Advertisement
HABERLER ABONE OL

Milyonları ilgilendiren asgari ücret rakamı belli oldu.

1 Aralık'ta başlayan asgari ücret belirleme çalışmaları Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklamasıyla son buldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun dört görüşmeyle çalışmalarını tamamladığını ve komisyonun asgari ücretin net 4 bin liranın üzerinde olması yönünde görüş bildirdiğini söyledi.

Erdoğan, 2022 için uygulanacak asgari ücretin net yüzde 50 artışla 4 bin 250 TL olacağını belirtti. Bunun yanında Cumhurbaşkanı, yılbaşı itibariyle asgari ücrette gelir ve damga vergisinin kaldırılacağını söyledi. Erdoğan, "Böylelikle işvereni 450 TL'lik bir maliyetten kurtarıyoruz" dedi.

2022 yılı için brüt asgari ücret 5 bin 4 TL olacak. Nette bu rakam 4 bin 253 lira 40 kuruşa karşılık geliyor.

Erdoğan'dan ekonomi mesajları

Erdoğan asgari ücreti açıklarken ekonomiyle ilgili de mesajlar verdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ifadelerinde şu sözler öne çıktı:

Kimse ne işveren ne de işçi üzerinden herhangi bir spekülasyona girmemelidir. Bunların da istismarını yapmamalıdır. Yok geçmişte dolar şuydu, hesabı dolar üzerinden yaklaşmak doğru değildir. Siz bu insanları dolarla mı, euro ile mi çalıştırıyordunuz bu insanları. Türk Liramızı kimseye yedirmeyeceğiz. Bazı sıkıntılarımız var bunları aşacağız.

Asgari ücret artışı son 50 yılın en yüksek rakamını ifade eden yüzde 50 seviyesinde gerçekleşmiştir.

Bu artışla çalışanlarımızı fiyat artışları karşısında ezdirmeme kararlılığımızı ortaya koyduğumuza inanıyorum.

Şu anda bazı sıkıntılar var, bu sıkıntıları da en kısa zamanda aşacağız.

Son dönemde döviz kurundaki dalgalanma ve buna bağlı fahiş fiyat belirsizliğine en kısa sürede son vermekte kararlıyız.

İstihdamda asgari ücretin yol açtığı maddi külfetten kaynaklanabilecek muhtemel azalışlarında önüne geçtiğimize inanıyoruz.

Bizim paramız Türk Lirası'dır. Türk Lirası'nı yedirmeyeceğiz.

Ülkemizin ve milletimizin geleceğini ne faiz ve kur spekülatörleri ne yeminli iç ve dıştaki Türkiye düşmanları ne de bir avuç aç gözlü muhteris belirleyebilir.

Bu ülkenin geleceğini 84 milyon hep birlikte biz belirleyeceğiz.

Tüm ülkeler ne yapacağınız bilemez şekilde yalpalarken biz hedeflerimize kilitlenmiş olarak ilerliyorsak zafere yakınız demektir. Asgari ücreti bu anlayışla belirledik

Kesintiler toplamı 750 lira

Asgari ücrette SGK primi 700 lira 56 kuruş olurken, işsizlik sigortası primi (yüzde 1) 50 lira 4 kuruş oldu. Böylelikle kesintilerin toplamı 750 lira 60 kuruş olarak kaydedildi.

İşverene toplam maliyet 5 bin 879 lira

2022 için asgari ücretin işverene toplam maliyeti ise 5 bin 879 lira 70 kuruş oldu.

Bu maliyetler arasında SGK priminde işveren payı (Yüzde 15,5) 775 lira 62 kuruş olurken, işveren işsizlik sigorta primi (Yüzde 2) 100 lira 8 kuruş olarak kaydedildi.

Bilgin: Sosyal barışı korumak önemli

Erdoğan'ın açıklamalarından önce Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin söz aldı.

Bilgin şunları söyledi: Komisyon çalışmalarında taraflara teşekkür ediyoruz. Sosyal politikalarla dayanışmayı ve sosyal barışı korumak çok önemlidir. Asgari ücret de bu işlevleri yerine getiren bir kurumdur.

Bilgin'in sözlerinin ardından Türk-İş adına Pevrul Kavlak konuştu:

Kavlak şunları söyledi: Zorlu ve iyi bir çalışma yaptığımızı düşünüyorum. Yaptığımız çalışmanın emekçileri tatmin edeceğini düşünüyorum.

TİSK Başkanı Özgür Burak Akkol konuşmasında "Uzun süren bir görüşme süreci oldu. Bu sene daha zorlu oldu. Çalışan, işveren devlet üçlü sac ayağını pozitif ortamda kurduk" dedi.

Kavlak: Tüm ücretliler için asgari ücrete kadar kısmı için vergi muafiyetinde anlaştık

Bloomberg HT yayınına katılan Türk-İş Genel Sekreteri Pevrul Kavlak, sadece asgari ücretliler için değil tüm ücretliler için asgari ücrete kadar kısmı için gelir vergisi muafiyetinde anlaştık, bu çok önemli" diye konuştu.

