükümetin ülkeye bir "hediye" olacağını ifade etti.

Dışişleri Bakanı: Marco Rubio

Trump, Florida Senatörü Marco Rubio'yu dışişleri bakanı olarak seçtiğini duyurdu. Senato Dış İstihbarat Seçme Komitesi başkan yardımcısı olan Rubio, Senato Dış İlişkiler Komitesi'nde görev yapıyor.

Ülkenin ilk Latin kökenli Dışişleri Bakanı olacak Rubio'nun bu göreve gelmesiyle Washington ile Tahran ve Pekin arasındaki iplerin gerilebileceği öngörülüyor.

Çin ve İran karşıtı görüşleriyle biliniyor

ABD'nin Çin'e karşı daha agresif olması gerektiği görüşünü paylaşan senatörler arasında yer alan Rubio, ABD'nin Çin'in devlet güdümlü ekonomisiyle daha iyi rekabet etmesine yardımcı olmanın amaçlandığı sanayi politikasını savunuyor.

Rubio, 2019'da Çin'in yüksek teknoloji ve üretim teknolojilerinde endüstriyel dönüşüm olarak gördüğü MIC2025 Planı'nın, ABD'nin teknoloji şirketleri için "tehdit oluşturduğunu" savunarak, Pekin yönetiminin bu planına karşılık verilmesi amacıyla Kongre'ye Çinli şirketlerin ABD'ye yönelik yatırımlarına sınırlama ve vergi getirilmesi yönünde yasa tasarısı sundu.

Öte yandan, aralarında Rubio'nun da bulunduğu bazı Cumhuriyetçi senatörler, 2021'de Başkan Joe Biden'a gönderdikleri mektupta, yönetimin, İran ile 2015 nükleer anlaşmasına geri dönme ve İran'a yönelik yaptırımların kaldırılması yönündeki "adımlarına" karşı çıktı.

Rubio, 8 Kasım'da basına verdiği demeçte, Orta Doğu'daki istikrarsızlık ve şiddetin tek sebebinin İran olduğunu savundu. Rubio, Trump'ın, İran "rejimi" için tehdit olarak görüldüğünü, bu yüzden de onu "öldürmek" istediklerini öne sürdü.

İsrail'in Gazze'ye saldırılarını destekliyor

Filistinlilerin ölümünden "yüzde yüz" Hamas'ın sorumlu olduğunu savunan Rubio, İsrail'in Gazze'deki eylemlerine güçlü destek veriyor.

Rubio, İsrail'in Hamas'ın her bir parçasını yok etmesini istediğini açıkça dile getirirken, İsrail'in Hamas'ı yenmesine izin verilmesinin Gazze halkına "yardımcı olacağını" öne sürüyor.

Nisand’a İsrail'i ziyaret eden Rubio, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve dönemin Savunma Bakanı Yoav Gallant ile görüşmüştü. Rubio, ziyareti sırasında İsrail'e olan "sarsılmaz bağlılığını" yinelemişti.

Rubio, ABD'deki üniversitelerde İsrail'in soykırımına karşı düzenlenen Gazze'ye destek protestolarına da tepki göstermişti. Bu protestolara katılan yabancı öğrencilerin sınır dışı edilmesi planını desteklediğini ifade eden Rubio, İsrail'i boykot çağrısında bulunanların cezalandırılması gerektiğini savunuyordu.

Rusya-Ukrayna Savaşı konusunda müzakereden yana tutum sergiliyor

Rusya-Ukrayna Savaşı'nın sona ermesi için taraflar arasında müzakere yapılması gerektiğini belirten Rubio, bir açıklamasında, "Rusya'nın tarafında değilim ama maalesef gerçek şu ki Ukrayna'daki savaşın sona ermesinin yolu müzakere edilmiş bir çözümdür" demişti.

Rubio, başka bir açıklamasında da her iki tarafın da zafere ulaşamayacağını ancak bir gün söz konusu müzakere aşamasına gelindiğinde Ukrayna'nın elindeki kozların daha güçlü olmasını umduğunu söylemişti.

İç Güvenlik Bakanı: Kristi Noem

Trump, İç Güvenlik Bakanlığı sekreteri olarak Güney Dakota Valisi Kristi Noem'i seçtiğini duyurdu.

Trump'ın İç Güvenlik sekreteri olarak Noem'in en büyük rollerinden birinin, Trump'ın sınır politikalarını denetlemek olması bekleniyor. Bu politikalar arasında Trump'ın "sınır çarı" Tom Homan ve Beyaz Saray'ın politikadan sorumlu genel sekreter yardımcısı Stephen Miller da yer alıyor.

Göçmenlik konusunda yoğun bir kampanya yürüten ve belgesiz göçmenlerin toplu sınır dışı edilmesini taahhüt eden Trump için bu rol önemli bir ağırlığa sahip.

Noem, sınır güvenliği anlaşmazlığı konusunda Abbott'a destek vermişti

Biden hükümetiyle Texas Valisi Greg Abbott arasında 2024'ün başında sınır güvenliği konusunda anlaşmazlık yaşanmıştı.

