ABD'de 60. başkanlık seçimleri için nefesler tutuldu.
Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump ile Demokratların adayı Kamala Harris'in yarıştığı başkanlık ve Kongre seçimleri için vatandaşlar sandığa gidiyor. Başkanlık seçimini kazanan aday, 20 Ocak 2025'te yemin ederek 4 yıl süreyle ABD'nin 47. başkanı olacak.
82 milyonu aşkın kişi erken oy kullandı
Florida Üniversitesi Seçim Laboratuvarının paylaştığı verilere göre, eylül ayı ortalarında başlayan erken oy işlemlerinde bugüne kadar 82 milyonu aşkın vatandaş oy kullandı.
Bunlardan 44 milyondan fazlası şahsen oy kullanırken, 37 milyonun üzerinde seçmen posta yoluyla erken oy verdi.
Salıncak eyaletler kilit önemde
Toplam 538 delegenin dağıtılacağı ve 270 delegeye ulaşan adayın başkan olacağı seçim sistemi dolayısıyla esasen tüm gözler salıncak eyaletler durumunda olan olan Pensilvanya, Georgia, Arizona, Nevada, Michigan, Kuzey Carolina ve Wisconsin'de olacak. Salıncak eyaletler, bir sonraki başkanın kim olacağının belirlenmesinde en büyük rolü oynayacak.
Trump ile Harris seçim kampanyalarının son gününü salıncak eyaletlerde geçirdi.
Demokrat Harris, seçimin en kritik eyaletlerinden Pennsylvania'da 5 ayrı seçim mitingi düzenlerken, Trump ise içinde hem Pennsylvania'da, hem North Carolina'da hem de Michigan'daki seçim etkinliklerine katıldı.
Kapanış tartışmaları, ton ve esas açısından, derinlemesine bölünmüş bir ülkeye sundukları rakip vizyonları yansıtıyordu. Philadelphia'da konuşan Harris, ulusun "yeni bir başlangıca hazır, ileriye doğru yeni bir yola hazır" olduğunu ilan etti.
Trump, Michigan'da gece yarısından sonra son mitingde sahneye çıkarak siyasi olayların her birinin "inanılmaz" olduğunu söyledi ve destekçilerine "zayıflığa, beceriksizliğe, düşüşe ve çürümeye razı olmak zorunda olmadıklarını" söyledi.
Sonuçların daha kısa sürede netleşmesi bekleniyor
Bu seneki seçimlerde oy sayımının 4 yıl önceki seçime kıyasla daha hızlı olması bekleniyor. Bunun nedenlerinden biri, pandeminin bitmesi ve posta yoluyla oy kullanımının azalması. Bazı eyaletlerde prosedür değişiklikleriyle oy sayımı hızlandı. Bu nedenle seçimlerin sonucuna dair tablonun daha kısa sürede netleşmesi bekleniyor.
Anketler başa baş gidiyor
Seçimlere saatler kala ülke genelinde yapılan son anketlere göre, Demokrat Kamala Harris ile Cumhuriyetçi Donald Trump yüzde 48,5 ile aynı düzeyde oya sahip gözüküyor.
Yarışın ilerleyen saatlerinde yayınlanan bir dizi anket, hem ulusal, hem de salıncak eyaletler arasında yarışın çıkmaza girdiğini gösteriyor. Ekonomiye ilişkin tanıdık endişeler de sandık başına giden Amerikalıların zihinlerinde hâlâ ağır bir ağırlık oluşturuyor.
New York Times gazetesi ile Siena College ortaklığındaki son anket, Demokrat Partinin Başkan Adayı Kamala Harris ile Cumhuriyetçi Partiden rakibi Donald Trump’ın, sonuç açısından belirleyici olacak “salıncak eyaletlerde” yarışı yakın götürdüğünü gösterdi.
Ancak sürpriz sonuçlar da olabilir. Örneğin, hafta sonu Iowa'daki bir anket Harris'in önde olduğunu göstererek pek çok siyasi analisti şaşırttı. Bu, onun beyaz seçmenler arasındaki gücünün potansiyel bir işareti. Alaska da Harris'in kaybetme ihtimalinin küçük olduğu başka bir eyalet. Trump ise New Mexico veya New Hampshire'da kendi sürprizlerini gerçekleştirebilir.
Trump'a suikast girişimi
Temmuz'da Trump'a Pensilvanya'daki seçim mitingi sırasında suikast girişimi düzenlendi. Trump kulağından yaralanırken, Trump'ı izleyen bir kişi öldü ve iki kişi de yaralandı. FBI olay yerinde öldürülen şüphelinin 20 yaşındaki Thomas Matthew Crooks olduğunu açıkladı.
Biden adaylıktan çekildi
ABD Başkanı Joe Biden, Başkanlık yarışında adaylıktan çekildiğini duyurdu. Biden, seçim yarışından çekildikten sonra Başkan Yardımcısı Kamala Harris'i aday olarak onayladığını ve desteklediğini bildirdi.
81 yaşındaki Biden, ikinci dönem adaylığında yaşı konusunda duyulan kaygıları giderecek performans sergileyememiş, program sonrası yoğun eleştirilere maruz kalmıştı.
Demokrat Partili kesimden ve Biden'ı destekleyen bazı medya kuruluşlarından, Biden'a "başkanlık seçimlerinden çekilmesi" çağrısı yapılmıştı.
20 yılın en düşük işsizlik oranıyla seçime gidiliyor
ABD ekonomisi yüzde 4,1 ile yaklaşık son 20 yılın en düşük işsizlik oranıyla seçime gidiyor.
Seçim öncesinde gerçekleşen ankete katılanların yüzde 43'ü ekonomi politikalarının oy tercihini belirleyeceğini belirtmişti.
Son 3 Başkanlık dönemine bakıldığında en yüksek işsizlik oranı Obama dönemindeydi. 2012'de yüzde 8,5 işsizlik oranı dönem sonunda yüzde 4,9'a inmiş, ortalaması yüzde 6,4 olmuştu.
Trump döneminde pandemide işsizlik oranı yüzde 14,8 ile 70 yılın zirvesine çıktı. Pandemi hariç ortalama işsizlik oranı bu dönemde yüzde 4 iken Biden döneminde ortalama işsizlik oranı yüzde 4,2 oldu.
