Advertisement
DÖVİZ ABONE OL

Dolar/TL , Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın piyasalara müdahalesi sonrasında 13,50'nin altına geriledi. Güne 13,75 civarında başladıktan sonra sabah saatlerinde 13,60’ın altına gerileyen dolar/TL, Türkiye enflasyon verisinin beklentilerin üzerinde gelmesiyle 13,74 civarında seyrediyordu.

Dolar kuru Kasım ayında yüzde 40,29 yükselerek 2001’in Şubat ayından bu yana en büyük aylık yükselişi kaydederken 2018 Ağustos ayındaki yükselişi de geride bırakmış oldu. Sene başından bu yana yüzde 84 yükseliş kaydeden dolar/TL, 2021 yılına 7,40 seviyesinde başlamıştı.

Türkiye’nin kredi temerrüt risk primi 536 baz puan seviyesinde bulunurken 10 yıllık tahvil faizi yüzde 21,3 civarında seyrediyor. Bloomberg Dolar Spot Endeksi bugün yüzde 0,1 yükselişle 1.185 seviyesinde bulunurken 10 yıllık ABD Hazine tahvili faizi yüzde 1,43 seviyesinde bulunuyor.

Enflasyon 3 yılın zirvesinde

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Kasım ayına ilişkin tüketici ve üretici fiyat endekslerini yayımladı. Buna göre tüketici fiyatları Kasım'da yıllık yüzde 21,31 arttı. Böylelikle yıllık tüketici enflasyonunda Kasım 2018'den bu yana en yüksek seviye kaydedildi.

Tüketici fiyatlarındaki aylık artış yüzde 3,51 olurken yıllık çekirdek enflasyon ise yüzde 17,62'ye yükseldi.

Bloomberg HT’nin enflasyon anketine katılan 24 kurumun medyan beklentisi Kasım ayında enflasyonun yıllık yüzde 20,7, aylık ise yüzde 3 olması yönündeydi.

Ankete katılan kurumlar arasında en düşük beklentiyi paylaşan kurum aylık enflasyonun yüzde 1,80 olacağını belirtirken en yüksek beklentiyi paylaşan kurum enflasyonun Kasım ayında yüzde 3,6 olarak gerçekleşeceğini ifade etmişti.

Altın fiyatları, yatırımcıların bugün açıklanacak ABD tarım dışı istihdam verisine odaklanmasıyla karışık bir seyir izliyor. Gram altın ise küresel altın fiyatlarının son bir ayın en düşük seviyelerinde olmasına rağmen dolar/TL’deki yükselişle 780 TL’nin üzerinde bulunuyor.

Altın, perşembe günü işsizlik maaşı başvurularının beklenenden düşük gelmesi ve istihdam piyasalarının toparlanma sonrasında Fed’in varlık alımı hızını artırabileceğine dair beklentilerle geriledi. Fed’in varlık alım hızını azaltarak daha erken bir faiz artırımına gitmesinin faizsiz bir varlık olan altın üzerinde baskı yaratabileceği düşünülüyor.

Altın yatırımcıları Fed’in faiz patikasının nasıl şekilleneceğini anlamak için cuma günü TSİ 16:30’da açıklanacak ABD tarım dışı istihdam verisine odaklanacak. Fed Başkanı Jerome Powell, varlık alımı azaltımının hızlandırılması ve faizlerin daha erken artırılması istihdam piyasasında kalıcı bir iyileşmenin görülmesi gerektiğini belirtmişti.

ABD’de tarım dışı istihdam geçen ay beklentileri aşarak 531 bin seviyesinde bir artış kaydetmişti. Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin Kasım ayı beklentisi ise 550 binlik bir artışın gerçekleceği yönünde.

Altının kaderini belirleyecek Fed yorumları

Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi'nde yaptığı konuşmada, yüksek enflasyonun kalıcı olmasını engellemek için Fed’in araçlarını kullanacağını söyledi. ABD’de çalışan ücretlerinin özellikle en düşük ücret alan işçiler için arttığını söyleyen Powell, artışların daha yüksek bir enflasyon oranına yol açabilecek hızda olmadığını söyledi.