South Dakota Valisi Noem, Şubat’ta yaptığı açıklamada sınırı "savaş bölgesi" olarak tanımlayarak ABD'ye yasa dışı göçmen, uyuşturucu karteli ve insan kaçakçılığı girişini durdurmak için bölgeye duvar inşa edeceğini belirtmişti. Noem, Abbott'un sınırdaki destek çağrısına karşılık olarak güney sınırına 3 aylığına ulusal muhafız göndereceğini bildirmişti.

Savunma Bakanı: Pete Hegseth

Trump, Savunma Bakanlığı için eski asker ve televizyon yorumcusu Pete Hegseth'i aday göstereceğini açıkladı.

Amerikan ordusunun farklı birimlerinde görev yapan Hegseth, hem Irak hem de Afganistan'da farklı dönemlerde görev yaptı. 2 kez bronz madalya kazanan Hegseth, uzun yıllardır gazilerle ilgili programlar ve etkinlikler düzenleyen bir isim olarak tanınıyor.

ABD'de Cumhuriyetçi kanada yakın yayın yapan Fox News kanalında program yapan Hegseth'in, kamuoyunun beklemediği "sürpriz" bir isim olarak Trump tarafından aday gösterildiği kaydedildi. Hegseth, Trump'ın başkanlık koltuğuna oturmasından sonra Senato'da onay alarak görevine başlayabilecek.

İsrail Büyükelçisi: Mike Huckabee

Trump, eski Arkansas Valisi Mike Huckabee'yi ABD'nin İsrail büyükelçisi olarak aday gösterdiğini duyurdu.

Senato tarafından onaylanması gereken bu rol, Orta Doğu'daki gerginliklerin yüksek kalması nedeniyle önemli bir atama olacak.

Trump, kendisine ait sosyal medya platformu Truth Social hesabından görevlendirmeyle ilgili paylaşımda bulunmuştu. Paylaşımında, Orta Doğu'da mevcut gerginlikler ışığında İsrail'e büyükelçi olarak atayacağı Huckabee'nin "büyük bir diplomatik rol" oynayacağını kaydeden Trump, Huckabee'nin "çok iyi bir memur ve dini lider" olduğunu ifade etti.

Batı Şeria'da işgal olmadığını savunmuştu

Huckabee'nin, işgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te gasbedilen Filistin toprakları üzerine kurulan yerleşim yerlerine destek verdiği biliniyor.

Doğu Kudüs'teki gasbedilen Filistin toprağı Maale Adumim'e 2017'de yaptığı ziyarette Huckabee, bu yerleşim birimlerine olan desteğini açıkça dile getirmişti.

Basın mensuplarına açıklamalarda bulunan Huckabee, "Kullanmayı reddettiğim bazı kelimeler var. Batı Şeria diye bir şey yok. Yahuda ve Samara (Yahudilerin Batı Şeria'ya verdiği isim) var. (Yasa dışı) Yerleşim diye bir şey yok. Topluluklar, mahalleler, şehirler var." ifadelerini kullanmıştı.

Huckabee, ayrıca Batı Şeria'da işgal olmadığını iddia etmişti.

Adalet Bakanı: Matt Gaetz

Trump, Adalet Bakanlığına, Florida'dan Kongre üyesi Matt Gaetz'i aday gösterdiğini açıkladı.

ABD'nin seçilmiş başkanı Trump'ın ekibi tarafından Truth Social adlı platforma yapılan resmi açıklamaya göre, Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi üyesi Gaetz, Senato'dan onay alması durumunda, yeni kabinede Adalet Bakanlığı koltuğuna oturacak.

Trump, açıklamasında, "Florida'dan Kongre Üyesi Matt Gaetz'in ABD Başsavcısı olarak aday gösterildiğini duyurmaktan büyük onur duyuyorum." ifadesini kullandı.

Trump, Gaetz'in yeni Adalet Bakanı olarak ABD'nin sınırlarını koruyacağını, suç örgütlerini ortadan kaldıracağını ve Amerikan halkının Bakanlığa olan inanç ve güvenini yeniden sağlayacağını belirtti.

Senato tarafından onaylanması halinde Gaetz, Demokratların Adalet Bakanı Merrick Garland’ın yerini alacak. Gaetz hakkında, "cinsel tacizde bulunup bulunmadığı veya yasa dışı uyuşturucu kullanıp kullanmadığı konusunda" Temsilciler Meclisi Etik Komitesi'nde daha önce görüşülen bir soruşturma bulunuyor.

Özel Kalem Müdürü: Susie Wiles

Trump, "ABD tarihindeki en büyük siyasi zaferlerden birini elde etmesinde kendisine yardımcı olduğunu" belirterek seçim kampanya menajerlerinden Susie Wiles'ı, Beyaz Saray Özel Kalem Müdürü olarak seçmesi, bu görevin işlevini gündeme getirdi.

