Sosyal Güvenlik Kurumu, 30 günden az çalışan gündelikçiler, öğrenciler, vergi mükelleflerinin bir kısmı ve şirket ortaklarının eksik sigortalılık günleri için Bağ-Kur sigortalısı olma zorunluluğu getirdi

Sosyal Güvenlik Kurumu, ortada herhangi bir yasa değişikliği olmadığı halde daha önce çeşitli genelgeler ve en son 2013/11 sayılı genelge ile yaptığı düzenlemeden sonra SSK ve Bağ-Kur çakışmasında 2014/5 sayılı genelge ile yeni bir düzenleme yaptı... Vergi mükellefi ve şirket ortağı olanlardan kısmi süreli SSK’lı çalışanların, 30 günden eksik süreleri için Bağ-Kur zorunluluğu getirildi. Bu sigortalılar, gündelikçi ve öğrenciler gibi 30 günden az çalışan kesimle birlikte Kod 7 denilen puantajı seçtikleri takdirde eksik kalan günler için Genel Sağlık Sigortası primi ödemekten kurtuluyordu. Şimdi bu alternatifi kullananların da önü kesilmiş oldu. Hepsi eksik kalan günler için de Bağ-Kur’lu olmak zorundalar. Bu alternatif nedeniyle Kod 7’yi seçen sigortalı sayısı 2012’de 18 binken 2013’te 160 bine fırlamıştı.

DAHA ÖNCEKİ UYGULAMA
5510 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesinde, 6111 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik ile SGK, yayınladığı 2013/11 sayılı birleştirilmiş genelgede diyordu ki; esasen vergi mükellefi, şirket ortağı veya tarımsal faaliyeti sebebiyle Bağ-Kur’lu (4/B) sayılması gereken sigortalılar, ayda bir gün dahi olsa bir başka işyerinden SSK’lı olurlarsa, Bağ-Kur hiç devreye girmez, kişi SSK’lı sayılır. Buna bir de ekleme yapıp, dilerlerse de dilekçe verip SSK’daki aylık 30 günden eksik kalan süre için “Bağ-Kur’a prim ödeyeceğim” diyebilirler. “Ödedikleri 30 günden eksik sürelerdeki Bağ-Kur primleri de SSK’ya sayılır” dediler.

ŞİMDİ GENELGE İLE TUZAK KURDULAR
Şimdi diyorlar ki, aslında Bağ-Kur’lu olması gereken vergi mükellefiyeti, şirket ortaklığı veya tarımsal faaliyette bulunanlar, bir başka işveren yanında ayda 30 günden az çalışıyorlarsa, ister dilekçe versinler ister vermesinler 30 günden eksik süreler için mutlaka Bağ-Kur primi ödeyecekler. Üstelik yasaya aykırı bir şekilde SSK’lı bildirilenler SSK’ya, 30 günden eksik olan süreler için ödeyecekleri Bağ-Kur primleri de Bağ-Kur’a sayılacak.

