Rekabet Kurumu kırmızı et sektörüne yönelik incelemenin detaylarını açıkladı

K&uuml;le, AA ya Rekabet Kurulu tarafından alınan kararla kırmızı et sekt&ouml;r&uuml;ne y&ouml;nelik başlatılan inceleme hakkında bilgi verdi. Kırmızı etin beslenmedeki &ouml;nemli rol&uuml; nedeniyle Kurum tarafından d&uuml;zenli takip edilen sekt&ouml;rlerden biri olduğunu belirten K&uuml;le, Bu konuda ilk sekt&ouml;r incelememizi 2011 de tamamlamıştık ve raporumuzu yayımlamıştık ancak o d&ouml;nemden g&uuml;n&uuml;m&uuml;ze sekt&ouml;rde ve t&uuml;m d&uuml;nyada bir&ccedil;ok değişiklik oldu. dedi. Son d&ouml;nemde kırmızı et sekt&ouml;r&uuml;ndeki fiyat artışlarına y&ouml;nelik &ccedil;ok sayıda şikayet aldıklarını aktaran K&uuml;le, Bu yıl uzlaşma usul&uuml;yle sonlandırılan ve resen a&ccedil;tığımız bir soruşturmamızda hayvan besiciliğinin yanı sıra et ve et &uuml;r&uuml;nlerinin &uuml;retimi ve satışı alanında faaliyet g&ouml;steren pazardaki lider bir teşebb&uuml;se, perakendecilerin raf fiyatlarını belirlediği tespiti sonucunda idari para cezası tesis edildi. diye konuştu. Diğer yandan son iki yılda iki ayrı &ouml;n araştırmayla sekt&ouml;rde yaşanan fiyat artışlarının rekabeti kısıtlayıcı nitelikteki teşebb&uuml;sler arası anlaşmalar ve/veya teşebb&uuml;s birliği kararları kaynaklı olup olmadığını incelediklerini vurgulayan K&uuml;le, ş&ouml;yle devam etti: Bu incelemelerde g&ouml;r&uuml;len en temel olgu, sekt&ouml;rdeki fiyat artışlarının arkasında bazı yapısal sorunların olduğu tespitidir. Bu nedenle sekt&ouml;re ilişkin piyasa dinamiklerini derinlemesine inceleyerek, pazarda faaliyet g&ouml;steren oyuncuların karşılaştığı yapısal sorunları ayrıntılı bir şekilde tespit etmek istedik. Bu tespitle s&ouml;z konusu sorunlara &ccedil;&ouml;z&uuml;m &ouml;nerileri getirmeyi ve pazardaki rekabet koşullarının iyileştirilmesine y&ouml;nelik rekabet politikası &ouml;nerileri geliştirmeyi hedefledik. Nihayetinde bu gerek&ccedil;elerle kırmızı et piyasasına y&ouml;nelik olarak bir sekt&ouml;r incelemesi başlatmış olduk. En temel amacımız, t&uuml;keticilerin kırmızı eti daha ucuza t&uuml;ketebilmesi ve pazarın daha rekabet&ccedil;i olabilmesi i&ccedil;in neler yapılabileceğini araştırmak. Salgın ve savaş etkisi Kırmızı et piyasasının besicilikte kullanılan ham madde fiyatlarından doğrudan etkilendiğine işaret eden K&uuml;le, Kovid-19 salgınıyla başlayan ve sonrasında Ukrayna-Rusya Savaşı ile devam eden s&uuml;re&ccedil;te ham madde ve enerji fiyatlarında ciddi artışlar ve arz sorunlarıyla karşılaşıldığını hatırlattı. K&uuml;le, s&ouml;z konusu sorunların pek &ccedil;ok alanda olduğu gibi kırmızı et sekt&ouml;r&uuml;nde de fiyat artışlarını beraberinde getirdiğini ifade ederek, halihazırda yem sanayisinin y&uuml;zde 45 ithal yem ham maddelerini kullandığını dile getirdi. Ukrayna-Rusya Savaşı nın bu kaynağa erişimi g&uuml;&ccedil;leştirmiş olmasının, zincirleme bir reaksiyonla nihai fiyatlarda da &ouml;nemli bir y&uuml;kseliş yaşanmasına yol a&ccedil;tığına dikkati &ccedil;eken K&uuml;le, şu değerlendirmede bulundu: T&Uuml;İK verilerine bakıldığında, &ouml;zellikle 2020-2021 yıllarında kırmızı et fiyatlarındaki artış, diğer gıda &uuml;r&uuml;nlerindekine kıyasla