Böylelikle gelir vergisi ilk dilimi 24 bin liradan 60 bin liraya çıkmış olacak.

Bloomberg HT yayınına katılan DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu açıklanan rakamla ilgili şunları söyledi:

Asgari ücrette önemli olan yüzde kaç artış olduğu değil, belirlenen rakamın bugünkü geçim şartlarında işçinin ve ailesinin geçimini karşılamakta yetip yetmeyeceğidir. TL’deki değer kaybı ve pahalılık göz önüne alındığında ne yazık ki derman olamayacaktır. Bu ücret ile geçinmek oldukça zordur. Bizim yaptığımız hesaplamalara göre, 4 kişilik bir ailenin asgari geçim maliyeti 10 bin 700 liradır.

İş dünyası nasıl karşıladı?

Asgari ücretin açıklanmasının ardından iş dünyası temsilcileri de açıklamalarda bulundu.

İTO Başkanı Şekib Avdagiç şunları belirtti: Cumhurbaşkanımız Erdoğan’ın açıkladığı rakam, beklentilere cevap vermiştir. Çalışan kesimin enflasyona ezdirilmemesi ve emeğinin korunması üretimin ve sosyal barışın temel ilkesidir. Asgari ücrete uygulanacak gelir vergisi ve damga vergisi muafiyetinin tüm ücretlere uygulanması, ayrıca SGK üst limitinin asgari ücrete değil, TÜFE'ye bağlı olarak artırılması, tüm ücretlileri ve kayıt içi çalışan şirketleri koruyacak uygulamalar olacaktır.

Asgari ücret ile ilgili bir açıklama yapan MÜSİAD Başkanı Mahmut Asmalı ise şunları söyledi:

Özellikle altını çizmek isteriz ki; çalışanlarımızın hem cari dönemde hem de geleceğe yönelik alım gücünün korunması için, fiyatlar genel düzeyindeki yüksek oranlı artışların önüne geçilmesi önceliğimiz olmalıdır.

Yeni asgari ücretteki artış oranının geçtiğimiz seneye göre getireceği ilave maliyetin azaltılması hususunda, Damga Vergisi ve Gelir Vergisini kaldırarak işverenin yükünü 450 TL azaltılması; iş dünyası temsilcileri olarak bizleri oldukça memnun etmiştir.

Mevcut uygulamada işkolu ya da sektör ayırt etmeksizin bütün asgari ücretli çalışanlar için standart bir ücret belirlenmekte, böylece imalata yönelik stratejik öneme sahip sektörlerle diğer sektörler arasında bir fark gözetilmemektedir. MÜSİAD olarak görüşümüz; sanayi sektörü kapsamında asgari ücretli çalışanlar için ilave bir pozitif ayrıcalık sağlanmasının, imalata yönelik istihdamımızın ve üretim kapasitemizin artırılması adına önemli bir adım olacağı yönündedir.

Maraton 1 Aralık'ta başlamıştı

Asgari ücret tespit komisyonunun çalışmaları 1 Aralık'ta Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ev sahipliğinde yapılan toplantıyla başlamıştı.

Toplantıda bakanlığın hazırladığı anketin sonuçları da yayımlanmıştı.

Buna göre yeni dönem asgari ücret beklentilerini tespit etmek amacıyla yapılan araştırma kapsamında Türkiye genelinde 26 ilde 604 işveren ve yönetici, 2500 işçi ile görüşüldü.

Saha uygulamasında kantitatif araştırma yöntemi ve bu yöntemin yüz yüze tekniği kullanıldı.

İmalat sanayi, tekstil, taşımacılık, inşaat, tarım, sağlık, turizm, madencilik gibi sektörlerin de aralarında olduğu 19 farklı sektörden işletmeci ile görüşme yapıldı.

Ankete göre işverenlerin 2022 yılından ihtiyatlı bir iyimser beklenti içerisinde olduğu görüldü.

Katılımcıların yüzde 34’ü yeni dönem asgari ücret ne kadar olmalı sorusuna 3 bin 501 ile 3 bin 750 TL arasında cevabını vererek en yüksek oranı oluşturdu.

Bu rakamı yüzde 19,3 ile 3 bin 251 TL ile 3 bin 500 TL arasında olmalı diyenler, yüzde 13,7 oranı ile de 3 bi 751 TL ile 4 bin TL arasında olmalı diyenler izledi.

Asgari ücretin artırılması işten çıkarmalara yol açar mı sorusuna katılımcıların yüzde 74,3’ü evet yanıtını verirken yüzde 25,7’si ise hayır yanıtını verdi.

Asgari ücret çalışmasında işçiler

‘Asgari ücretli işinizin yanı sıra ek bir iş yapıyor musunuz?’ sorusuna katılımcıların yüzde 87’si hayır, yüzde 13’ü evet yanıtını verdi.