Cleveland Fed Başkanı Loretta Mester, Fed’in varlık alımlarını daha hızlı bir şekilde azaltmasına “çok açık” olduğunu, böylelikle faizin gelecek yıl, ihtiyaç duyulursa, birkaç kez yükseltilebileceğini söyledi. Faizlerin yükselmesi faizsiz bir varlık olan altın üzerindeki baskıyı artırarak altın fiyatlarını düşürebilir.

Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, yeni koronavirüs varyantının yarattığı endişelere rağmen varlık alımlarını hızlandırmaya açık olduğunu belirtti. Bostic, Fed’in gelecek yıl iki defa faiz artırıp artırmayacağıyla ilgili soruya ise “Bu kesinlikle mümkün. Hiçbir seçeneği göz ardı etmiyorum” cevabını verdi.

Ons altın fiyatı

Haftaya 1.790 dolar civarında başlayan ons altın, piyasalarda risk iştahının azalmasıyla 1.805 doların üzerine tırmandıktan sonra Powell’ın varlık alımı azaltımı ile ilgili yorumlarıyla hızlı bir gerileme kaydetmişti. Sonrasında karışık bir seyir izleyen ons altın, ABD tarım dışı istihdam verisi öncesinde 1.773 dolar civarında işlem görüyor.

Gram altın fiyatı

Gram altın, küresel altın fiyatları ve dolar/TL’deki yatay seyirle haftaya 713 TL seviyesinde başladıktan sonra küresel altın fiyatlarındaki düşüşe rağmen salı günü dolar/TL’nin 13,95 seviyesine ulaşmasıyla rekor tazeledi. Gram altın, dolar/TL’deki yüksek seyirin devam etmesiyle 782 TL civarında bulunuyor.

Tüketici fiyatları Kasım'da bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 21,31 arttı.

Türkiye İstatistik Kurumu Kasım ayına ilişkin tüketici ve üretici fiyat endekslerini yayımladı.

Buna göre tüketici fiyatlarındaki aylık artış yüzde 3,51 oldu.

Yıllık çekirdek enflasyon ise yüzde 17,62'ye yükseldi.

Üretici enflasyonundaki artış ivmesi de devam etti. Buna göre üretici fiyat endeksi Kasım'da bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 54,62 arttı. Aylık bazda artış ise yüzde 9,99 oldu.

Bu rakamların ardından tüketici fiyat endeksiyle üretici fiyat endekslerindeki yıllık artış hızları arasındaki fark da rekor seviyeye yükseldi.

Yıllık bazda en yüksek artış lokanta ve otellerde

Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar sırasıyla, yüzde 28,90 ile lokanta ve oteller, yüzde 27,11 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 25,14 ile ev eşyası oldu.

Yıllık en düşük artış ise yüzde 5,77 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla yüzde 7,91 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 8,33 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 13,96 ile eğlence ve kültür oldu.

Aylık en yüksek artış ulaştırmada

2021 yılı Kasım ayında artışın önceki aya göre yüksek olduğu ana gruplar sırasıyla, yüzde 6,31 ile ulaştırma, yüzde 5,36 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 4,10 ile lokanta ve oteller oldu.

Ana harcama grupları itibarıyla 2021 yılı Kasım ayında en az artış gösteren ana gruplar yüzde 0,03 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 0,08 ile eğitim ve yüzde 0,58 ile haberleşme oldu.

Beklenti yüzde 20,7 seviyesindeydi

Bloomberg HT’nin enflasyon anketine katılan 24 kurumun medyan beklentisi Kasım ayında enflasyonun yıllık yüzde 20,7; aylık ise yüzde 3 olması yönündeydi.

Ankete katılan kurumlar arasında en düşük beklentiyi paylaşan kurum aylık enflasyonun yüzde 1,80 olacağını belirtirken en yüksek beklentiyi paylaşan kurum enflasyonun Kasım ayında yüzde 3,6 olarak gerçekleşeceğini ifade etmişti.

Yıllık bazda ise en yüksek beklenti yüzde 21,4; en düşük beklenti ise yüzde 19,3 olmuştu.

Üretici fiyatlarında en yüksek artışlar enerji kalemlerinde

Yüzde 50'yi aşan üretici fiyatlarında ise en yüksek artışların enerji kalemlerinde olduğu izlendi.

TÜİK verilerine göre yıllık en yüksek artış kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 145,94, ham petrol ve doğalgaz yüzde 116,51, ana metaller yüzde 97,13 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.

