İmalat göstergesi 3. ayda da daralma sinyali verdi

İstanbul Sanayi Odası (İSO) imalat satın alma y&ouml;neticileri endeksi (PMI) Eyl&uuml;l de 49,6 değerini aldı. Endeks Ağustos ta 49 ile 2023 yılının en d&uuml;ş&uuml;k seviyesini g&ouml;rm&uuml;şt&uuml;. Temmuz ayında da endeks 50 değerinin altında kalmıştı. Endekste 50 nin &uuml;st&uuml;ndeki değerler b&uuml;y&uuml;meye işaret ederken, bu eşik değerin altı daralma sinyali olarak değerlendiriliyor. Endeks verilerinde imalat sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n performansının &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; &ccedil;eyrek boyunca zayıflama kaydettiği g&ouml;r&uuml;ld&uuml;. &Uuml;retim &uuml;st &uuml;ste &uuml;&ccedil; ay yavaşlamakla birlikte bu yavaşlama ılımlı d&uuml;zeyde ve bir &ouml;nceki anket d&ouml;nemine g&ouml;re d&uuml;ş&uuml;k oranda kaydedildi. &Uuml;retimin ivme kaybettiği firmalar bu durumu genellikle zayıf piyasa koşullarına ve yeni siparişlerdeki azalmaya bağladı. &Ouml;te yandan, bazı firmalar ay i&ccedil;erisinde talebin diren&ccedil;li kaldığını belirtti. Hem toplam yeni siparişler hem de yeni ihracat siparişleri eyl&uuml;l ayında azalmaya devam etti, ancak d&uuml;ş&uuml;şler ağustos ayına g&ouml;re daha d&uuml;ş&uuml;k bir hızda ger&ccedil;ekleşti. Anket katılımcılarından gelen değerlendirmelerin ortak noktası, fiyat baskılarının m&uuml;şteri talebini sınırlandırması oldu. İstihdamda sınırlı artış Liradaki değer kayıplarına bağlı olarak girdi maliyetleri &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; &ccedil;eyrek sonunda keskin artışını s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;. Ancak enflasyon oranı ağustos ayına g&ouml;re olduk&ccedil;a yavaşladı ve mayıstan bu yana en zayıf seviyede ger&ccedil;ekleşti. Buna bağlı olarak, nihai &uuml;r&uuml;n fiyatları enflasyonu da bir &ouml;nceki anket d&ouml;nemine kıyasla belirgin bir şekilde azaldı. Son veriler, istihdamda &ccedil;ok sınırlı bir artış olduğuna işaret etti ve b&ouml;ylece mevcut artış eğilimi beşinci aya ulaştı. Bazı firmalar ek personel ihtiyacı olduğunu belirtirken, diğerleri yeni siparişlerdeki yavaşlamaya bağlı olarak istihdam d&uuml;zeylerini azalttı. Firmalar, yeni siparişlerdeki zayıflık nedeniyle satın alma faaliyetlerini ve girdi stoklarını azaltmaya devam etti, ancak s&ouml;z konusu d&uuml;ş&uuml;şler Ağustos ayına g&ouml;re daha ılımlı d&uuml;zeyde kaydedildi. İmalat&ccedil;ılar 2023 &uuml;n genelinde olduğu gibi Eyl&uuml;l ayında da girdi satın alımlarında teslimat gecikmeleriyle karşı karşıya kaldı. Anket katılımcılarına g&ouml;re, tedarik&ccedil;ilerin performansındaki bozulma, y&uuml;ksek nakliye maliyetleri ve mal ithalatındaki zorluklardan kaynaklandı. Tekstil &uuml;retiminde sert yavaşlama İstanbul Sanayi Odası T&uuml;rkiye Sekt&ouml;rel PMI eyl&uuml;l ayı raporuna g&ouml;re, takip edilen 10 sekt&ouml;rden