Ölümlerde, aylık bağlanırken son kurumun sigortalılık çeşidinin şartlarına bakılır. Son kurum aylık bağlama şartlarını taşımıyorsa bir önceki kurumun şartlarına bakılarak aylık bağlanması gerekir

Sayın hocam, öncelikle size teşekkürlerimi sunarım. Benim bir yakınım 23.05.1980 doğumlu olup SGK girişi 10.03.2005, işten çıkışı 30.08.2008, toplam SGK günü 870. Ayrıca Bağ-Kur’da da 02.03.2010 girişli olup 155 günü var. 05.08.2010 günü vefat etti. Toplamda 1025 günü vardı. Yakınım öldükten sonra babası aylık için başvurdu, kendisine sadece Bağ-Kur’daki 155 güne karşılık 180 lira, SSK’daki 780 gün için de 800 lirayı SGK bankaya yatırmış. Ölen gencin babası bankadan parayı almak istemiyor. “Oğlum üzerinden aylık istiyorum” diyor. Ne yapması lazım? İsmi saklı
Sayın okurum, buna uygulamada “toptan ödeme” deniyor. Vefat eden oğlu üzerinden aylık alma hakkı olan babaya, ölen oğlunun sigortalılık süresi veya prim ödeme gün sayısı yetmediği için primlerini iade etmenin adı toptan ödemedir.

AYLIK İÇİN GEREKEN ŞARTLAR
Bir çalışan vefat ettiğinde geride kalan eş-çocuk veya ana-babaya aylık bağlanabilmesi için vefat edenin en son bağlı olduğu (sizde Bağ-Kur) sosyal güvenlik çeşidine bakılır. Çocuk en son isteğe bağlı Bağ-Kur’lu olduğundan 1800 güne ihtiyaç var. Ancak sizinkinde toplam gün 1025 ve borçlanmalarla (askerlikyurtdışı vs.) 1800 güne ulaşma şansı da yok gibi. Bu sebeple de SGK toptan ödeme yapmış.
5510/32. maddeye göre;
“...Ölüm aylığı;
a) En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş...” olmak şartı ile ölüm aylığı bağlanır.

YÖNETMELİK FARKLIDIR
Normal şartlarda ölüm aylığında son bağlı olunan kurum-sigorta çeşidi şartlarına bakılır ama Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin (SSİY) 60. maddesine göre;
“...(3) Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinden birden fazlasına tabi olarak çalışmış olan sigortalıların hak sahiplerinin aylıkları, sigortalının en son tabi olduğu sigortalılık hali esas alınarak bağlanır. Son sigortalılık haline göre ölüm aylığı bağlanamaması durumunda diğer sigortalılık hallerindeki hizmetlerine göre ayrı ayrı değerlendirme yapılarak, aylığa hak kazanacağı sigortalılık hali esas alınarak aylık bağlanır...” denildiğinden, durumu mahkemeye taşırsanız çocuktan babasına aylık bağlanır. Çünkü, son sigorta çeşidi Bağ- Kur için 1800 gün gerekir. Ancak sizde 1800 gün olmadığından (borçlanmayla da olmayacağından) bir önceki kurumsigorta çeşidi olan 4/A, yani SSK’dan ise toplamda 900 günü aşıyor ve babaya aylık bağlama şartları tutuyor. Şimdi yapacağınız şey, iş mahkemesinde tespit davası açıp reddedilen ölüm aylığının kabulü davası açmaktır. Bu arada lütfen paraları bankadan çekmeyin.

YÜKSEK BİR AYLIK BEKLEMEYİN
Davayla babası, oğlundan ölüm aylığı alır ama aylık için çok yüksek rakamlar hayal etmeyin. Sanırım gerek SSK gerekse Bağ-Kur’dan hep en düşük rakamlardan prim ödenmiştir. Bu bilgi doğruysa bağlanacak aylık da asgari ücretin yüzde 35’inin yüzde 80’i kadar olacak, yani yaklaşık 299 lira aylık alacaksınız.