"Tarım Aydınlatma Platformu" oluşturuluyor
Sabırsız okuyucularımız varsa çok merakta bırakmadan yazımızın en başında TAP'ın açılımını yazalım: Tarım Aydınlatma Platformu
Kısaltmaya dair merakları giderdikten sonra gelelim TAP ile ilgili detaylara...
Türkiye Ürün İhtisas Borsası, tarım sektörü açısından kritik bir misyona sahip olan önemli bir oluşum.
Dolayısıyla lisanslı depoculuk, Ürün İhtisas Borsası ve elektronik ürün senedi piyasası gibi başlıklar özellikle hububat piyasası başta olmak üzere depolanabilir pek çok tarımsal emtia açısından sistemin parçalarını oluşturuyor ve önemli bir entegrasyonu içinde barındırıyor.
Tarım emtia piyasasında söz sahibi olan ülkeler açısından Ürün İhtisas Borsalarının işlevi ve etkisi kritik önemde.
Bugün özelikle tarımsal üretimde arz-talep-fiyat dengesini sağlamak adına önemli bir işlev ve role sahipler.
Bloomberg HT ekranlarında her Çarşamba yayınlanan Tarım-Analiz programında bu alandaki son gelişmeleri Türkiye Ürün İhtisas Borsası Başkanı Ali Kırali ile konuştuk.
Ali Kırali, sohbetimiz sırasında tarım sektörü adına çok önemli bir projeden bahsetti.
Sermaye piyasası ve Borsa mevzuatı uyarınca kamuya açıklanması gerekli bildirimlerin elektronik imzalı olarak iletildiği ve kamuya duyurulduğu elektronik sistem olan Kamuoyu Aydınlatma Platformu’nun (KAP) bir benzerinin tarım piyasaları için oluşturulduğunu açıkladı.
Türkiye Ürün İhtisas Borsası Genel Müdürü Ali Kırali, "Tıpkı KAP gibi, tarım alanında da benzer bir projeyi Borsamız aracılığıyla hayata geçirmeyi planlıyoruz. Bu projeye “Tarım Aydınlatma Platformu” (TAP) diyoruz. Açıklanması gereken arz ve talebin, alım ve satım kararını verenlerin bilmesi gereken bütün bilgilerin, verilerin tek elden piyasaya sunulacağı bu platformu da önümüzdeki aylarda devreye almak istiyoruz. Bütün bunlar etkin fiyat oluşumu için çok önemli faktörler. Bunların hepsini borsanın çatışı altında hayata geçirmek için çalışıyoruz" dedi.
"Tarım ve finansal piyasaları bir çatı altında toplayacak bir kurumuz" diyen Ali Kırali, personel yapısının da bu şekilde olduğunu ifade etti.
Kırali, "Finans tarafından gelen pek çok arkadaşımız olduğu gibi ticaret borsalarımızdan kurucu takımımızda yer alan arkadaşlarımız da var. Ticaret borsalarımızla da yakinen çalışıyoruz" derken bu çalışmalar sırasında finansal taraftan gelenler olarak Borsa’da bir şeyi fark ettiklerinin ve gözlemlediklerinin altını çiziyor.
Kırali diyor ki, "Yatırım kararları verilirken finansal taraftaki veri ve bilgi akışını tarım tarafıyla kıyasladığımızda içerik zenginliği ve yoğunluk açısından çok ciddi farklar var. Tarım tarafında da bir takım veriler üretiliyor ama bunlar gerçekten çok dağınık ve insanlar bu konuda bir yatırım kararı, üretim, satın alma, satış yapma kararı alırken nereye bakacağını gerçekten bilemiyor. Çünkü bir dağınıklık söz konusu. Bu konuda gerçekten tarım piyasasında bir açlık ve arz eksikliği var. Bunu TAP ile kapamak istiyoruz. Olan veriyi bir çatı altında harmonize edip, sunabilmek istiyoruz. Olmayan bazı dataları da özellikle bizim borsamızda işlemler arttıkça bu işlemlere ilişkin verileri ve dataları da oluşturup, bu konuda akademik çalışma yapmak isteyenler ya da alım satım kararlarında kullanmak isteyenler için bir platform altında şeffaf şekilde bir araya getirip sunabilmeyi hedefliyoruz. Tarım Aydınlatma Platformu projemizin amacı bu" diye özetliyor.