İŞTE 2014/5 SAYILI GENELGE
“5- Kısmi süreli olarak 30 günden az çalışılan sürelerde hizmetlerin çakışması
4857 sayılı Kanun’a göre kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışanlar (eksik gün nedeni 06-Kısmi istihdam), tam süreli çalışmakla birlikte ay içinde puantaj kaydı tutularak kısmı hizmet bildirilen (eksik gün nedeni 7- Puantaj kaydı) ile ev hizmetlerinde 30 günden az çalışanların (eksik gün nedeni 17-Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma) aynı anda kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde sayılan sigortalılık hallerinin bulunması durumunda sadece çakışan süredeki (b) bendine tabi sigortalılıkları iptal edilecektir. Çakışma sürelerinin tespitinde her bir ay için ayrı ayrı değerlendirme yapılacaktır. Bu durumda, ay içinde kısmi çalışılan süreler dışında kalan sürede (b) bendine tabi sigortalılık geçerli sayılacağından sigortalılar ayrıca (b) bendi kapsamında prim ödemek için yazılı talepte bulunmayacaklardır.
Sigortalıların ay içindeki (a) ve (b) bentlerine tabi gün sayılarının hesabında ay 30 gün kabul edilecek (b) bendine tabi gün sayısı (a) bendine ilave edilerek hesaplanacaktır. Sigortalının (a) bendine tabi işe girdiği ay içinde işten çıktığı ay için parmak hesabı yapılarak işlem yapılacaktır. Artık güne ait kazançlar sigortalının prime esas kazancına ilave edilecektir. Ay içinde giriş ve çıkış tarihi bulunmuyorsa kısmi çalışılan aylarda (a) bendi kapsamındaki sigortalılık ayın ilk gününden itibaren başlatılacaktır. (b) bendine tabi sigortalılık ise (a) bendi kapsamındaki sigortalılığının sona erdiği günü takip eden günden itibaren başlatılacaktır.
Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında kısmi süreli olarak çalışanlar bu süreleri dışında kalan günleri (b) bendine tabi zorunlu çalışmaları ile tamamladıklarından kalan sürelerinde kısmi süreleri olarak (a) bendi kapsamında isteğe bağlı sigortalı olamayacakları gibi genel sağlık sigortalısı olarak bu süreleri ayrıca tamamlamayacaklardır.
Sigortalıların ay içinde birden fazla işyerinde çalışmaları halinde “06” ve “17” numaralı eksik gün nedenleri dışında 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi diğer çalışmaları da toplanacak, sigortalılar kalan günler için (b) bendine tabi sigortalı sayılacaktır. Birden fazla çalışması toplam 30 gün olan sigortalılar hakkında (b) bendine tabi prim alınmayacak olup, bu genelgenin “4- Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi olarak aynı anda prim ödenmiş hizmetlerin değerlendirilmesi” başlıklı bölüm doğrultusunda işlem yapılacaktır.
Kanunun 67’nci maddesine 25/2/2011 tarihinde ilave edilen beşinci fıkra ile bu tarihten itibaren 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların 4857 sayılı Kanun’un 56’ncı ve 74’üncü maddeleri ile diğer iş kanunlarına göre ücretsiz izin sayılan süreler haricinde ayrıca bir takvim yılı içerisinde toplam bir ayı aşmayan ve işverenlerince belgelendirilen ücretsiz izin sürelerinde genel sağlık sigortalılıklarının devam edeceği hüküm altına alındığından bir ayı aşan kısmi çalışmalarda eksik gün nedeni “06”, “07” ya da “17” olup, ay içinde “0” gün ve “0” kazanç bildirilen kayıtlar, eksik gün nedeni “7-Puantaj kaydı” ve “12-Birden fazla” ve “13-Diğer” seçilenler ya da “0” gün ve “0” kazanç bildirimin sürekli olarak yapıldığı tespit edilenler hakkında (a) bendi kapsamında bildirilen çalışmanın fiili olup olmadığı hususu araştırılarak sonucuna göre işlem yapılacaktır.
Örnek 1- Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalı olup, 40.00 TL günlük kazanç üzerinden prim ödeyen ve 28/1/2014 tarihinde 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında her ay 5 gün kısmi süreli (eksik gün nedeni 06) olarak ve işverenince 40.00 TL günlük kazanç üzerinden çalışmaya başlayan sigortalı 2014 yılı Ocak ayında 27 gün (b) bendine, 4 gün (a) bendine tabi sigortalı olacak, takip eden aylarda (b) bendine tabi sigortalılığı 25 gün olarak bildirilecektir. Sigortalı 2014 yılı Mayıs ayında 15 gün kısmi istihdama tabi çalıştığı varsayıldığında mayıs ayında 15 gün (b) bendine tabi sigortalı sayılacaktır.
Kısmi süreli çalışanlara ilişkin hizmet çakışmalarında bu genelge ile düzenlenen hususlar doğrultusunda genelgenin yayım tarihinden itibaren uygulamaya geçilecek olup, 1/3/2011 tarihinden itibaren kısmi süreli çalışması nedeniyle kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı sona erdirilenlerin çakışan süreler dışındaki primlerini ödemek için talepte bulunmaları halinde, söz konusu aylar (b) bendi kapsamında 30 güne tamamlanıp hizmet süresi olarak değerlendirilebilecektir. Sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalılık hakkında da aynı şekilde işlem yapılacaktır.”