Yeni dönem asgari ücret ne olmalı sorusuna katılımcılar ağırlıklı olarak yüzde 37,3 oranı ile 3 bin 750 ile 4 bin TL arasında beklenti ortaya çıktı.

4 bin ile 4 bin 500 TL arasında olmalı diyenlerin oranı yüzde 13, 4 bin 500 TL üzerinde olmalı diyenlerin oranı ise yüzde 21,8 olarak araştırma sonuçlarına yansıdı.

Ailenizde sizden başka çalışan var mı sorusuna katılımcıların yüzde 61’i hayır, yüzde 39’u evet yanıtını verdi.

Asgari ücretin artırılması işten çıkarmalara yol açar mı sorusuna katılımcıların yüzde 40,3’ü evet, yüzde 59,7’si hayır yanıtını verdi.

Erdoğan yüksek artış sinyalleri vermişti

Asgari ücret maratonu öncesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Asgari ücrete şu ana kadar olmuşun çok çok fevkinde bir artış yapacağız." ifadelerini kullanmıştı.

İşçi kesimi 4 bin liraya işaret etmişti

Asgari ücret toplantısının ikincisi Türk-İş ev sahipliğinde yapılmıştı.

Toplantı öncesinde konuşan Türk-İş Genel Başkanı kamuoyunda dile getirilen rakamların altına evet demenin mümkün olmadığını söyledi.

Atalay, "TÜİK temsilcisi kusura bakmasın. Enflasyon yüzde 21 deniyor ama temel gıdalara gelen zamlar ortada. Arzumuz önümüze hemen bir rakam gelmesi ve konuyu bağlamamız." diye konuştu.

Atalay daha sonra basına yaptığı açıklamalarda 4 bin liranın altına evet demenin mümkün olmayacağını belirtmişti.

Üçüncü toplantıda asgari geçim indirim rakamları arasındaki farklılık dikkat çekmişti

Komisyon, üçüncü toplantısını 9 Aralık'ta Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu'nda (TİSK) gerçekleştirmişti.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürü Nurcan Önder Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantı sonrası yaptığı açıklamada "TİSK asgari geçim tutarını 3 bin 100 TL, Türk-İş 3 bin 900 TL öngörüyor" dedi.

Toplantı sonrasında konuşan Türk-İş Genel Sekreteri Nazmi Irgat, “İşveren kesimi ile uzlaşmazlıklarımızı gideremedik. Ay sonuna kadar zamanımız var. Görüşmeler devam edecek” dedi.

TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç ise asgari ücrette TÜİK’in açıkladığı enflasyon oranının dikkate alınacağını, bunun ötesinin ise müzakere edileceğini ifade etti.

TİSK daha sonra yaptığı ayrı bir açıklamada kendilerinin asgari ücretin 3 bin 100 TL olması yönünde bir teklifi olmadığını vurguladı.

Kim ne bekliyordu?

İTO Başkanı Şekib Avdagiç

Asgari ücrete enflasyon oranında yapılacak zammı işverenin karşılamasını, enflasyonun üzerindeki kısmın ise asgari ücret üzerindeki vergi yükleri azaltılarak devlet tarafından karşılanmasını makul bir çözüm olarak görüyoruz.

MÜSİAD Başkanı Mahmut Asmalı

2022 yılı için belirlenecek asgari ücret zammının, işveren üzerindeki asgari ücret vergi yüklerinin bir kısmı azaltılmak sureti ile mutlaka yıl sonu enflasyon oranının üzerinde olması gerektiğini düşünüyoruz. İşverenin asgari ücret yükünün hafifletilmesi noktasında da yapılacak zammın enflasyon oranı kadarlık kısmının işveren, üzerindeki kısmın da devlet tarafından üstlenilmesinin iyi olacağı düşünüyoruz. Asgari ücretteki artış enflasyonun en az 10 puan üzerinde olması gerekir.

DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu

Asgari ücret artışında yoksulluk sınırı bir kriter olarak alınmalı ve hanede 2 çalışan olduğu varsayımından hareketle, o haneye en azından bir yoksulluk sınırı kadar gelir girmelidir. Asgari ücret saptanırken bütün ücretlerde iyileşme sağlayacak vergi ve prim desteği sağlanmalıdır. En düşük emekli aylığı asgari ücret düzeyinde olmalıdır ve diğer emek gelirlerindeki artışlar asgari ücret artışının altında kalmamalıdır. Gerek yoksulluk sınırı gerek gıda fiyatları artışı ve gerekse ekonomik büyüme dikkate alındığında 2022 yılında asgari ücreti en az net 5 bin 200 TL olmalıdır.

TÜSİAD Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç

Asgari ücret zammının enflasyona birtakım etkileri olacak. Ben yüklü bir asgari ücret zammı yapılacağını düşünüyorum. 2016 yılındaki gibi yüzde 25 civarında olacağını düşünüyorum. Belki daha bile fazla olabilir. Asgari ücret zammı belli olmadan speküle etmek doğru değil. Fakat, asgari ücret zammı piyasada çok konuşuluyor ve şirketler kendilerini buna göre ayarlıyor.

