Fındık üretiminde yol haritası nasıl olacak?

Yunanlı tarihçi yazar Herodot'un Herodot Tarihi isimli eserinde anavatanı Karadeniz’in doğusu olarak gösterilen fındığı bu hafta İş Dünyası'nda konuştuk.

Dünyadaki fındık üretiminin yüzde seksenini sağlayan ülkemizin en büyük üretici konumunda olduğunu biliyor muydunuz? Peki büyük üretici Türkiye'de, fındıkta fiyat istikrarı bir türlü neden sağlanamıyor? En büyük ihracatçı konumundaki Türk firmasının dünya çikolata devi tarafından satın alınması tekelleşmeye neden olacak mı?

Ekonomiye katkısına baktığımızda fındığın yeri hiç de azımsanacak gibi değil. Fındıktan bu yıl 2 milyar doların üzerinde ihracat geliri bekleniyor.Fındık çikolata sanayi için önemli bir yere sahip çünkü çikolatanın yüzde seksenbeşini fındık oluşturuyor. Çikolata sektörü dünya genelinde 100 milyar doları aşan bir bir büyüklüğe sahip. Bir anlamda Türk fındığı dünyaya ucuza satılıyor. Türk fındığında markalaşmaya daha fazla önem verilmesinin gerekliliği burada ön plana çıkıyor.

Türk çiftçisi fındığını ucuza satmaktan, vatandaşta, büyük bir bölümü ihraç edilen fındığı pahalı satın almaktan şikayetçi. En büyük ihracatçı konumundaki Türk firmasının, yabancı çikolata firmasına satılması ise piyasayı tekelleşme konusunda tedirgin etmiyor.Ancak fındıkta lisanlı depoculuk sistemine tam anlamıyla geçilmemiş olması fiyatların yıllara göre üretime bağlı dalgalanmasına neden oluyor. Lisanslı depoculuk konusunda adım atılmış ancak iki yıl verim alınamayınca depolar atıla ayrılmış.

Fındık üreticilerinin tedirgin olduğu konulardan biri gençlerin tarım sektörüne ilgi duymaması. Fındık fidanı dikimden yaklaşık 9 yıl sonra ilk mahsulünü veriyor.Fındık ağacının yanına iki yıl gitmezseniz ağacın verimi kayboluyor. Dolayısıyla fındık ağacı sürekli bakım isteyen bir ağaç. Ağacın verimliliğini artırmak için iyi tarım uygulaması şart. İspanya örneğine baktığımızda ise 30 bin ton üretim yapan ülkenin üretimi bugün, 18 bin tonlara kadar gerilemiş.Nedeni nüfusun yaşlanması ve mevcut genç nüfusun tarıma yönelmemesi. En büyük üretici konumundaki ülkemizde de gençlerin tarım sektörünü tercih etmemeleri, tarımda heryıl istihdamın azalması üretimin gerilemesine neden olabilecek en büyük etken.

Özellikle Anadolu'da orta ve lise müfredatlarında iyi tarım uygulamalarının konması tüm sektör temsilcilerinin ortak arzusu.Fındık üretiminde yol haritasını devlet, özel sektör beraber çizecek ancak başlangıç noktası eğitim olmalı. Olmalı ki Türk fındığı bugün hakettiği yeri bulsun.