Analiz: Hidrolektrik yılda 13 milyar doları kurtarabilir

T&uuml;rkiye ENERJİ ile Şahlanacak yazı dizisinin ikinci b&ouml;l&uuml;m&uuml;nde BloombergHT.com Edit&ouml;r&uuml; S&uuml;heyla Yılmaz ın sorularını cevaplayan Enerji uzmanı ve ERE Enerji Grup Başkanı Nuh Nadi Bakır, hidroelektrik santrallerin verimli kullanılması halinde yılda 13 milyar doların yurt i&ccedil;inde kalacağını anlattı. - Hi&ccedil; yoktan dışarıya &ouml;denecek bedel 13 milyar dolar Bakır; T&uuml;rkiye nin şu anda kullanmadığı hidroelektrik potansiyel yaklaşık 140 TWh/yıl olduğunu belirterek Eğer bu potansiyeli bir an evvel hizmete alıp kullanmaz, bunun yerine elektriği doğalgaz santrallarından &uuml;retirsek, hi&ccedil; yoktan dışarıya &ouml;deyeceğimiz yakıt bedeli yaklaşık 11-13 milyar dolar/yıl olacaktır. uyarısında bulundu. Şu anda inşa halinde veya m&uuml;racaat aşamasından lisans alma aşamasına kadar y&uuml;zlerce hidroelektrik santral projesi &ouml;zel sekt&ouml;r eliyle hayata ge&ccedil;irildiğini belirten Bakır; T&uuml;rk &ouml;zel sekt&ouml;r&uuml; bu konuda &ccedil;ok &ouml;nemli bir sınav vermektedir. Herkesin bu konuda destek sağlaması ve bu projelerin daha başka yeni projelerin bir an &ouml;nce geliştirilerek &uuml;retime ge&ccedil;mesi T&uuml;rkiye ekonomisi i&ccedil;in yaşamsal &ouml;neme sahiptir. Şunu unutmamalıyız ki, hidroelktrk santrallarında &uuml;retemediğimiz her kWh elektrik, ya doğalgaz veya ithal k&ouml;m&uuml;r santrallarında &uuml;retilecek, ve bunun i&ccedil;in T&uuml;rkiye &uuml;retilen her kWh i&ccedil;in dışarıya en az 8-9 cent yakıt bedeli &ouml;deyecektir. dedi. -Hidroelektrik kullanımında D&uuml;nya ve T&uuml;rkiye... D&uuml;nyada hidroelektrik enerji kullanımı ile T&uuml;rkiye yi kıyaslayan Bakır hazırladığı grafiklerde anlatıldığı &uuml;zere Genel olarak D&uuml;nya da ve Avrupa da gelişmiş &uuml;lkeler olarak sınıflandırılacak &uuml;lkelerin hidroelektrik potansiyellerinin neredeyse t&uuml;m&uuml;n&uuml; (veya ihtiya&ccedil; duydukları kadarını t&uuml;m&uuml;yle) geliştirdiklerini g&ouml;zlemleyebiliriz. T&uuml;rkiye ise bug&uuml;ne kadar maalesef potansiyelinin ancak d&ouml;rtte birini hizmete sokabilmiş. a&ccedil;ıklamasında bulundu. Kamu kurumlarının yaptığı hesaplara g&ouml;re T&uuml;rkiye nin ekonomik olarak geliştirilebilir hidroelektrik potansiyeli 130 TWh/yıl olduğunu belirten Bakır; Ancak bizim 2000-2001 yılında yaptığımız &ccedil;alışmalar ger&ccedil;ek potansiyelin bu rakamın &ccedil;ok &uuml;st&uuml;nde yaklaşık 190 TWh/yıl olduğunu g&ouml;stermiştir. Hidroelektrik yatırımlarının 4622 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile &ouml;zel sekt&ouml;re a&ccedil;ılmasından sonra, geliştirlen ve daha &ouml;nce envanterde olmayan projeler dikkate alındığında ger&ccedil;ek potansiyelin 170 TWh/yıl ın &uuml;zerinde olduğu ortaya &ccedil;ıkmıştır. a&ccedil;ıklamasında bulundu. -Hidroelektrik enerjinin artıları eksileri... Bakır; hidroelektrik santrallarının elektrik &uuml;retimi dışındaki diğer faydalarını şu şekilde sıralarken: -Yerli enerji kaynağı -Yenilenebilir enerji kaynağı -En ekonomik enerji kaynağı -Yakıt gideri yok, uzun &ouml;m&uuml;rl&uuml; -İşletme giderleri en d&uuml;ş&uuml;k -Sera gazı emisyonları minimum -Yatırımda yerli oranı en y&uuml;ksek -Sistem dengeleyici (barajlı) -İletim Şebekesi frekans d&uuml;zenleyici (barajlı) -İ&ccedil;mesuyu ve Sulamaya destek -Diğer Yenilenebilir enerji kaynaklarına destek -Kırsal kesime kaynak aktarımı, istihdam -Balık&ccedil;ılık, rekreasyon, taşımacılık -Akarsularda erozyonun &ouml;nlenmesi -Sel ve taşkın kontrolu -Stratejik değerlendirmeler Enerji uzmanı Bakır; santaller i&ccedil;in kullanılan alyehte arg&uuml;manları ise şu şekilde sıralıyor: -İlk yatırım maliyeti