Kiğılı Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Kiğılı

İşveren olarak teklifimiz devletin asgari ücrette yüzde 10'luk vergi indirimi yapması, bizim de yüzde 25 zam yapmamız yönünde. Böylelikle toplamda yüzde 35'lik zam yapılmış olur. Aksi halde çalışanlarımızdan randıman almamız zor görünüyor.

Secret CV CEO’su Okan Tütüncü

Şirketlerin en çok konuştuğu konulardan biri; bütçeler yapılırken zam ne kadar yapılmalı oluyor. Asgari ücretin nereye geldiği çok önemli. Çünkü yapılacak bütün zamlar asgari ücretle ilgili. 600 firmanın katıldığı bir araştırma yaptık. En az zam yapacak firma bile kendi firması için yüzde 20 zam yapmayı bekliyor. Firmalar bile en az yüzde 20 yapacakken, muhtemelen enflasyon oranında asgari ücret artışı olmasını bekliyorum. Reel olarak baktığınızda firmalar bunun üzerinde zam bile yapabilirler.

Zincir Mağazalar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Serhan Tınastepe

Hem bizim yapacağımız zam hem de devletin brüt ücretten alacağı biraz azalırsa çalışanların gelirlerinde kayda değer bir artış sağlayacağız. Örnek vermek gerekirse, devletimiz asgari ücretten alınan vergiyi yüzde 10 azaltsın biz de işverenler olarak yüzde 25 zam yapalım toplamda yüzde 35’lik zam yapmış olalım.

Türk-iş Genel Sekreteri Pevrul Kavlak, asgari ücretteki vergi kesintileri kaldırıldığı için Asgari Geçim İndirimi uygulamasının da kalktığını söyledi.

Asgari ücretin netleştirildiği son toplantıda yer alan Pevrul Kavlak, yıllardır talep ettikleri asgari ücretin vergi dışı bırakılmasının önemli bir kazanım olduğunu, sadece asgari ücret değil tüm ücretlerde 12 aylık brüt ücrete kadarki kısmın gelir vergisinden muaf olacağını kaydetti.

Pevrul Kavlak, "Tüm çalışanların yıllık brüt asgari ücretin 12 katına kadarki gelirinin vergiden muafiyeti önemli bir kazanım oldu" dedi.

Vergi muafiyeti sağlayacak söz konusu değişiklikler için yasal düzenleme yapılması gerekiyor.

Asgari geçim indirimi (AGİ) gelir vergisinden düşülen tutarı ifade ediyor. Yapılacak düzenleme ile tüm işçilerin asgari ücret düzeyine kadar olan gelirlerinden gelir vergisi tamamen kaldırılıyor.

Asgari ücret 4 bin 253 TL

1 Aralık'ta başlayan asgari ücret belirleme çalışmaları sonrası yeni yılın net asgari ücreti geçen yıla göre yüzde 50,4 artışla 4.253 TL olarak belirlendi.

Yeni asgari ücretin oluşumunda geçen yıldan farklı olarak gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi kaldırıldı.

Brüt asgari ücret 5 bin 4 TL olarak belirlenirken, işverene toplam maliyet ise 5.879 TL olarak belirlendi. Gelir vergisi ve damga vergisi kaldırılmamış olsa işverene maliyet 6.556 TL olacaktı.

2022 yılının asgari ücretini açıklayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yılbaşı itibariyle asgari ücrette gelir ve damga vergisinin kaldırılacağını söyledi. Erdoğan, "Böylelikle işvereni 450 TL'lik bir maliyetten kurtarıyoruz" dedi.

1 Aralık'ta başlayan asgari ücret maratonunda sona gelindi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2022 için net asgari ücretin yüzde 50 artışla 4 bin 250 TL olarak belirlendiğini söyledi. Erdoğan yılbaşı itibariyle asgari ücret üzerindeki gelir ve damga vergisinin kaldırılacağını belirtti. Erdoğan, "Böylelikle işvereni 450 TL'lik bir yükten kurtarıyoruz" dedi.

2022 asgari ücret artışı hakkında iş dünyası temsilcileri şu ifadeleri kullandı:

"Bu çalışanlar ve hepimiz adına çok güzel bir haber"

Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol:

"Bugün gelinen asgari ücret, hakikaten Cumhurbaşkanımız da söyledi, yüzde 50'nin üzerinde. Son 10 yılların en yüksek artışıyla karşı karşıyayız. Bunun sadece asgari ücretlilere değil, SGK'li çalışan yaklaşık 15 milyon kişiye pozitif etkisi var. Brüt asgari ücret kadar kısmından çalışanlardan gelir vergisi alınmayacak. Yani asgari ücretin iki katı da alsanız, üç katı da alsanız o kısmından gelir vergisi alınmayacak. Bu çalışanlar adına, hepimiz adına da esasında çok güzel bir haber.

