ETF onaylandı sırada ne var?
10 yılı aşkın süredir devam eden entrikalarla dolu Bitcoin’in spot ETF süreci nihayet mutlu sona ulaştı. Bin dereden su getiren SEC, sonunda “mahkemenin blöflerini görmesiyle” 11 Bitcoin spot ETF’sini onayladı. Bu yazıda da Bitcoin ETF’i ne işe yarıyor, onay sürecinde neler yaşandı, bundan sonra neler olabilir, nelerin olmasını beklemeliyiz onları anlatmaya çalışacağım.
ETF nedir? Ne işe yarar?
Kripto varlıklar birçok kişi tarafından yalnızca spekülatif olarak kullanılsa da bu varlıklar yüksek bir teknolojinin son ürünleri. Bu son teknoloji ürünlerini kullanmak da oldukça zor ve bazı güvenlik önlemleri gerektiriyor. Bu ürünlerin dillere pelesenk olmuş özellikleri olan “Merkeziyetsizlik” bir yandan paranızın asla bir banka tarafından dondurulamayacağını garanti ederken, diğer yandan paranızı yanlış bir adrese atarsanız paranızı geri almanız için bir müşteri hizmetleri olmayacağı anlamına geliyor. Merkezsizliğin getirmiş olduğu kullanıcı deneyimi herkesi memnun etmediği için bu kripto varlıkların geleneksel yatırımcılar tarafından benimsenmesi zorlaşıyor. Bu ETF’ler ise Bitcoin’i son kullanıcıya; geleneksel yatırımcıların tanıdığı bir formatta ve merkeziyetsizliğin getirmiş olduğu kötü kullanıcı deneyimini ayıklayarak sunmayı vadediyor.
SEC’nin Kan Davası
SEC (Security Exchange Commission), Amerika’da sermaye piyasasındaki regülatör kurumlardan bir tanesi. Başındaki Gary Gensler eski bir MIT profesörü. Blokzinciri dersleri de vermişliği var. SEC’nin başına atandığında kripto para camiası mutluluktan adeta bir panayır yerine dönmüştü. İşbaşı yapmasıyla beraber ise sanılanın tam aksine kripto karşıtı bir politika gütmeyi tercih etti. 1946’larda yapılmış “menkul kıymet” testine tüm kripto varlıkları bir tutarak, Bitcoin’den NFT’sine, DeFi’dan blokzinciri oyunlarına hepsini tek bir potada eritmeye çalıştı. Bu ETF’lerin de halka açık borsalarda listelenebilmesi için SEC’den izin alması gerektiğinden, güç zehirlenmesi yaşayan SEC sorumluları sebepsiz yere Bitcoin ETF’lerini defalarca engelledi (günün sonunda sadece geciktirdi). Sonunda SEC hakkında, usulsüzlük ve haksızlık yaptıkları iddiasıyla dava açıldı ve mahkeme zoruyla ETF’leri onaylamak zorunda kaldılar.
ETF onaylandı ama nasıl onaylandı?
Çile dolu geçen yılların sonu da çok farklı bitmedi. Onaydan önceki 24 saatte SEC’nin resmi X (twitter) hesabı hacklendi. Hacker ETF onaylandı diye tweet attı. SEC başkanı Gensler anında çıkıp yalanlasa da bu acemilik bir çok yatırımcının ani fiyat hareketinden ötürü zarar görmesine neden oldu. Ertesi gün siteye onaylandığı haberini girdiler daha sonra bu haberin erkenden yayıldığını görüp siteden kaldırdılar. Ve nihayet geç saatlerde resmi ağızdan onay haberini aldık.
Sayılarla Bitcoin ETF’lerinin ilk günleri
İlk olarak Bitcoin ve kripto nedir bilmeyen, bilse de alacak kadar teknik bilgisi olmayan kimselerin kolayca Bitcoin’e erişimi sağlanmış oldu. Amerika’da bazı bankalar Bitcoin ETF’ine erişimi engellemek için elinden geleni yaptılar. Bunca yıl beklenen ETF’lere ilk gün ne kadar ilgi oldu hacim verisi ile ölçülebilirdi, lakin ne kadar hacim oluştuğu konusu oldukça spekülatif. Farklı sayılar ve bunların arkasında farklı ölçüm stratejileri var ama bunun yerine bizi daha az yanıltacak bir veri var o da ne kadar para girişi oldu.
Bloomberg ETF analisti Eric Balchunas’a göre, Bitcoin ETF’lerinin ilk günü en yüksek para girişi, 240 milyon dolara yakın bir sayıyla Bitwise’ın Bitcoin ETF’i BITB’e oldu. Toplam para girişi ise 720 milyon dolarda kaldı. İkinci günün lideri ise 400 milyon dolardan fazla giriş ile Blackrock’un IBIT’i oldu. Bu farklı ETF’ler arasında müşterileri çekebilmek için ciddi bir komisyon rekabeti var. Bilhassa ETF’in açıklanacağı son gün birbirleriyle yarışarak komisyon ücretlerinde indirimler yaptıklarını duyurdular. Coinshares, 2 günlük ETF macerasının sektöre 1.2 milyar dolarlık sıcak para girişine neden olduğunu duyuran bir veri yayınladı. Hafta sonu geleneksel piyasalar kapalı, pazartesi günü de Amerika’da resmi tatil olduğu için 5 günlük ETF serüveninin sayılara tezahürü sadece 2 günlük oluyor.
ETF onayı sonrası sektörü ne bekliyor?
Bitcoin ETF onayının, diğer alternatif kripto varlıklara ETF yolunu açtığını düşünebiliriz. İlk akla gelen ise kuşkusuz ETH. Onaylanan Bitcoin ETF’lerinden birinin arkasındaki şirket VanEck’in halihazırda bir ETH ETF başvurusu var. 23 Mayıs’ta sonuçlanacak. ETH ETF’ine gelecek yanıt, ETF’ler konusunu kısa vadede rafa mı kaldıracağız yoksa ETH’i takip eden kripto varlıkların ETF haberlerini mi konuşacağız belli olacak. ETF dışında sektördeki yatırımcıları ilgilendiren diğer önemli bir konu ise yaklaşmakta olan Bitcoin ödül yarılanması (Halving). Bitcoin’deki enflasyonu yarı yarıya düşüren 4 senede bir gelen halving bundan önceki dönemlerde fiyat üzerinde pozitif etki göstermişti. Onun tarihi de 22 Nisan.
2024; ETF, Yarılanma, Fed’in faiz indirimleri ve daha sonra Amerika başkanlık seçimiyle dolu dolu bir yıl olacak. Diğer taraftan ülkemiz özelinde de düzenlemelerin kapıda olduğunu biliyoruz. Tüm bu gelişmeleri göz önünde bulundurunca, kripto varlıkların 2024 yılında en çok konuşulan varlık sınıfı olacağını söylemek yanlış olmaz.