d&uuml;ş&uuml;k seyrediyordu. O d&ouml;nemde &ccedil;iğ s&uuml;t fiyatlarının seyri de kırmızı et fiyatlarına seyrine benzer şekildeydi. Yem maliyetlerinin artması karşısında &ccedil;iğ s&uuml;t fiyatlarının yeterince artış g&ouml;sterememesi, b&uuml;y&uuml;kbaş hayvancılıkta bazı işletmelerde ana&ccedil; hayvanların kesime g&ouml;nderilmesiyle sonu&ccedil;landı. Bu durumun, arzın artış g&ouml;stermesi nedeniyle kırmızı et fiyatları &uuml;zerinde o d&ouml;nemlerde baskı oluşturduğunu g&ouml;zlemleyebiliyoruz ancak ana&ccedil; hayvanların kesilmesi 2022 de T&uuml;rkiye de b&uuml;y&uuml;kbaş hayvan varlığının d&uuml;şmesine yol a&ccedil;arak kırmızı et piyasasında arz y&ouml;nl&uuml; sorunlar doğurmuş ve kırmızı et fiyatlarında artan talep karşısında ani y&uuml;kselişler yaşanmıştır. &Uuml;retici fiyatı belirleyen taraf değil K&uuml;le, sekt&ouml;r incelemesinde s&ouml;z konusu sorunlar &uuml;zerinde daha detaylı &ccedil;alışacaklarını ancak bu aşamadaki bulgularına g&ouml;re &ouml;ncelikle mevcut durumda b&uuml;y&uuml;kbaş ve k&uuml;&ccedil;&uuml;kbaş hayvan besiciliği alanında faaliyet g&ouml;steren yaklaşık 200 bin işletmenin bulunduğunun tespit edildiğini bildirdi. T&uuml;rkiye de &ccedil;iğ s&uuml;t &uuml;retim işletmelerinin sayısıyla birlikte toplam hayvancılık işletmesi sayısının yaklaşık 1 milyon olduğunu ve bu işletmelerin &ccedil;oğunun k&uuml;&ccedil;&uuml;k &ouml;l&ccedil;ekli aile işletmesi niteliği taşıdığını belirten K&uuml;le, Bir başka ifadeyle işletmeler yeterli &ouml;l&ccedil;eğe gelemedikleri, gıda ve hayvancılık bakımından biyolojik etkenler ge&ccedil;erli olduğu i&ccedil;in &uuml;retici &uuml;r&uuml;nlerini pazarlarken zayıf konumda ve aracıya ya da kesimhaneye satış yaparken fiyatı belirleyen taraf değil. Ayrıca &uuml;retici &ouml;rg&uuml;tlerinin pazarda yeteri kadar etkin olmadığını g&ouml;zlemledik. ifadelerini kullandı. Sekt&ouml;rdeki fiyat artışları yapısal sorunlardan kaynaklı K&uuml;le, sekt&ouml;re y&ouml;nelik y&uuml;r&uuml;tt&uuml;kleri incelemelere ilişkin de şunları kaydetti: &Uuml;lkemizde kırmızı et fiyatlarında son d&ouml;nemde meydana gelen fiyat artışlarının rekabet karşıtı eylemlerden ziyade, besicilik sekt&ouml;r&uuml;nde ve sekt&ouml;r&uuml;n gelişiminde karşılaşılan yapısal sorunlardan ve maliyet artışlarından kaynakladığını tespit ettik. Bunun yanı sıra mevcut durumda b&uuml;y&uuml;kbaş ve k&uuml;&ccedil;&uuml;kbaş hayvan besiciliği alanında faaliyet g&ouml;steren işletmelerin bir&ccedil;oğunun k&uuml;&ccedil;&uuml;k &ouml;l&ccedil;ekli aile işletmesinden ibaret olduğu ve işletme başına d&uuml;şen b&uuml;y&uuml;kbaş ve k&uuml;&ccedil;&uuml;kbaş hayvan sayısının olduk&ccedil;a d&uuml;ş&uuml;k kaldığı, sekt&ouml;rde yaşanan sorunlar nedeniyle hem besicilik faaliyetiyle iştigal eden işletme sayısının hem de artan n&uuml;fus karşısında b&uuml;y&uuml;kbaş hayvan varlığının g&uuml;n ge&ccedil;tik&ccedil;e azaldığı y&ouml;n&uuml;nde tespitlerimiz de oldu. T&uuml;rkiye deki meraların vasıfsız olmasından kaynaklı &ccedil;oğunlukla ahır besiciliği yapıldığına işaret eden K&uuml;le, Bu durumların yem maliyetlerini &ouml;nemli &ouml;l&ccedil;&uuml;de artırdığı, sekt&ouml;rde kullanılan girdilerin b&uuml;y&uuml;k