Bazı işverenler için bu yüksek bir maliyet ama hep beraber elimizi taşın altına koyacağız demiştik. Bazı çalışanlar için daha fazlası olmaz mı denilecek? Cumhurbaşkanımız da anlattı. Keşke daha fazlası olsa ama iki tarafı biraz memnun eden, biraz memnun etmeyen ama günün sonunda hakikaten beklentileri de aşan bir şey oldu bu."

Bloomberg HT'ye konuk olan Akkol, asgari ücretteki vergi kesintileri kaldırıldığı için Asgari Geçim İndirimi (AGİ) uygulamasının da kalktığını şu sözlerle açıkladı:

"Esasında AGİ’nin mantığı verginin getirdiği yükü bir nebze olsun hafifletmekti. Verilen kararla gelir vergisinin ve damga vergisinin sıfırlanması gibi AGİ’den çok daha kapsayıcı ve büyük etki söz konusu. Asgari ücretlide AGİ’ye ihtiyaç kalmıyor. Bugün 2 bin 826 Lira olan net asgari ücret 4 bin 253’e çıkıyor. Buna AGİ’de dahil."

"Cumhurbaşkanımızın açıkladığı rakam beklentilere cevap vermiştir"

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç:

"Hükümetimiz asgari ücretten alınan gelir vergisi ile damga vergisini kaldırarak, hem işçi hem işveren kesimine destek verdi. Bu süreçte İstanbul Ticaret Odası olarak gündeme getirdiğimiz asgari ücretin üzerindeki yüklerin kaldırılmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Asgari ücrete uygulanacak gelir vergisi ve damga vergisi muafiyetinin tüm ücretlere uygulanması, ayrıca SGK üst limitinin asgari ücrete değil, TÜFE'ye bağlı olarak artırılması, tüm ücretlileri ve kayıt içi çalışan şirketleri koruyacak uygulamalar olacaktır."

"Vergilerdeki muafiyet ve asgari ücretteki artış doğru bir adım"

Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Başkanı Ahmet Güleç:

"Yeni Asgari ücret Hayırlı olsun. Çalışanları mutlu olmayan bir toplumun iş insanları da mutlu olmaz. İş insanları mutlu olmazsa devlet de mutlu olmaz. Vergilerdeki muafiyet ve asgari ücretteki artış doğru bir adım. 2021’in son aylarındaki enflasyonun çalışanları ne kadar mağdur ettiğini görüyoruz. Bizler de mağdur oluyoruz, iş insanıyız ama tüketiciyiz en nihayetinde.

Gelen yüzde 50 zammı yerinde buluyoruz. Sektör olarak bizler üretim, yatırım, istihdam ve ihracata dayalı büyümeye gayret ediyoruz. Hedefimiz olan 25 milyar dolara ulaşmak için çalışanların mutlu olması lazım. Ama markaların da mutlu olması gerekiyor. Onun için vergi indirimlerinin tabana yayılması için daha fazla politika geliştirilmeli. Kayıt dışının yükselmemesi adına üretim istihdam ve ihracat olması için vergilerin düşürülerek daha aşağı çekilmesi gerekiyor."

"Vergi muafiyeti konusunda devletin şirketlere yardım etmesi gerekiyor"

Parex Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Yiğit:

"Asgari ücret yeterli değil ama işveren tarafına bakıldığında da maliyet sorunları var. Gözükmeyen maliyetler, tedarikteki ve lojistikteki maliyetler çok yükseldi. Reel enflasyona göre kıyaslandığında, asgari ücrete gelen zammın daha fazla olması gerekiyor.

Biz çalışanlarımıza yılda 1 ya da 2 ikramiye vermeye karar verdik. Önümüzde çarpan endeksler var. Çalışanlarımızı mağdur etmemek için ikramiye sistemine geçiyoruz. Biz grup olarak ihracatımız olmasa daha stresli olurduk. İhracatın önemi her geçen ay daha da artıyor. Vergi muafiyeti konusunda devletin şirketlere yardım etmesi gerekiyor."

"Yarı zamanlı çalışma sistemine geçilebilir"

İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Murat Akyüz:

"İstihdamı artırmak için elimizden geleni yapıyoruz. Hammaddedeki ve yarı mamuldeki tedarik sıkıntısı devam ediyor. Devletten teşvik bekliyoruz. Teşvik olmadan bu seviyelerde ücretleri öderken sıkıntı içerisine gireceğiz. Ön görülmeyen maliyet artışları, sanayicinin ne yazık ki elini kolunu bağlıyor. Çalışanların kalite standartlarını düşürmek gibi bir düşüncemiz yok elbette.

Kayıt dışlı istihdamdaki yaptırımlar çok yüksek. Sanayici riske girmez ama kayıt dışı istihdam haricinde, yarı zamanlı çalışma sistemine geçilebilir. Verim artırıcı yatırımlara gidilebilir veya otomasyonlu robotlu sistemlere geçilebilir."