Özel kalem müdürlüğü, Beyaz Saray'da başkana en yakın pozisyonlardan biri ve bu kilit role gelen kişi genellikle başkanın günlük programını organize ediyor. Ancak görev tanımı bununla sınırlı değil. Özel kalem müdürü aynı zamanda başkana her türlü konuda gerekli tüm bilgi ve bakış açılarının ulaşmasını sağlıyor.

Başkanın politikaları konusunda tavsiyeler sunan bu pozisyon, aynı zamanda kabine üyeleri, kongre üyeleri ve diğer devlet kurumlarıyla bağlantıları idare ediyor. Böylece başkanın hükümet organlarıyla ilişkilerini etkili şekilde sürdürmesine ve yasama ile idari süreçlerin sorunsuz işlemesine yardımcı oluyor.

Wiles "Trump'ın dinlediği ve güvendiği" bir isim

Wiles, Trump'ın yakın çevresi tarafından da, Trump'ın son seçim kampanyasını disiplin içinde yürütmesi nedeniyle özel kalem müdürü pozisyonu için önde gelen aday olarak görülüyordu.

Wiles'ın, Robert Kennedy Jr ve ABD'li milyarder Elon Musk ile geliştirdiği ilişkiler sayesinde Trump'ın bu kişilerle kurmaya çalıştığı ittifaklarda kilit bir aracı olduğu ifade ediliyor. Kampanya süreci boyunca göz önünde olmaktan kaçınan Wiles, Trump'ın zafer konuşmasında da mikrofonu alarak kalabalığa hitap etmekten uzak durdu. Trump, kampanyası sırasında Wiles'ın başarılarına sık sık atıfta bulunarak övdü.

ABD Çevre Koruma Ajansı Başkanı: Lee Zeldin

Trump, ABD Çevre Koruma Ajansının başına, eski Temsilciler Meclisi Üyesi Lee Zeldin'i getirdiğini duyurdu.

Trump, yaptığı basın açıklamasında, Zeldin'in "çok güçlü bir hukuki geçmişe sahip olduğunu, ayrıca adil ve hızlı şekilde serbestleşme kararları alınmasını sağlarken en yüksek çevre standartlarını koruyacağını" söyledi.

Zeldin de X'teki hesabından yaptığı açıklamada, "Çevre Koruma Ajansının yöneticisi olarak Başkan Trump'ın kabinesine katılmak benim için bir onurdur." ifadelerini kullandı.

Zeldin'in bu görevde görev alabilmesi için Senato onayına ihtiyacı olacak.

Ulusal Güvenlik Danışmanı: Mike Waltz

Trump ulusal güvenlik danışmanlığı görevine eski asker ve güvenlik danışmanı Mike Waltz'ı getirdiğini açıkladı.

Son 3 dönemdir Cumhuriyetçi Partiden Temsilciler Meclisine giren ve burada özellikle Çin konusundaki "şahin" açıklamalarıyla bilinen Waltz'ın yeni kabinede görev alması durumunda başta Rusya-Ukrayna savaşı, ABD-Çin rekabeti ve Orta Doğu'daki kriz olmak üzere birçok dış politika konusunda başat isimlerden biri olacak.

Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi, Dış ilişkiler Komitesi ve İstihbarat Komitesi'nde de görev yapan Waltz, Donald Rusmfeld ve Robert Gates gibi eski savunma bakanlarına danışmanlık yaparken, Dick Cheney'nin başkan yardımcılığı döneminde ise Beyaz Saray'da çalışmıştı.

Waltz, son olarak 2022 Pekin kış Olimpiyatlarını ABD'nin boykot etmesi gerektiğini savunmuş ve Pekin yönetiminin Uygur Türklerine yönelik Sincan'daki baskılarını gerekçe göstermişti.

Sağlık Bakanı: Robert F. Kennedy Jr.

Trump, Sağlık Bakanlığına, aşı karşıtı olarak bilinen Robert F. Kennedy Jr.'ı aday gösterdiğini açıkladı.

Amerikalıların uzun zamandır sağlık konusunda "aldatma, yanlış bilgilendirme ve dezenformasyon yapan endüstriyel gıda kompleksi ve ilaç şirketleri tarafından ezildiğini" belirten Trump, Kennedy'nin bu sorunları çözeceğine olan inancını vurguladı.

Trump, "HHS, herkesin bu ülkedeki ezici sağlık krizine katkıda bulunan zararlı kimyasallardan, kirleticilerden, böcek ilaçlarından, ilaç ürünlerinden ve gıda katkı maddelerinden korunmasını sağlamada büyük bir rol oynayacaktır" ifadelerine yer verdi.

Eski Demokrat Kennedy, bu yılki başkanlık yarışına bağımsız olarak girmiş, bir süre sonra Trump lehine adaylıktan çekildiğini açıklamıştı. Trump'ın mitinglerinde sık sık boy göstererek büyük alkış alan Kennedy, aynı zamanda bir avukat olarak, büyük pestisit ve ilaç şirketlerine karşı açtığı davalar, Kovid-19 aşılarına karşı şüpheci yaklaşımı ve gıda sağlığıyla ilgili düzenlemeler konusundaki çabalarıyla tanınıyor.