Ruslar dönüyor!
Rusya'da tatil dönemi biraz farklı. Uzun süredir Ocak Ayının 1 ile 5'i arası "Yeni Yıl" tatili olarak kutlanıyor. Bir de bunun üzerine son 10 yıldır 6, 7, 8 Ocak günleri de tatil olarak kutlanmaya başlanınca Ruslar için Ocak Ayının ilk 10 günü "festival" haline dönüştü. İşin bir de batı dünyasında geleneksel olarak tatil dönemi olarak kabul edilen (Noel ve Yeni Yıl kutlamaları) Aralık 25- 1 Ocak arası eklenecek olursa, Rusya ile iş yapacak uluslararası bir işletmenin, Aralık 25'ten sonra muhatap bulacağı ilk tarih 12 Ocak, yani bugün.
Nerede kalmıştık?
Geçen yılın Aralık ayında gündemden düşmeyen Rusya'da son durum neydi? Hatırlayalım.
Petrol fiyatlarının 2014 Haziran ayındaki 110 dolar seviyesinden 7 ay içinde %60'a yakın değer kaybederek 50 doların altına inmesi en çok Rusya'yı zorladı. Bir yandan düşen petrol fiyatlarının gelirleri olumsuz etkilemesi, diğer yandan da Kırım'ın ilhakı sonucu Rusya'nın Batı tarafından ekonomik yaptırımlara tabi tutulması Ruble'nin ciddi değer kaybetmesine yol açtı. Ruble'nin bahsi geçen 7 ay içinde ABD Doları'na karşı kaybı %80'ni buldu.
Bu dönem içinde Rusya Ekonomisinde de ciddi erezyon yaşandı. Geçen yıl Mart ayında %7 civarında olan politika faizi şok faiz artırımları ile 9 ay içinde yüzde 17'ye kadar yükseltildi. Diğer yandan 2014 yılını "sıfır" büyüme ile bitirmesi beklenen Rusya'nın 2015'i yüzde 5 daralarak kapatması bekleniyor. İşin enflasyon tarafı ayrı bir şok. Ruble'nin ciddi değer kaybı içeride 2014 enflasyonunu %10'a çıkarttı. Ama esas şok 2015'te. Sene sonunda enflasyonun %15'i aşması bekleniyor.
Son not da rezervlerden. Putin'in çok güvendiği uluslararası rezervler erimeye devam ediyor. Geçen sene Mayıs ayında 530 milyar dolar büyüklüğünde rezerve sahip olan ülkenin 8 ayda rezervleri tam 150 milyar dolar eridi ve 380 milyar dolara düştü.
Rusya 2015'e nasıl başlıyor?
Yazının girişinde bahsettiğimiz gibi Ruslar yeniden işlerin başına dönüyor ve onlar için tabir-i caiz ise "alacakaranlık kuşağı" devam ediyor. Geçen sene petrol fiyatlarında yaşanan düşüş, bu sene de aynen devam ediyor. Brent petrol sadece 10 günde %15 düştü. Dolayısı ile Rusya'nın başı yine dertte.
Derecelendirme kuruluşları da bu arada boş durmuyor. Fitch Rusya'nın notunu BBB-'ye çevirdi. Üstelik görünüm de "negatif". Yani 60 gün içinde bir not indirimi söz konusu olabilir ve eğer bu gerçekleşirse Rusya'nın notu "çöp bono/Junk Bond" statüsüne düşer. Sanırım şu konjöktürde Rusya'nın en son isteyeceği şey de yatırım yapılabilir ülke özelliğini kaybetmek olur.
Putin'in popülaritesi devam ediyor
Buı kadar ekonomik sıkıntıya rağmen Rusya'da Devlet Başkanı Putin'in popülaritesi artarak devam ediyor. Rus vatandaşlarının ağzından düşürmediği slogan "Kırım'ı aldık ya, bir kaç sene ekonomik fedakarlık yapabiliriz" oldukça, milliyetçi olan Rusya'nın konuya genel bakışı "Ekonomik olarak bir kaç sene zorlanabiliriz. Ancak Kırım'ın katılımı ile Rusya eskisinden çok daha güçlü bir şeklide geri dönecek" şeklinde.
Bu sebeple Rusya'da eknomik yaptırımların kısa vadede halkın üzerinde etkisi sınırlı olacaktır. Ancak eğer petrol fiyatları sene boyunca düşük kalır ve ülkeden sermaye kaçışı bu hızla devam ederse, ortalama Rus'un çarşı-pazarda hayatı negatif etkilenmeye başlar.
Bu ihtimal gerçekleşir mi? Bu biraz da Batı'nın yaptırımları devam ettirme kararlılığına bağlı. Fakat her şekilde Rusya'yı 2014'ten çok daha zor bir 2015 bekliyor.