"İşverene katkı sunulması da istihdam kaybı açısından önemli"

TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Meclis Başkan Şeref Fayat:

"Temel ücret olduğu için ve mutfak enflasyonu oranında zam yapıldığı görünüyor. İşverene katkı sunulması da istihdam kaybı açısından önemli. Bu ekonomik modelin herhangi bir sekteye uğramadan stabilizeye varacağı hesabıyla söylüyorum. Merkez Bankası faiz indirimi ile oluşan süreçte artık faiz inmeyecek mesajı verildi.

Bu model oturmaz ve faiz artırımına giderse döviz geri gelebilir. Bu durum hem ihracat açısından hem de maaşlar açısından ihracatçıya bile fazla gelebilir. Stabil bir kurun olacağını var sayıyorum. Dengelenmesi lazım ki öngörülebilir olsun. Hem yatırım yapalım hem de üretim yapalım."

"İşverene daha farklı bir indirim olursa çok daha fayda sağlayacaktır"

Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği Başkanı Tahsin Öztiryaki:

"Biz zaten aşağı yukarı 4 bin TL civarı bekliyorduk. Açıklanan rakam hayırlı olsun. Bu şartlara göre maliyetlerimizi hesaplayıp ona göre yol alacağız. İşverene de bir miktar indirim açıklandı ancak daha farklı bir indirim olursa çok daha fayda sağlayacaktır. İhracatımız gelişiyor, ihracatın ölçek olarak da büyümesi gerekiyor. Kapasitelerin artması halinde üretim, istihdam ve yatırımlar da artacaktır. Dünyada çok büyük bir talep var, bu talebi karşılamak da çok önemli."

"Uzun vadeli krediler ve faiz desteği çok önemli"

Orka Holding Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu:

"Asgari ücrete gelen zam gerçekten beklentileri karşılayabilecek şekilde. Ama tabii bununla ilgili iş dünyasında da maliyetler var. Bu konuda düzenleme yapılması da çok önemli. Yatırım heyecanını artıracak teşvikler son derece önemli olduğunu düşünüyorum. Kapasite kullanımı konusunda yüzde 80’lere gelmiş durumdayız. Yeni yatırımlara ihtiyacımız var. Yatırımlar için faiz desteğinin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Bu konuda çalışma ekonominin üzerinde pozitif etki yaratır. Bu heyecanla, herkesin yatırım iştahı artar. Uzun vadeli krediler ve faiz desteği çok önemli."

TAHSİN AKÇA

Asgari ücret 2022 için net 4.253, brüt 5.004 TL’ye çıkarılırken, her yıl gündeme gelen asgari ücretin vergi dışı bırakılması talebi, tırmanan enflasyon koşullarında yüksek oranlı artış talebi karşısında bu yıl yerine getirildi.

Çalışma Bakanlığı da asgari ücretin açıklanmasının ardından belirsizliği gidererek, “Tüm işçilerin ücret gelirlerinin asgari ücrete kadar olan kısmından gelir ve damga vergileri kaldırıldı” açıklamasını yaptı.

Ancak daha sonra Meclis’e sunulan kanun teklifi ile vergi muafiyetinin sadece asgari ücretlileri kapsayacağı öngörüldü.

Teklif bu şekilde yasalaşırsa, vergi muafiyeti yaklaşık 16 milyon 4A sigorta grubundaki ücretli çalışanı ve kamu işçilerinin tamamını değil yaklaşık 6,5 milyon olduğu belirtilen asgari ücretle gösterilenleri kapsayacak.

Kapsamın genişlemesiyle söz konusu muafiyetin bütçede gelir dengesi ve milli gelirdeki karşılığı merak konusu oldu.

Dün açıklanan yüzde 50,4 artan asgari ücret içerisinde yüzde 15’lik gelir ve yüzde 0,75’lik damga vergisi devam etseydi 456 TL’lik gelir vergisi 685 TL’ye, 27,1 TL’lik damga vergisi kesintisi ise 38 TL’ye çıkacaktı. Yani toplamda iki vergi kesintisi yaklaşık 723 TL olacaktı.

Ancak kaldırılan 403 TL’lik Asgari Geçim İndirimi’nin ödemesinin devam etmeyeceği dikkate alındığında nette muafiyetin bütçeye etkisinin 320 TL olması bekleniyor.

Tüm ücretli çalışanlar yerine 6,5 milyon asgari ücretli vergi muafiyeti kapsamına alınırsa bu ayda 2, 2022’nin tamamında ise 24 milyar liralık verginin alınmaması anlamına gelecek.

Ekim ayında Meclis’e sunulan 2022 Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi'ne göre, gelecek yıl merkezi yönetim bütçe gelirlerinin 1 trilyon 472,6 milyar lira, giderlerinin 1 trilyon 751 milyar lira, bütçe açığının ise 278,4 milyar lira olması öngörüldü.
Buna göre asgari ücrete vergi muafiyeti 2022 için bütçe gelirlerinin yüzde 1.6’sına karşılık geliyor. 24 milyar TL’lik vergi muafiyeti OVP’de öngörülen 7 trilyon 880 milyar TL’lik 2022 milli gelirinin ise binde 3’üne karşılık geliyor.