Yıllık en düşük artış ise yüzde 12,60 ile giyim eşyası, yüzde 19,66 ile deri ve ilgili ürünler, yüzde 22,23 ile diğer madencilik ve taş ocakçılığı ürünleri alt sektörlerinde gerçekleşti.

Aylık bazda da benzer tablo izlendi. Buna bir önceki aya göre ham petrol ve doğalgaz yüzde 20,67, kömür ve linyit yüzde 16,72, tekstil ürünleri yüzde 14,37 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.

"Kur 10-11'e gerilemezse kısa süre içinde yüzde 30 seviyeleri görülür"

Bloomberg HT yayınına katılan Gedik Yatırım Ekonomisti Serkan Gönençler Kasım enflasyon verileriyle ilgili şu yorumu yaptı:

Yukarı yönlü risklerin olduğu daha önce belirtilmişti ve bu risklerin gerçekleştiğini görüyoruz. Benim beklentim sene sonu için yüzde 24 civarı. Kur geri gelmezse Ocak ve Şubat için yüzde 30 olmasını bekliyorum. Merkez Bankası'nın öngörüsünün gerçekleşmesi için kurun 10-11 TL civarına gerilemesi gerekiyor. Aksi takdirde kısa süre içinde yüzde 30 seviyelerini göreceğiz gibi görünüyor.”

TCMB politika faizi ile manşet enflasyon farkı rekora çıktı

Verilerin ardından politika faiziyle manşet enflasyon arasındaki makasın 6,3 puana çıktığı görüldü. TCMB'nin dikkate aldığı çekirdek enflasyonla politika faizi arasındaki fark ise 2,6 puan oldu.

Öncü göstergeler yükselişe işaret etmişti

Enflasyon açısından öncü gösterge olarak değerlendirilen İstanbul Ticaret Odası (İTO) perakende ve toptan fiyat endeksleri ile Türk-İş gıda fiyatları endeksi Kasım ayında yükselişe işaret etmişti.

İTO verilerine göre perakende fiyatlardaki artış hızı 18 yılın zirvesine çıkmıştı.

İstanbul'da perakende fiyatlar Kasım'da bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 24,05 artış kaydetti. Aylık bazda artış yüzde 4,71 oldu.

Üretici fiyatları açısından öncü göstergelerden biri olan toptan eşya fiyat endeksi ise Kasım'da yıllık yüzde 34,08 arttı. Aylık bazda artış ise yüzde 6,77 olarak kaydedildi.

Türk-İş gıda endeksinde de rekor artış kaydedilmişti.

Türk-İş'in verilerine göre Ankara'da gıda fiyatları Kasım'da aylık yüzde 3,18; yıllık yüzde 26,82 arttı.

Kurda rekor ayı

Kasım ayında dolar/TL kurunda hızlı bir yükseliş yaşanmıştı.

Aya 10 seviyesinde başlayan dolar/TL kuru ay sonunda güniçi işlemlerde 13,95 seviyesini görmüştü.

Kur Kasım'da yüzde 40 artış kaydetmişti. Bu rakam 2001'den sonra bir ayda yaşanan en yüksek kur artışına işaret etmişti.

Yabancıların enflasyon beklentileri yukarı yönlü

Gevşek para politikası tercihi ve petrol fiyatlarındaki artış TÜFE beklentilerinin yukarı yönlü hareketine sebep oluyor.

MUFG Bank EM Araştırma Müdürü Ehsan Khoman bozulan fiyatlamalar, enflasyonun yüksek trendi ve zayıf liranın TCMB’nin öngördüğü enflasyon tahmin patikasından daha zorlu bir enflasyon görünümüne işaret ettiğini söyledi.

Coex Partners Stratejisti Henrik Gullberg’e göre mevcut durumu tersine çevirecek tek şey “agresif” bir faiz artışı yapılması ve enflasyonun aşağı yönlü patikaya girene kadar sıkı para politikası uygulanması.

Gullberg “Ancak bunu yaparak daha zayıf iç talebi ve böylece daha düşük bir büyümeyi kabul etmeniz gerekir. Şu aşamada bunun tolere edilmesi mümkün gözükmüyor” değerlendirmesini yaptı.