y&uuml;ksek olabilir -B&uuml;y&uuml;k baraj g&ouml;llerinin sebep olduğu olumsuzluklar -Verimli tarım arazilerinin yok olması -Yerleşim yerleri ve tarihi eserlerin su altında kalması -Yeraltı suyu tablasının değişmesi -Jeolojik değişimler -Akarsuların tabii rejimlerinin ve tabii hayatın değişmesi -Mansapta b&uuml;y&uuml;k felaket riski -Al&uuml;vyon ve r&uuml;s&uuml;batın tabii hareketinin &ouml;nlenmesi -N&uuml;fus artıyor, su azalıyor... Bakır; T&uuml;rkiye nin aslında akarsu a&ccedil;ısında &ccedil;ok da zengin olmadığı iddiası ile ilgili ise T&uuml;rkiye de d&ouml;nem d&ouml;nem kurak yıllar, d&ouml;nem d&ouml;nem de ıslak yıllar olduğunu belirterek Tabiidir ki kurak yıllarda hidroelektrik &uuml;retim de bundan etkilenmiştir. Son yıllarda kurak d&ouml;nemlerin daha sık olduğu g&ouml;zlemlenmektedir. Ayrıca artan n&uuml;fus sonucu, akarsular ve barajlardan i&ccedil;mesuyu ve sulama suyu olarak daha &ccedil;ok miktarlarda su &ccedil;ekilmektedir. Bunun doğal sonucu olarak da hidroelektrik &uuml;retim g&ouml;receli olarak azalmaktadır. a&ccedil;ıklmasında bulundu. -Santraller inşa aşamasında y&ouml;reyi kalkındırıyor Hidroelektrik santrallarda istihdamın daha ziyade inşaat sırasında s&ouml;z konusu olduğunu belirten Bakır; Santrallar konum olarak genellikle kırsal kesimde yer aldığı i&ccedil;in kırsal kesime &ccedil;ok &ouml;nemli bir istihdam olanağı sağlamaktadır. İşletme sırasında personel sayısı diğer santral tiplerine g&ouml;re daha azdır. Orta boy bir Hidroelektrik santral 30 kişilik bir &ccedil;ekirdek kadro ile işletilebilir. Bunun i&ccedil;in merkezi bir teknik ekip yardımı da gereklidir. dedi. -N&uuml;kleer ve hidroelektrik kıyaslaması N&uuml;kleer santral ve hidrtoelektrik santrallerin verimlilik konusunda kıyaslanmasını doğru bulmadığı belirten Bakır; N&uuml;kleer santrallar yılda ortalama 7500-8000 saat &ccedil;alışabilen santrallardır. Hidroelektrik santrallar ise 3000-4000 saat &ccedil;alışan (nehir santralı veya barajlı olmasına g&ouml;re değişir) santrallardır. Bu tamamen ayrı iki tip santralı aynı bazda mukayese etmek doğru olmaz. a&ccedil;ıklamasında bulundu. -G&uuml;neş + R&uuml;zgar = Hidroelektrik+? R&uuml;zgar veya g&uuml;neş santrallarinin de hidroelektrik santraller ile kıyaslanamasının aynı şekilde doğru olmadığını belirten Bakır; R&uuml;zgar santralları genel olarak %25-%35 verimle ve r&uuml;zgar estiği zaman elektrik &uuml;reten santrallardır. Elektrik t&uuml;ketimiyle r&uuml;zgardan &uuml;retim bir paralellik g&ouml;stermez ve r&uuml;zgar santrallarının &uuml;retimini desteklemek i&ccedil;in barajlı hidroelektrik santrallarına veya pompaj depolamalı hidroelektrik santrallarına ihtiya&ccedil; vardır. G&uuml;neş santralları da (fotovoltaik ve hibrid olmayan ısıya dayalı g&uuml;neş enerjisi tesisleri) sadece g&uuml;n ışığı olduğu zaman elektrik &uuml;retirler. &Uuml;retimlerini t&uuml;ketime g&ouml;re d&uuml;zenleme yetenekleri yoktur. Bu nedenle sistem operat&ouml;rleri R&uuml;zgar ve g&uuml;neş enerji santrallarına trafo merkezi kapasitelerini g&ouml;z&ouml;n&uuml;ne alarak sınırlamalar getirmektedir. Halbuki hidroelektrik santrallar, &ouml;zellikle de barajlı santrallar, sistem operat&ouml;rleri i&ccedil;in hayati &ouml;neme sahip santrallardır. Şebekedeki frekans kontrolu ve y&uuml;k dengelenmesi hidroelektrik santrallar vasıtasıyla sağlanır. dedi. Analiz: Fotovoltaik teknoloji milyarlarca doları i&ccedil;eride bırakır

Analiz: Hidrolektrik yılda 13 milyar doları kurtarabilir

Türkiye ENERJİ ile Şahlanacak yazı dizisinin ikinci bölümünde enerji uzmanı Nadi Bakır, hidroelektrik santrallerin ülke ekonomisi için önemini ve vatandaşın cebini nasıl ısıtacaklarını BloombergHT.com editörü Süheyla Yılmaz'a anlattı

Öne Çıkanlar