Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hayata geçirilen Dijital Tarım Pazarı'nın (DİTAP) tanıtımı bugün yapıldı.
Gıdada üretimden tüketime tüm zinciri dijital ortama taşıması hedeflenen DİTAP uygulamaya konuldu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin (TOBB) içinde yer aldığı proje ile tohumdan çatala kadar sürecin tek elden yürütülmesi amaçlanıyor.
Üretici ile tüketici arasında doğrudan bağ kurması hedeflenen DİTAP ile tarımın tüm paydaşlarının tek bir platformda buluşması sağlanacak.
Türkiye'nin sebze-meyve üretiminin yüzde 10'luk bir kısmının DİTAP üzerinden geçmesi planlanıyor.
Çiftçinin ürününe rahatlıkla pazar bulmasının hedeflendiği projeye göre, tüketici ve esnaf da aradığı kalite ve standartta ürünü tedarik edebilecek.
Bugünkü lansman toplantısı Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ev sahipliğinde Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu'nun katılımı ile online basın toplantısı şeklinde gerçekleşti.
Gelin lafı fazla uzatmadan DİTAP’ta hangi aşamalarda neler olacağını fazlar ve maddeler halinde sıralayalım:
DİTAP’TA HANGİ AŞAMADA NELER OLACAK?
BİRİNCİ FAZ
*** Gönüllük esası ile sisteme www.dijitaltarimpazari.gov.tr üzerinden kayıt yaptırılıyor
*** Hem alıcının hem de üreticinin girişleri e-devlet üzerinden yapılıyor
*** Alıcının kredibilitesi Ticaret Bakanlığı tarafından doğrulanıyor
*** Üreticinin varlığı tarım bilgi sistemi üzerinden kontrol ediliyor
*** Sözleşmeden itibaren üretim ve teslim tarihleri planlanıyor
*** Talep aşamasında organik tarım ve iyi tarım uygulamalarına yönlendiriliyor
*** Teklifler SMS yoluyla taraflara anında ulaştırılıyor
*** Herhangi bir kısıt olmadan tüm çiftçiler teklif verebiliyor
*** Tohum, gübre ve ilaç gibi girdiler için ayni avans planlaması yapılabiliyor
*** Ürünler farklı koşullarda fiyatlandırmaya tabi tutulabiliyor
*** Mal kabul kriterleri, paketleme ve nakliye şartları oluşturulabiliyor
*** Nakdi veya ayni avansların takibi yapılabiliyor
*** Sözleşmeler elektronik ortamda imzalanıyor ve arşivleniyor
*** Tarafların birbirlerini değerlendirmesiyle skorlamaya dayanan otokontrol sağlanıyor
*** Çiftçiler, kooperatifler, birlikler, halciler, perakendeciler, tarıma dayalı sanayiler, girdi sağlayanlar, ihracatçılar, finansman ve sigorta sektörü gibi tüm paydaşlar portalda buluşuyor.
İKİNCİ FAZ
*** Hayvansal ürünlerin kapsama dahil edilmesi
*** Tarafların sistemdeki kredibilitesi ile bankalar üzerinden finansmana erişim kolaylığı (Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri ile 50 milyon TL'ye varan işletme kredisi sağlanacak. En az yüzde 50 faiz indirimi, sertifikalı tohum için yüzde 20 faiz indirimi ve stratejik ürünlerde yüzde 10 faiz indirimi dahil toplamda yüzde 80'a varan faiz indirimi sağlanacak)
*** Sözleşmenin değerli evrağa dönüşmesi
*** Hal kayıt sistemi ile entegrasyonun sağlanması
*** Gözetim ve 3’üncü taraf kontrol mekanizmalarının oluşturulması
*** Coğrafi bilgi sistemi ile uydu görüntüsü işlemesi
*** Finansal riskleri içeren sigorta yapısının oluşturulması
*** Sözleşmenin merkezi kayıt kuruluşu aracılığıyla kayıt altına alınması
*** Sistem üzerinden yapılan alım satımın borsa tesciline konu edilmesi
*** Yurtdışı piyasalara açılması
*** Bakanlıkların koordinasyonunda sistemin TOBB tarafından işletilmesi
DİTAP NE FAYDALAR SAĞLAYACAK?
Peki DİTAP kimlere, ne tür faydalar sağlayacak?
*** Ürünlerde fiyat dalgalanmalarını kontrol edilecek, bu sayede gerekli önlemler alınarak üretici korunacak, tüketici kollanacak
*** Standardizasyon beklentisi nedeniyle “üretim bilinci”nin artması sağlanacak
*** Toplu tarım arazilerinin oluşmasına olanak sağlayacak
*** Aynı bölgede aynı çeşit ürünlerin üretilmesinden dolayı lojistik maliyetlerini düşürecek
*** Kayıt dışı ekili tarım arazileri mücadelesine katkı sağlayacak
*** Sürdürülebilir ve uzun vadeli ticari işbirliği kurulmasına olanak sağlayacak
*** Uydu görüntüleri ile tarım alanlarının bütünsel kontrol edilmesi sağlanacak
*** Yeni iş kolları oluşturarak istihdam oluşturmaya katkı sağlayacak
*** Üretim deseni verileri oluşturarak orta vadede tarım ürünlerinin üretim planlaması yapılabilecek
*** Ürün bulamama riski azaltılacak ve olağanüstü haller daha iyi yönetilecek.
*** İlerleyen dönemlerde DİTAP uluslararası ticaret sisteminin kullanımına açılacak
*** Üretici ve talep eden arasında ticari anlamda güç dengesi olmadığından güç dengesinin sağlanması için "tarım danışmanları" iş kolu oluşturulacak
*** Bu sistem arazi kiralama ve toplulaştırma çalışmalarını kolaylaştıracak.
***Küçük aile işletmelerinin pazara erişimini kolaylaşarak büyük işletmelerin imkanlarına kavuşacak.
Bize ulaşan ön bilgiler dahilinde DİTAP’ın öne çıkan noktaları bu şekilde.
Bu arada lansman toplantısında Bakan Pakdemirli, DİTAP platformuna ilk girecek zincir marketin Migros olduğunu açıkladı.
Tarım ile sanayi bütünleşmesi, arz-talep-fiyat dengesi sağlama gibi hedefleri barındıran bu proje, sözleşmeli tarım ile üreticilere tohum, ilaç, gübre ve benzeri girdilerde finansman kolaylığı sağlamayı da amaçlıyor.
Umarız teoride ortaya konan bu niyet ve hedefler, pratikte de üretici ve tüketici lehine karşılık bulur.
Zira, bugüne kadar iyi niyetle ortaya konan pek çok proje, sonrasında ya beklenen şekilde çalışmadı ya da rafa kaldırıldı
Bakalım DİTAP'da durum ne olacak.
İzleyip, göreceğiz.
İrfan Donat
Bloomberg HT Tarım Editörü
idonat@bloomberght.com