TOKEN2049 ve Kripto Paraların Renkli Dünyası
Sabah sekizde bir konferansa geldiğinizi düşünün ve dans müziği çalıyor. Hiç başınıza geldi mi? Eğer bu bir kripto konferansıysa, böyle sürprizlere hazırlıklı olun. 18-19 Nisan tarihlerinde Dubai'de TOKEN2049 Konferansı düzenlendi. Konferans Dubai'de olunca hem kripto dünyasını hem de Dubai'deki hareketliliği bir araya getirdi. Bu hafta başında yağan büyük yağmurlar ve seller konferansa katılımı etkilemiş olsa da gelen kalabalık çok dikkat çekiciydi. Bu konferansın Dubai'de ilk defa yapılıyor olması, son dönemde kriptolarda artan fiyatlar ve Bitcoin yarılanmasının bu hafta sonuna denk gelmesi kripto dünyasında bir anda bütün dikkatleri Dubai'ye çekti.
Bu yazıda geleneksel finanstan gelen biri olarak sizlere gözlemlerimi paylaşacağım. Çok teknik bir yazı olmayacağını şimdiden altını çiziyorum.
Öncelikle, ben 53 yaşındayım ve kripto dünyası için yaşlı sayılabilirim. Gelen konukların yaş ortalamasına baktığımda, çok daha genç olduklarını gözlemledim. Benim gibi geleneksel finanstan gelenlerin bu konuya biraz da şüpheyle bakması, aslında böyle bir görüntüyü oluşturuyor. Yaş dışında kıyafete de dikkat çekmek istiyorum. Özellikle katılımcılar, bankacıların tersine takım elbise kravat değil, daha rahat kıyafetleri tercih ediyorlar. Kimisinde tişört, kimisinde şapka, kimisinde zincir veya çok farklı kıyafetler görebiliyorsunuz. Bu, bir nevi paranın demokratikleşmesi veya özgürleşmeyi temsil edercesine bu tarz kıyafet seçimi yaptıklarını düşünüyorum. Kadın-erkek dengesi de çok eşit. Yıllarca fon yöneticisi olarak çalışmış biri olarak, sektörde kadınların biraz daha az olduğunu gözlemlemiştim. Kripto dünyası daha dengeli.
İletişim bilgileri değiştirme metodu da farklı. Benim gibi yaşı büyük olanlar genellikle kartvizit verir veya son dönemlerde telefon bilgisi paylaşır WhatsApp kullanır. Kripto dünyası neredeyse sadece Telegram üzerinden dönüyor. Hemen hemen herkesin Telegram grupları var ve iletişim bilgileri paylaşılması hemen hemen hep Telegram'la yapılıyor. Hatta konuşmacılardan Telegram'ın CEO'su olduğunda, çok büyük bir salonun tıklım tıklım olduğunu söylemem lazım. Salona ayakta bile giremedim. Bunun dışında dikkat çeken konferans programı yine geleneksel bir konferansa örneğin sabah kahvaltısı sonra paneller sonra kahve molası paneller ve öğle yemeği olabilir kripto konferansı’nda panel kısmı yine var ama özellikle eğlence kısmı da çok aktif konferans başlamadan önce örneğin yat Partisi konferans sonrasında veya konferans devam ederken akşamı Beach partisi veya başka partiler olması çok dikkat çekici özellikle eğlenmeyi çok iyi biliyorlar diyebilirim.
En çok nelerin konuşulduğuna bakalım. En dikkat çeken bazı kelimeler: yapay zeka, Zero knowledge teknolojisi, blok zincir, stablecoinler ve Real World assetler. Bunlar en çok konuşulan konuların başında geliyordu. Özellikle birkaç sene önce Bitcoin rallisinin ardından çok sert düşüş olması ve kripto kışı diye adlandırılmış gelişmelerin olması sağlıklı bir gelişme olmuş gibi gözüküyor. Yani sanki kripto dünyasında bir temizlik oldu, regülasyonlar biraz daha anlaşılır oldu ve hem teknoloji hem de kurumsal yatırımcılar biraz daha bu işin içine girmiş gibi gözüküyor. Bu da piyasada biz ve onlar ayrımının biraz kalktığını gösteriyor. Eskiden sadece kripto'ya inananlar ve inanmayanlar gibi bir algı vardı ve birbirlerinden çok uzaktılar. Şu anda ise bu iki tarafın bir araya daha da yaklaştığını görüyoruz. Aslında piyasanın sağlığı açısından bu tanımlama bile doğru değil. Yani her iki tarafın birbirlerine farklı bir taraf olarak görmemeleri ve aynı tarafta olarak görmelerinin sağlıklı olacağını düşünüyorum.
Katılımcıların profilinden bahsedelim. Yaşın genç olduğunu söylemiştim. Milliyetlere baktığımda, çok sayıda Rus ve Ukraynalı görüyorum. Bunun dışında Çinliler çok vardı ve Türkler çok vardı. Bu arada Türkiye kripto dünyasında çok saygın bir yerde. Hem Türklerin kriptoya yatkınlığı hem de başarılı şirketlerin olması, genç nüfusun olması kripto dünyasının dikkatini çekmiş. Konferansta olan bir Türk gazeteci olarak, kimle tanışsam Türkiye'yi çok yakından takip ettiğini ve Türkiye'deki oyuncuları çok iyi bildiğini ve Türkiye'ye gittiğini söyledi veya bir sonraki pazarının Türkiye olacağını söyledi. Aslında bu, Türkiye'nin bu pazarda liderliği alması için bir fırsat. Regülasyonların bir an önce açıklanması ve Türkiye'deki piyasaların biraz daha netlik kazanmasını herkes bekliyor. Diğer taraftan, ülkelerinde enflasyonla mücadele eden, parası değer kaybeden veya çok dalgalanan ülkelerde kripto varlıklara ilginin daha da yüksek olduğunu söyleyebiliriz.
Bu yazıyı, kripto dünyasına çok yakın olmayan ama çok da uzak olmayan birinin gözlemleri olarak düşünebilirsiniz. Daha önce finansal piyasalarda uzun yıllar çalışmış biri olarak, aslında kripto dünyası benim gibi veya kripto dünyasını bilmeyen kişileri bu tarafa çekmek istiyorsa özellikle iletişim tarafını çok iyi kullanması gerektiğini düşünüyorum. Bazı teknik gelişmelerle dijital varlıkların gerçek kullanım alanları doğru anlatılabilirse, burada daha çok kişinin ve daha çok kurumsal yatırımcının bu alana ilgi duyacağını düşünüyorum. Burada da aslında ana akım medyadan daha çok biraz daha gençler bu konuya yatkın olduğu için yeni medyanın daha çok kullanıldığını gözlemledim. Özellikle Twitter ve Telegram bu konuda çok aktif. Ama bu, üzerine düşünmesi gereken bir konu olduğunu düşünüyorum.
TOKEN2049 benim katıldığım en büyük kripto konferansıydı. Son not olarak şunu söyleyeyim: buradaki ilgiyi gördükten, projeler baktıktan ve pek çok kişiyle de konuştuktan sonra, bu alanı takip etmemenin bir eksiklik olacağını düşünüyorum ve herkesi dijital varlıklar dünyasına davet ediyorum.