Bu platform sayesinde şeffaflık ve izlenebilirliğin daha da artacağını söylemek mümkün.
Örneğin, depolarda bulunan ürünlerin miktarı gün be gün açıklanabilecek...
Hangi ürünlerin olduğu, dağılımı izlenebilecek.
Bölgesel olarak nerede olduğu, mevsim etkkisi dahil pek çok faktörler ışığında veriler analiz edilebilecek.
Bu proje ilgimizi çekince Ali Kırali'den TAP projesine dair biraz daha detaylı bilgi talep ettik.
Kendisi bizlerle şu bilgileri paylaştı:
"Türkiye Ürün İhtisas Borsası A.Ş. (TÜRİB) tarım piyasasında güvenilir ve öngörülebilir bir piyasa hedeflemekte ve TÜRİB ve lisanslı depoculuk sistemi tarafından üretilen veriler ile tarım piyasası katılımcılarının ihtiyaç duyduğu diğer verilerin işlevsel bir şekilde yayımlamak amacıyla Tarım Aydınlatma Platformu’nu hayata geçirilmesinin planlamaktadır.
TÜRİB tarafından sektöre kazandırılması hedeflenen Tarım Aydınlatma Platformu (TAP) ile tarımsal piyasa katılımcılarının tarım piyasalarına yönelik olarak yurt içi ve yurt dışı faaliyetlere ilişkin bilgiye erişiminin kısıtlanmadığı ve tüm katılımcıların bilgiye eşit şekilde ulaşarak asimetrik bilginin ortadan kaldırıldığı bir sistem oluşturulması planlanmaktadır.
TAP ile birlikte oluşturulacak veri portalı özelliği ile tarım piyasalarına ilişkin veri setlerinin akademisyenler, araştırmacılar, girişimciler ve yatırımcılar tarafından kullanılmak üzere birçok kategoride paylaşılması hedeflenmektedir. Ayrıca bu proje ile ekonomi alanında; yenilikçi hizmetlerin geliştirilmesine ve yeni iş modellerinin oluşturulmasına katkıda bulunuyor.
TAP bilgi portalı özelliği ile yatırımcıların yatırım kararlarını almasında ve piyasada fiyat oluşumunun anlaşılmasında yardımcı olacak bir araç olarak planlanmaktadır. Ek olarak, akademisyenler ve araştırmacılar tarafından hazırlanan araştırma raporları ile tarıma ilişkin bilgilerin tek bir yerden anlaşılır ve işlevsel bir şekilde piyasa katılımcılarının erişimine sunulması hedeflenmektedir.
TAP aydınlatma portalı özelliği ile lisanslı depo işletmeleri, yetkili sınıflandırıcı işletmeler, aracı kuruluşlar ve tarımsal piyasalar için önemli kurum ve kuruluşlara ilişkin güncel genel bilgilere tek kanaldan hızlı ulaşım imkanı, TAP internet sitesinden anlık veya geçmişe dönük bildirimlere ücretsiz erişim imkanı ve tarımsal piyasa paydaşlarının ihtiyaçları doğrultusunda bildirimlerde bulunması gereken asgari unsurlar tanımlanarak, bilgi kalitesinin artırılması, tam, anlaşılır, ihtiyaca uygun ve doğru bilginin kamuya açıklanmasının sağlanması hedeflenmektedir."
Özetle, Tarım Aydınlatma Platformu'nun sektör adına önemli bir proje olduğunu düşünüyoruz.
Umarız en kısa sürede hayata geçer ve olumlu çıktılarına hep birlikte şahit oluruz.
İrfan Donat - Bloomberg HT Tarım Editörü
