Fitch sonrası faizler nereye kadar düşer?
Fitch’den gelen not artırımı sonrasında hemen herkesin aklında aynı soru var; faizler nereye kadar düşer? Burada bahsedilen faizin ne faizi olduğunu iyi belirtmek lazım. Tahvil faizi mi? Mevduat faizi mi? Yoksa kredi faizleri mi?
Önce Mevduat faizinden başlayalım
Mevduat faizlerinde son 2 aydır bir düşüş zaten vardı. Senenin önemli bir bölümünde iki haneli seviyelerde kalan aylık mevduatları Fitch öncesi %9 lara kadar gerilemişti. Şimdi ise aylık oranların % 8,5’lara düştüğünü görüyoruz.
Peki daha gevşer mi?
Daha fazla gevşeyeceğini düşünmüyorum. Fitch’in yatırım yapılabilir ülke notunun arkasından her ne kadar bir iyimser hava oluşsa da mevduat faizlerinde aşağıya doğru çok fazla yerimiz olduğunu düşünmüyorum. Sebebi basit ; Mevduat/kredi oranı % 106’lar seviyesinde. Bu sene bankaların kredi portföyü % 14 büyüdü seneye ise % 20 artış bekleniyor. Bankalar son 3 ayda ciddi tahvil ihracı yaptılar. Sadece $ bazında 5 milyar dolarlık banka ve şirket tahvil ihracı oldu. Ancak bu rakam artacak kredi portföyünü beslemek için yeterli değil .Türkiye’de tasarruf oranlarının % 15’lerin altına gerilediği de düşünülerse kredi vermek için bankaların saldıracağı yer yine mevduatlar olacak.
Kredi oranları geriler mi?
Burada biraz daha fazla yer olabilir. Bu sene özellikle 2. ve 3. çeyrekte bankaların maliyetleri (düşen TCMB fonlama oranı ve azalan mevduat faizleri) azalmasına rağmen, bu azalış kredi faizlerine yansıtılmadı. Yani bankalar göreceli düşük maliyetle topladıkları fonları, kredi olarak kullandırırken ciddi bir faiz indirime gitmediler. Hatta kredi vermek konusunda çok da istekli olunmadığı için rekabet de azaldı. Dolayısı ile kredi maliyetleri, Fitch not artırımının da etkisi ile yılın son çeyreğinde daha hızlı gerileyebilir. Özellikle konut kredileri muhtemelen bu gelişmeden en pozitif yararlanacak alan olacaktır.
Tahvil faizleri nereye kadar düşer?
Bir başka önemli soru da bu. Fitch kararı sonrasında 2 yıllık gösterge tahvil % 6,80; 5 yıllık tahvil %6,95 ve 10 yıllık tahvil faizi de % 7,60’a kadar geriledi. Dolayısı ile herkes "Daha iner mi?" diye soruyor. Grafikte de görüleceği gibi bu sorunun cevabı biraz da "Enflasyon düşer mi?" sorusu ile ilgili. Grafikte bizimle aynı notu alan 2 ülke ve A notu bulunan Güney Afrika’nın 10 yıllık tahvil faizlerini verdim. Gördüğünüz gibi 10 yıllık faizlerde bizden daha düşük oranda borçlanan ülkeler var. Ancak onların ortak özelliği enflasyonlarının % 6’lar da olması. Yani biz ne zaman enflasyonu % 6’ya düşürürüz, o zaman 10 yıllık faiz de % 7’lere kadar geriler. Yoksa sadece BBB- olduk diye daha fazla düşüş beklemek biraz iyimserlik olur.
