Altın vuruş/ ölüm vuruşu nedir?

Teknik analizcilerin sık kullandıkları temalardan ve göstergelerden biri de basit hareketli ortalamadır. Bu ortalamalar geçmiş kapanışlara bakarak fiyatların hangi ortalamalara göre hareket ettiğini gösterir. Örnek olarak son 200 günde gerçekleşen fiyatların ortalaması önemli bir seviye olarak kabul edilir. Yaklaşık 7-8 ayda oluşmuş bu ortalama yatırımcıların varlığın eğilimi hakkındaki psikolojilerini yansıtır. Kullanılan grafikte iş günü ya da her gün ayrımı yapılmasına göre belirlenen süre değişebilir. Fiyatların 200 günlük ortalamanın altında olması, bu seviyeyle karşılaşıldığı takdirde bir dirençle karşılaşılacağı şeklinde algılanır. Tam tersi olması durumunda ise 200 günlük ortalamasının altına inen bir varlığın düşüşünü hızlandıracağı farz edilir.

Ortalamaları kullanmanın bir diğer yolu da onları birbirleriyle kesiştikleri zamanlarda birer gösterge olarak kullanmak şeklindedir. Örnek olarak 5 günlük bir ortalamanın 21 günlük ortalamayı yukarı doğru kesmesi fiyatların son günlerde, geçmiş 50 güne göre yükseldiğini gösterir. Bunu yatırımcı davranışı şeklinde algılarsak, yeni oluşan psikolojinin yerleşik fikri yendiği şeklinde ifade edebiliriz. Bunun öz Türkçesi de fiyatların yükselmekte olduğudur. Diğer yandan, kısa vadeli ortalamanın uzun vadeliyi aşağı ya da yukarı yönde kesmesi sık görülen bir olay olduğu için yatırımcılar burada göreceli olarak daha uzun vadeli ortalamalar kullanırlar. Bunların bilinen en meşhuru ise boğa sinyali vermesi halinde (kısa vadeli ortalamanın uzun vadeliyi aşağıdan yukarı doğru kesmesi) 'altın vuruş' olarak anılan, ayı sinyali üretmesi halinde ise 'ölüm vuruşu' olarak algılanan ortalama yöntemidir. Burada kullanılan ortalamalar ise 50 günlük ve 200 günlük ortalamalardır. Yaklaşık 2 aylık iş günü psikolojisinin ölçüldüğü 50 günlük ortalama ve 9 aya yakın zamanı kapsayan 200 günlük ortalama teknik analiz literatüründe sıkça karşılaşılan göstergelerdir. Geçmişe dönük testlerde de göreceli olarak daha iyi sinyal ürettiği düşünülen bu ortalamaların birbirlerini kesmeleri halinde orta vadede trendin o yöne doğru devam edeceği düşünülür.

Tüm kesişmelerin anası?

Günlük ortalamalarda görülen oynaklığı daha da azaltıp çok daha az sinyal üretmek isterseniz burada yapılacak sağlıklı yollardan biri de ortalamaları gün yerine hafta ya da ay almak olabilir. İşte aşağıdaki grafikte de böyle bir kesişme oluşmak üzere.

S&P 500 Endeksi'ndeki fiyat hareketlerini aylık takip edip, ortalamaları da 200 aylık ve 50 aylık alınca karşımıza gelen tabloda kabaca 4 yıllık psikolojinin 17 yıllık psikolojiye karşı savaşı görülüyor. Bu kesişme S&P'de en son yaşandığında yıl 1946 ve düşüş % 23 olmuştu. Aynı kesişme Nikkei 225 Endeksi'nde 1998 yılında yaşanmış ve düşüş % 47 olarak gerçekleşmişti. Unutmamak lazım ki, tarih tekerrürden ibaret olmadığı gibi her ortalamalar kesiştiğinde mucizevi doğru sonuçlar da vermeyebiliyor. Diğer yandan, bu kesişmenin gerçekleşmesi halinde teknik analiz disiplinine inananlar için önemli bir gösterge de oluşmuş olacak.