Avrupa gösterge elektrik fiyatı olan Almanya 1 ay vadeli elektrik fiyatı, Fransa’nın güvenlik önlemleri nedeniyle dört nükleer reaktörü kapatmaya hazırlanmasıyla yüzde 10 civarında yükseliş kaydederek megavatsaat başına 355 euroya kadar tırmandı. Fransa’da elektrik fiyatları ise megavatsaat başına bir günde 393 eurodan 540 euroya tırmandı.

Fransa’nın elektrik dağıtım şirketi Electricite de France, bu hafta Chooz’daki iki nükleer reaktörünü kapatmaya hazırlanırken Civaux’daki iki reaktörünün de kapalı kalma süresini bahar aylarına kadar uzattı. Kapatılan reaktörler Fransa’daki nükleer elektrik üretim kapasitesinin yüzde 10’unu oluşturuyor.

Bloomberg’in modeline göre sadece Fransa’nın elektriklik talebi gelecek hafta yüzde 7 artarak 80 gigavata çıkabilir. Fransa aynı zamanda sınırında bulunan ülkeler için ana elektrik tedarikçisi konumunda. Bu da Almanya, İspanya, İtalya ve İngiltere gibi ülkeler için de daha yüksek elektrik fiyatları anlamına geliyor.

Avrupa’da doğalgaz fiyatları da düşen sıcaklıklar, artan talep ve jeopolitik gerginliklerle beraber rekor seviyelerde bulunuyor. Hollanda’da vadeli doğalgaz kontratları megavatsaat başına 131,5 euro seviyesinde işlem görüyor.

Financial Times’ın haberine göre, Evergrande’nin Çinli alacaklıları ödenmeyen 13 milyar dolarlık borç için şirkete dava açtı. Evergrande’ye karşı açılan davaları incelemekle görevli mahkemeye 24 Ağustos’tan 9 Aralık’a kadar 367 dosya geldi.

FT’nin gizli bir Evergrande yöneticisine dayandırdığı bilgiye göre ise şirket sınırlı kaynaklarıyla bu kadar fazla alacaklıya ödeme yapabilecek durumda değil.

Çin Merkez Bankası (PBOC) Başkanı Yi Gang, Hong Kong’daki bir seminere video mesajı yoluyla yaptığı açıklamada, “Kreditörler ve hissedarların hak ve çıkarlarına, yasal öncelikleri göz önünde bulundurularak tümüyle saygı gösterilecektir” demişti.

Yi, Evergrande sorununun bir piyasa olayı olduğunu ve piyasa odaklı bir yolla çözülmesi gerektiğini söylemişti.

Yi, China Evergrande Group’un geçen hafta yükümlülüklerini yerine getiremeyebileceği yolunda bir açıklama yaptığını, bunun Hong Kong’da endişeleri artırabileceğini, ancak Hong Kong’un finansal faaliyetler için etkili bir sistem kurduğunu ve bu gibi sorunları çözmek için iyi tanımlanmış yasal bir çerçeveye sahip olduğunu sözlerine eklemişti.

Dolar/TL, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası faiz kararı sonrasında 15,65 ile tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Sterlin/TL 20 seviyesini geçerken euro/TL 17,22 civarında bulunuyor.

Dolar/TL pazartesi günü rekor tazeledikten sonra Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın müdahalesiyle 14 seviyesinin altına geri çekilmişti. Salı günü öğleden sonra yeniden yükselişe geçen dolar kuru çarşamba günü 14,80 seviyesinin üzerine tırmanmıştı.

Dolar/TL Kasım ayında yüzde 40’a yakın yükseliş kaydettikten sonra Aralık başından bu yana da yüzde 10 civarında yükseldi. Türk lirası dolar karşısında sene başından bu yana yüzde 50'den fazla değer kaybederken en son 2001 yılında yıllık bazda bu kadar büyük bir değer kaybı yaşanmıştı.

Türkiye’nin kredi temerrüt risk primi (CDS) 524 baz puan seviyesinde bulunurken 10 yıllık tahvil faizi yüzde 22,1 civarında seyrediyor.

TCMB faizleri 100 baz puan indirdi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) politika faizini beklentiler doğrultusunda 100 baz puan indirdi. Karar metninde arz yönlü ve para politikası etki alanı dışındaki arızi faktörlerin fiyat artışları üzerinde oluşturduğu geçici etkilerin ima ettiği alanın kullanımının tamamlanmasına karar verildiği belirtildi.

Bloomberg HT Araştırma Birimi'nin 17 kurumun katılımıyla gerçekleştirdiği ankette medyan beklenti politika faizinin 100 baz puan indirimle yüzde 14'e çekilmesi yönündeydi.