bir kısmının ithal edilmesinden kaynaklı olarak k&uuml;resel seviyede yaşanan olumsuz gelişmelere ve d&ouml;vizdeki hareketlere karşı sekt&ouml;r&uuml;n olduk&ccedil;a kırılgan hale geldiği hususları da tespitlerimiz arasında yer aldı. dedi. K&uuml;le, sorunlara ve &ccedil;&ouml;z&uuml;m&uuml;ne y&ouml;nelik daha detaylı incelemeler yapacaklarına dikkati &ccedil;ekerek, şunları s&ouml;yledi: Sekt&ouml;rdeki t&uuml;m paydaşlarla g&ouml;r&uuml;şmeler ger&ccedil;ekleştireceğiz ancak bu aşamada &ccedil;&ouml;z&uuml;m i&ccedil;in temelde &uuml;retim maliyetlerinin d&uuml;ş&uuml;r&uuml;lmesi ve k&uuml;&ccedil;&uuml;k &ouml;l&ccedil;ekli işletmelerin &uuml;retimde etkin bir &ouml;l&ccedil;eğe ulaşmalarına katkı sağlayacak uygulamaların hayata ge&ccedil;irilmesinin faydalı olacağını d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yoruz. Bu &ccedil;er&ccedil;evede &uuml;retici &ouml;rg&uuml;tlerinin ve kooperatiflerin pazarda etkin bir rol oynaması &ouml;nem arz etmektedir. &Uuml;reticilerin kooperatifler aracılığıyla daha avantajlı fiyatlarla girdiye ulaşabilmesinin t&uuml;keticilerin daha uygun fiyatlarla &uuml;r&uuml;nlere ulaşmasına doğrudan katkı sağlayacağına inanıyoruz. Diğer taraftan k&uuml;&ccedil;&uuml;k &ouml;l&ccedil;ekli işletmelerin teşvikler yoluyla desteklenmesi yalnızca nihai fiyatlar i&ccedil;in değil, sekt&ouml;rdeki istihdamın korunması i&ccedil;in de &ouml;nem arz ediyor. Bizim burada yapacağımız &ccedil;alışmanın, sekt&ouml;rde s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir arz ve t&uuml;keticinin gıdaya erişim konularında yol g&ouml;sterici olmasını ve pazarın daha rekabet&ccedil;i bir konuma gelmesini hedefliyoruz. İncelemenin kısa s&uuml;rede tamamlanması planlanıyor Arz zincirinin t&uuml;m halkalarını nihai t&uuml;keticiye kadar incelemeyi planladıklarını vurgulayan K&uuml;le, tarımsal n&uuml;fusun korunması i&ccedil;in oluşturulacak sosyal destek mekanizmalarından bilin&ccedil;li &uuml;retimin ger&ccedil;ekleştirilmesine hizmet edecek sekt&ouml;rel eğitimlere ve finansman olanaklarının artırılmasına kadar olduk&ccedil;a geniş uygulama alanı olduğu dikkate alındığında, sekt&ouml;r&uuml;n sorunlarının &ccedil;&ouml;z&uuml;m&uuml;nde bir&ccedil;ok kesime &ouml;nemli g&ouml;revler d&uuml;şeceğini &ouml;ng&ouml;rebildiklerini dile getirdi. K&uuml;le, şunları kaydetti: &Ouml;rnek vermek gerekirse teknik bilgi ve vasıflı insan kaynağı i&ccedil;in &uuml;niversitelerin, &uuml;retim maliyetlerinin d&uuml;ş&uuml;r&uuml;lmesi adına &uuml;retici &ouml;rg&uuml;tlerinin, finansman olanakların artırılması i&ccedil;in tarım kredi kooperatiflerinin ve finansal kurumların &ccedil;&ouml;z&uuml;me katkı sağlayabileceğini d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yoruz. Ayrıca &uuml;retici &ouml;rg&uuml;tlerinin sekt&ouml;rde daha etkin şekilde yer alması sorunların &ccedil;&ouml;z&uuml;m&uuml;ne katkı sağlayacaktır. Kısa s&uuml;rede tamamlamayı d&uuml;ş&uuml;nd&uuml;ğ&uuml;m&uuml;z sekt&ouml;r incelememizde, sorunlara y&ouml;nelik &ccedil;&ouml;z&uuml;m &ouml;nerilerine t&uuml;m ayrıntılarıyla yer vermeyi planlıyoruz.

Rekabet Kurumu kırmızı et sektörüne yönelik incelemenin detaylarını açıkladı

Öne Çıkanlar