Türkiye’de emekli olduktan sonra yurtdışında işe girenlerin emekli aylıklarını SGK kesiyordu. Biz de bu köşeden defalarca (en son 22.11.2012’de) “Kesemez” dedik. SGK, mahkemeyi kaybedince yeni bir genelgeyle düzelttiler

Sosyal Güvenlik Kurumu, 2014/22 No’lu genelgeyle “emekli olduktan sonra yurtdışında çalışanların” durumunu düzeltti: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun yürürlük tarihinden önce Türkiye’de çalışmaya başlayan ve yurtiçi hizmet borçlanmaları dahil olmak üzere sadece bu çalışmalarına istinaden kurumca gerek malullük, gerekse yaşlılık aylığı bağlanan kişilerin, sözleşmeli bir ülkede çalışmaya başlamaları halinde aylıklarının kesilip kesilmeyeceğiyle ilgili olarak aşağıdaki açıklamalar doğrultusunda işlem yapılması uygun görülmüştür. Buna göre;

1 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önce aylık bağlananlar

5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önceki sosyal güvenlik kanunlarının mülga hükümlerine göre aylık bağlandıktan sonra ülkemizle sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkelerde çalışılmaya başlanması halinde, bağlanan aylıkların doğrudan kesileceğine ilişkin anılan kanunlarda açık hüküm bulunmadığından; 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önceki sosyal güvenlik kanunlarının mülga hükümlerine göre malullük veya yaşlılık aylığı bağlananların sözleşmeli bir ülkede çalışmaya başlamaları halinde aylıkları kesilmeyecektir.

2 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden sonra aylık bağlananlar

5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önce sigortalı olup 2008/Ekim ayından sonra tarafına 5510 sayılı Kanun’un geçici 2’nci maddesine göre malullük veya yaşlılık aylığı bağlananların ülkemizle sosyal güvenlik sözleşmesi olan ülkelerde çalışmaya başlamaları halinde aylıkları ödenmeye devam edilecektir.

3 Sözleşmesiz ülkelerde çalışmaya başlayanlar

5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önceki sosyal güvenlik kanunlarının mülga hükümlerine ya da 2008/Ekim ayından sonra 5510 sayılı Kanun’un geçici 2’nci maddesine göre malullük veya yaşlılık aylığı bağlananların ülkemizle sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış olan ülkelerde çalışmaya başlamaları halinde eskiden olduğu gibi aylıkları kesilmeyecektir.

4 5510 sayılı kanuna göre aylık bağlananlar

5510 sayılı kanunda, Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olan kişilerden malullük veya yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra yabancı ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların aylıklarının kesileceğine dair açık hüküm bulunmaktadır. Buna göre, yabancı ülke ile sosyal güvenlik sözleşmesi olup olmadığına bakılmaksızın, bu kanun hükümlerine göre ilk defa sigortalı olduktan sonra malullük veya yaşlılık aylığı bağlananların yabancı ülkelerde çalışmaları durumunda aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren kesilecektir.

5 Sözleşmelerde aylık bağlandıktan sonra diğer ülkelerde çalışmaya başlanması halinde aylıkların kesileceğine ilişkin hüküm bulunması

Sözleşmeli ülkede çalışılmaya başlanması halinde aylıkların kesileceğine ilişkin mevcut sosyal güvenlik sözleşmelerinde hüküm bulunmamakla birlikte, bu konuda bir hüküm konulması halinde tadil sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihten sonra, yeni imzalanacak sosyal güvenlik sözleşmelerinde bu hükmün bulunması halinde ise sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra çalışmaya başlayanların aylıkları kesilecektir.

Bu hükmü içeren bir sosyal güvenlik sözleşmenin yürürlüğe girmesi veya mevcut sözleşmelerde bu yönde bir tadil yapılması halinde ayrıca duyurulacaktır.

Bu genelge hükümleri, sosyal güvenlik sözleşmelerine göre kısmi ya da müstakil malullük veya yaşlılık aylığı bağlanmış olanlar hariç olmak üzere, sadece ülkemizdeki hizmetlere istinaden 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önceki sosyal güvenlik kanunlarının mülga hükümlerine ya da 2008/Ekim ayından sonra 5510 sayılı Kanun’un geçici 2’nci maddesine göre malullük veya yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra sözleşmeli bir ülkede çalıştıkları gerekçesiyle aylıkları kesilenler hakkında uygulanacak olup, bu yönde bir tespit veya müracaat olması halinde aylıkların ödenmesine, aylığın kesildiği tarih itibarıyla başlanacaktır.

Kısaca, 1.10.2008 tarihinden sonra sigortalı olup emekli olanlar veya olacaklar; yurtdışında ister sözleşmeli, ister sözleşmesiz ülkelerdeki çalışmaları halinde maaşları kesilecektir. Daha önceki kanunlara tabi olarak emekli olanlar ve daha önceki kanuna tabi olduktan sonra 1.10.2008 tarihinden sonra emekli olanların maaşları kesilmeyecektir. Bu durumun tek istisnası ise, sözleşmeli ülkede çalışılırken o ülkeyle yeni sözleşme yapılır ve bu konuda hüküm bulunursa (çalışıldığında maaş kesilir hükmü) maaş kesilecektir.