Ankette iki kurum 200 baz puanlık faiz indirim beklentisi içinde olduğunu belirtirken, bir kurum 75 baz puan ve diğer bir kurum ise 25 baz puan indirim tahmininde bulunmuştu.

TCMB Döviz piyasasına satım yönünde müdahaleye başlamıştı

Faiz kararından önce en kritik gelişmelerden birisi döviz piyasasına satım yönünde yapılan müdahaleler oldu.

TCMB’nin 1 Aralık tarihindeki ilk müdahalesi yaklaşık 650 milyon dolar, 3 Aralık’taki ikinci müdahalesi yaklaşık 400 milyon dolar, 10 Aralık’taki üçüncü müdahalesi ise yaklaşık 500 milyon dolar seviyesindeydi. TCMB’nin dördüncü ve 2,5 milyar dolarlık son müdahalesi ile birlikte toplam tutar yaklaşık 4 milyar seviyesine yükseldi.

Fed’in 2022 Haziran ayında faiz artıracağına dair beklentiler, çarşamba günü gerçekleştirilen toplantı sonrasında zirveye çıktı. Beklentiler Kasım sonunda Omikron varyantına dair endişelerle hızlı bir şekilde geriledikten sonra Aralık ayında neredeyse ikiye katlandı.

Federal Açık Piyasa Komitesi, çarşamba günü politika faizinde herhangi bir değişiklik yapmadı fakat varlık alımı azaltımı hızını ikiye katlayarak 30 milyar dolara çıkardı. Fed politika yapıcıları ise 2022 ve 2023 yıllık üçer faiz artırımı, toplamda 6 faiz artırımı gerçekleşmesini bekliyor.

Karar metninde enflasyonun pandemi ve tedarik zinciri sıkıntıları ile yükseldiği ifade edildi. Metinden enflasyonun geçici olduğu yönündeki ifadelerin de çıkarıldığı görüldü. Metinde ekonominin görünüme yönelik devam eden risklerle karşı karşıya olduğu belirtildi.

Fed ekonomiye ilişkin projeksiyonları da yayımladı. Buna göre Eylül ayında yüzde 5,9 olarak açıklanan 2021 büyüme beklentisi yüzde 5,5 seviyesine çekildi. 2022 büyüme beklentisi ise yüzde 3,8'den yüzde 4'e yükseltildi. 2023 büyüme tahmini yüzde 2,5'ten yüzde 2,2'ye düşürüldü.

Altın fiyatları, Fed belirsizliğinin ortadan kalkmasıyla son iki gündeki kayıplarını silerek haftaya başladığı fiyata geri döndü. Gram altın ise dolar/TL ve küresel altın fiyatlarındaki yükselişle 850 TL’ye doğru yöneldi.

Fed politika faizinde herhangi bir değişiklik yapmadı fakat varlık alımı azaltımı hızını ikiye katlayarak 30 milyar dolara çıkardı. Fed politika yapıcıları ise 2022 ve 2023 yıllık üçer faiz artırımı, toplamda 6 faiz artırımı gerçekleşmesini bekliyor.

Karar metninde enflasyonun pandemi ve tedarik zinciri sıkıntıları ile yükseldiği ifade edildi. Metinden enflasyonun geçici olduğu yönündeki ifadelerin de çıkarıldığı görüldü. Metinde ekonominin görünüme yönelik devam eden risklerle karşı karşıya olduğu belirtildi.

Ons altın fiyatı

Geçen haftaya 1.783 dolar civarında başlayan ons altın, hafta boyunca dar bir fiyat aralığında seyrettikten sonra cuma günü açıklanan enflasyon verisi öncesinde 1.770 dolara kadar gerilmişti. Enflasyon verisiyle beraber toparlanan güvenli liman, haftayı 1.782 dolar ile kapatmıştı.

Ons altın, haftanın ilk iki günü dar bir bantta işlem gördükten sonra Fed toplantısı öncesinde 1.760 dolara civarına gerilemişti. Ons altın, Fed toplantısının yarattığı belirsizliğin kalkmasıyla son iki gündkei kayıplarını silerek hafta başına göre yatay bir seyir izliyor.

Gram altın fiyatı

Gram altın, geçen haftaya 785 TL civarında başladıktan sonra salı günü 773 TL’ye kadar gerilemişti. Çarşamba gününden itibaren dolar/TL ve küresel altın fiyatlarındaki seyirle kademeli olarak yükselen gram altın, haftaya 796 TL civarında başladıktan sonra dolar/TL'deki yükselişle 800 TL'yi geçerek 837 TL’ye kadar ulaşmıştı.

Dolar/TL’nin 14,75 seviyesine kadar tırmanması gram altındaki bu yükselişi etkilerken, dolar kurunun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın müdahalesi sonrasında 14’ün altına çekilmesiyle gram altın da yeniden 800 TL’nin altına gerilemişti.

Gram altın, küresel altın fiyatlarındaki yükseliş ve dolar kurunun 14,76 seviyesini görmesiyle perşembe günü 849 TL ile yeni bir zirve görmüş oldu.