Aramızda sosyal güvenlik sözleşmesi olan ülkelerdeki işe giriş tarihi mahkeme aracılığıyla Türkiye için de başlangıç sayılır, ama yurtdışından prim iadesi alanlar dava açarsa sonuç alamaz

10.04.1965 doğumluyum, ilk defa 07.09.1981 tarihinde 16 yaşındayken Almanya’da işe başladım, 27.04.1984 tarihine kadar Alman Rant sigortasına tabi 950 gün yurtdışı hizmetim var. 22.05.1984 tarihinde sigorta primlerimi iade alarak yurda kesin dönüş yaptım. Türkiye’de 01.09.1996 yılında işe girişim var Nisan 2014 sonu itibarıyla 3860 gün 4A sigorta prim günüm var, halen çalışmaya devam ediyorum. Askerliğimi de 18 ay er olarak yaptım. Yurtdışındaki 950 gün hizmetim ile 265 gün de askerlik borçlanması yatırsam 07.09.1981 işe giriş tarihine göre 25 yıl 46 yaş ve 5.075 gün şartlarını sağlamış oluyorum emekli olabilir miyim? Yoksa...
- Bazıları, “18 yaşın altındaki günleri borçlanma yatırdığın para boşa gider” diyorlar doğru mu?
- Almanya’dan dönerken primlerin parasını iade almam borçlanmaya mani olur mu?
- Hem yurtdışı borçlanması hem askerlik borçlanması (kısmi 265 gün) aynı anda yapabilir miyim? Emeklilik için nasıl bir yol izlemem gerekiyor tavsiyelerinizi talep ediyorum. Ali Uçkun
Sayın okurum, Almanya’dan prim iadesi almamış olsaydınız işiniz çok kolaydı ve verdiğiniz bilgilere göre de, 10.04.1983 tarihini (18 yaşın ikmalini) mahkeme ile Türkiye için de başlangıç saydırıp 5150 gün ile hemen emekli olabilirdiniz. Ancak, siz primlerinizi iade aldığınızdan sadece borçlanabilirsiniz. Başlangıç davasını açamazsınız açsanız da kaybedersiniz.
Bunlara göre, 01.09.1996 Türkiye başlangıcınıza göre 950 gün yurtdışı, 18 aylık askerlik sürenizi borçlanırsanız, başlangıcınız bu sürelere kadar geriye gidip 11.07.1992 olacaktır. Bu başlangıca göre de SSK’dan 53 yaşında en az 5600 gün sayısı ile emekli olabilirsiniz. Size tavsiyem, askerliği (18 ay olarak) ve yurtdışı sürelerinizi borçlanın ve prim ödemeye devam edip 5600 güne ulaşın ve 53 yaşında emekli olun. Ancak, Almanya’daki 950 günün sadece 18 yaşından sonrakilerini borçlanabilirsiniz, 18 yaşından öncekileri borçlanamazsınız. Ayrıca çalışma sürelerinizin aralarındaki birer yıllık işsiz kaldığınız süreleri de borçlanma hakkınız var. Formu doldururken, çalışma süreleri ile boşta geçen sürelerin ikisini birden işaretleyin.

Stajyer öğrenciye harçlık vermek zorunludur

Endüstri meslek lisesi elektrik bölümü son sınıfta okuyan oğlum var. Antalya Manavgat’ta özel bir elektrik şirketinde stajyerliğini yapmaktadır. Okul sorumlu öğretmenleri ile yaptığım görüşmede “İşyeri eğer istemezse stajyere maaş vermeme hakkına sahiptir” denilmekte ve oğlum stajyer maaşı almamaktadır. Sizden istirhamım, kanunda böyle bir madde var mı bu konuda ne gibi bir yol izlemem gerekiyor, bilgilendirir misiniz? Ahmet Mısırlı
Sayın okurum, 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nun, “Ücret ve Sosyal Güvenlik” başlıklı 25. maddesine göre;
“Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar; aday çırak veya çırağın velisi veya vasisi veya kişi reşit ise kendisi; öğrenciler için okul müdürlüğü ile işyeri sahibi arasında Bakanlıkça belirlenen esaslara göre düzenlenecek sözleşme ile tespit edilir. (Değişik son cümle: 13/2/2011-6111/64 md.) Ancak, işletmelerde meslek eğitimi gören örgün eğitim öğrencilerine, asgari ücretin net tutarının yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 30’undan, yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 15’inden, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin yüzde 30’undan aşağı ücret ödenemez...
Aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır...”
Madde metninden de görüleceği üzere stajyer öğrenciye işyeri mutlaka ücret vermek zorundadır. İşyeri vermiyorsa durumu şikâyet edebilirsiniz.