yalnızca gıda &uuml;r&uuml;nlerinde &uuml;retim artışı g&ouml;r&uuml;ld&uuml;. Bu sekt&ouml;r&uuml;n de &uuml;retim hacmi &uuml;st &uuml;ste iki ay genişlerken b&uuml;y&uuml;me hızı ağustos ayına g&ouml;re değişim g&ouml;stermedi. &Uuml;retimdeki en sert yavaşlama, ge&ccedil;en yılın kasım ayından bu yana en y&uuml;ksek oranlı d&uuml;ş&uuml;ş&uuml;n kaydedildiği tekstil sekt&ouml;r&uuml;nde yaşandı. &Uuml;retimdeki ivme kayıplarında belirleyici etken, firmaların yeni sipariş alma konusunda yaşadığı zorluklar oldu. Gıda &uuml;r&uuml;nleri, &uuml;retimde olduğu gibi yeni siparişlerde de en iyi performansı g&ouml;steren sekt&ouml;r olurken, ana metaller sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n siparişleri &uuml;&ccedil; aylık yavaşlamanın ardından yeniden b&uuml;y&uuml;meye ge&ccedil;ti. En belirgin yavaşlama tekstil &uuml;r&uuml;nlerinde kaydedildi. İhracatta ise sadece kimyasal, plastik ve kau&ccedil;uk &uuml;r&uuml;nleri ile gıda &uuml;r&uuml;nleri sekt&ouml;rleri artış sağladı. Eyl&uuml;l ayında girdi maliyetleri enflasyonu sekt&ouml;rler genelinde keskin bir yavaşlama sergiledi. En d&uuml;ş&uuml;k oranlı artış ana metallerde ger&ccedil;ekleşirken en y&uuml;ksek enflasyon metalik olmayan mineral &uuml;r&uuml;nlerde kaydedildi. Buna bağlı olarak, nihai &uuml;r&uuml;n fiyatlarındaki artış da on sekt&ouml;r&uuml;n tamamında hız kesti. Talepteki iyileşmelerin firmalara bir miktar fiyatlama g&uuml;c&uuml; sağladığı gıda &uuml;r&uuml;nleri, satış fiyatlarındaki en hızlı artışın yaşandığı sekt&ouml;r oldu. Diğer taraftan, yeni sipariş temininde yaşanan zorluklar nedeniyle tekstil imalat&ccedil;ıları nihai &uuml;r&uuml;n fiyatlarını eyl&uuml;lde sınırlı &ouml;l&ccedil;&uuml;de artırabildi. Yeni siparişlerde zayıf g&ouml;r&uuml;n&uuml;m On sekt&ouml;r i&ccedil;erisinde istihdamını artıran sekt&ouml;r sayısı &uuml;&ccedil;e gerileyerek Kovid-19 salgınının 2020 başlarındaki ilk dalgasından bu yana en d&uuml;ş&uuml;k d&uuml;zeyde ger&ccedil;ekleşti. İstihdamını artıran sekt&ouml;rler gıda &uuml;r&uuml;nleri, ağa&ccedil; ve kağıt &uuml;r&uuml;nleri ile kara ve deniz taşıtları oldu. Ağa&ccedil; ve kağıt &uuml;r&uuml;nleri son d&ouml;rt ayda ilk kez &ccedil;alışan sayısını artırdı. İstihdam seviyesinde en keskin d&uuml;ş&uuml;ş ise giyim ve deri &uuml;r&uuml;nlerinde kaydedildi. Yeni siparişlerdeki zayıf g&ouml;r&uuml;n&uuml;m nedeniyle eyl&uuml;l ayında satın alma faaliyetleri sadece gıda &uuml;r&uuml;nleri ve ana metallerde artış g&ouml;sterdi. Girdi alımları sekiz sekt&ouml;rde d&uuml;ş&uuml;ş kaydederken en belirgin azalma tekstil &uuml;r&uuml;nlerinde ger&ccedil;ekleşti.

İmalat göstergesi 3. ayda da daralma sinyali verdi

İSO Eylül ayı imalat satın alma yöneticileri endeksini yayımladı. Endeks Temmuz ve Ağustos ayının ardından Eylül ayında da 50 eşik değerinin altında kalarak daralma sinyali verdi.

Öne Çıkanlar