ABD'de büyüme yerine küçülme..
Son altı yılın en yavaş üçüncü ayını da geride bıraktığımız bu Haziran ayının son haftasında gündemin en önemli konusu büyüme idi. Yada küçülme diye adlandıracağımız ABD’nin Gayri Safi Milli Hasılası Çarşamba günü sürpriz ve şok etkisi yarattı piyasalarda. %-2.9 olarak karşımıza çıkan büyümenin bu kadar küçülmesi beklenmiyordu. Beklentiler %-1.8 civarındaydı. Tüketici harcamaları düşmüş, sağlık harcamaları beklenenden az yükselmiş, ihracatlarda büyük düşüş, ithalatın yükselişi ve envanterlerin de daralması ile ABD GMH rakamını neredeyse %-3lere taşımış. Tablo kararmış. İkinci Dünya Savaşı zamanlarından, 1956lardan beri ekonominin genişleme fazında bu kadar kötü rakam görmedik diyen ekonomistler, 2009dan beri yani son 5 yılın en kötü birinci çeyreğini arkada bıraktık dediler.
Bu kalemlerden biri olan Obamacare altında karşımıza çıkarılan sağlık harcamalarının $39.9 milyar artması gerekip beklenirken $6.4 milyar düşmesi, Sağlık reformunun başarısızlığı olarak nitelendi kamuoyunda ve medyada. Tek iyi gelen very, dayanıklı tüketim malları siparişlerinin ticari yatırım siparişleri yüzünden artmasından kaynaklanıyordu.
Birinci çeyrekte yaşanan kötü hava koşullarının etken olduğu düşünülen bu kötü büyüme rakamının geçici olduğuna inanan ekonomistlerin çoğunluğu yılın geri kalan kısmında büyümenin %3 ila 4’e kadar çıkabileceğine inanıyorlar. Pierpont Securities ekonomistlerinden Stephen Stanley normalde kötümser tahminlere sahip olmasına rağmen 2014un sonuna doğru büyümenin %2-2.5 aralığına ulaşabileceğini söyledi.
Barclays gibi bazı Wall Street firmaları ise tahminlerini biraz daha fazla artırıp ikinci çeyrek büyümesinin %4e ulaşacağına inandıklarını belirttiler.
Büyüme düşerken, borsa ise çıkmaya ralliye devam etti. İki günlük düşüşün ardından yeşillere bürünen borsa, kötü gelen ekonomik verilerin Fed’in faiz oranını artırmada geciktirebileceğini varsayarak çıkmaya devam etti.
Gelişmekte olan ülkeler piyasaları Irak, ve Ukrayna’daki şiddet gösterileri ile düşüyordu. Özellikle Çarşamba günü Rus yanlısı isyankarların bir hükümet helikopterini düşürmesi ile Ukrayna Başkanı Poroshenko, Rusya, Almanya, Fransa’yı acil konuşmalara çağırdı. Tüm bu jeopolitik endişelerin baskılarını petrol ve gelişmekte olan ülkelerin borsalarında hissettik.
Haftanın önemli şirket haberleri arasında Citigroup’un Fed tarafından sermaye planları ile ilgili mühletinin arıtırılması idi.Altı ay daha fazla mühlet alan Çitigroup zayıf sermaye planlamasındaki zayıflığını düzelterek Fed’in karşısına tekrar çıkmaya hak kazandı.
Perşembe günü borsaya kote olacağını açıklayan Çin ınternet devi Alıbaba grubu, halka açılmasının New York Menkul Kıymetler Borsası üzerinden olacağını açıkladı. “BABA” sembolü ile NY Menkul Kıymetler borsasına kote olacağını açıklayan Ali Baba Gurubu Yönetim Kuruluna 27 kişiyi atayacağını açıkladı. BABA, Çince’de güzel şans, refah, zenginlik ve Çinlilerin çok sevdiği uğurlu 8 rakamı manasına geliyor.
DuPont Cuma günü neredeyse %5 düştü. Sebebi de çiftçilerin genetic değişime uğramış mısırdan kaçıp soyafasulyesine yönelmeleri.
Çarşamba günkü ralliye Perşembe günü Fed Başkanlarından St. Louis Fed Başkanı Bullard’ın yorumları yüzünden devam edilemedi.Fox News’e demeç veren Bullard’a göre Mart’a kadar faiz oranları articakmış.Yani gelecek senenin ilk çeyreğinde faizlerin articagini yorumlayan Bullard, enflasyonun da bu yılsonunda %2ye, işsizliğin de %6nin altına ineceğine inananlardan. Yellen’in söyledikleri ile çelişen yorumlarda bulunan Bullard’ın sözleri borsayı döndürdü, borsa aşağı yönlü istikamete geçti.
Bullard yanında düşük volatılıty, Irak sorunu da eklenince piyasalar serbest düşüşteydi.
Haftanın son günü olan Cuma günü , S & P 500 endeksinde trading, 30 günlük ortalamanın %20 altındaydı. Tek ekonomik veri olan Thomson Reuters/University of Michigan Haziran endeksinin 82.5 a yükselmesi, devam eden iyileşmenin göstergesi olarak alındı. Bu iyileşmenin istihdamdaki artış, veya hisse senedi fiyatlarındaki artış, ya da gayrimenkul /ev fiyatlarındaki iyileşmeden kaynaklandığına inanılıyor.
Herşeye rağmen bir önceki çeyreğe göre daha iyi bir çeyreği arkada bırakıyoruz diyen JP Morgan Fon yöneticisi James Liu, önümüzdeki çeyrekte yatırımcıların daha dikkatli olucağına inanıyorum. Özellikle kötü gelen ekonomik verilerin herkesin daha temkinli davranmasına yol açacağından eminim dedi.
Haftaya Salı günü inşaat harcamaları (%0.5), İSM imalat (55.8) yanında aynı zamanda Çarşamba günü IMF Başkanı Lagarde ile Fed Başkanı Janet Yellen, para ve finans dünyasının iki önemli bayanı Washington DCden , IMF binalarından konuşma yapıcaklar.
Haftaya Perşembe günü ise ekonomik veri dolu bir gün. Cuma günü ABDnin doğum günü olduğu için piyasalar kapalı. Ve Cuma günü gelicek veriler, İstihdam verişi dahil olmak üzere Perşembeye kaydırıldı. Bunlar arasında, tarım dışı istihdam, ticari açık, fabrika siparişleri en önemlilerinden.Tarımdışı istihdamın 212,000e cikması bekleniyor. Tüm verilerin aşağı yönlü tahminler olarak çekildiğini gözönüne alırsak, ekonomistlerin bu geçtiğimiz hafta gelen büyümenin sokundan etkilendikleri kaçınılmaz.