Avrupa Merkez Bankası 11 yıl sonra faiz artırdı
-
Avrupa Merkez Bankası yükselen enflasyonla mücadele etmek için 2011'den bu yana ilk kez faiz artışı kararı aldı. Faizi beklentilerin ötesinde 50 baz puan artıran AMB negatif faiz dönemine de son verdi. AMB krize karşı tahvil aracı olan yeni Aktarım Güvence Mekanizması'nı da onayladı. Kararın ardından AMB Başkanı Lagarde basın mensuplarının önüne çıktı. Lagarde'ın konuşmasında enflasyon ve yeni mekanizmaya yönelik değerlendirmeleri öne çıktı. Lagarde Eylül ayı için de önceki sözlü yönlendirmenin artık geçerli olmadığını AMB'nin ay ay karar vereceğini belirtti.
Avrupa Merkez Bankası (AMB) 11 yıl sonra yaptığı ilk faiz artışında beklentilerin üzerinde bir artış yaptı.
Banka ana refinansman oranını yüzde 0,50; marjinal borç verme imkanını yüzde 0,75 ve mevduat faizini de yüzde 0 seviyesine çıkardı.
AMB karar metninde gelecek toplantılarda daha çok faiz normalizasyonunun uygun olduğuna işaret etti.
Karar metninde bundan sonraki faiz artışlarının büyüklüğüne toplantıdan toplantıya karar verileceği belirtildi. Karar metninde AMB'nin enflasyonun hedefe dönmesini destekleyeceği belirtildi. Metinde "Yönetim Konseyi’nin gelecek politika faizi patikası veriye bağlı olacak ve yüzde 2’lik orta vade enflasyon hedefine göre ayarlanacak” ifadeleri kullanıldı.
Kararın ardından para piyasalarında Eylül için 60 baz puanlık faiz artışı fiyatlaması görüldü.
AMB krize karşı tahvil aracı olan yeni Aktarım Güvence Mekanizması'nı da onayladı. Aktarım Güvence Mekanizması AMB para politikası aktarım mekanizmalarını etkileyebilecek beklenmeyen, bozulan piyasa dinamikleri durumunda aktive edilebilecek.
Lagarde: Önceki Eylül yönlendirmesi geçerli değil
Kararın ardından AMB Başkanı Lagarde basın mensuplarının önüne çıktı. Lagarde'ın konuşmasında enflasyon ve yeni mekanizmaya yönelik değerlendirmeleri öne çıktı.
Lagarde, ekonomik aktivitenin yavaşladığını, Rusya-Ukrayna savaşının büyüme üzerinde etkisini sürdüren bir engel niteliğinde olduğunu belirtti. Lagarde yılın ikinci yarısı için ekonomik görünümün sıkıntılı olduğunu ve devam eden savaşın büyüme için aşağı yönlü bir risk oluşturduğunu belirtti.
Mali önlemler savaşın etkisini azalttığını söyleyen Lagarde bu önlemlerin hedefli olması gerektiğine dikkat çekti.
Enerji fiyatları kısa vadede yüksek kalacağını, fiyat baskılarının daha fazla sektöre yayıldığını ifade eden Lagarde birçok çekirdek enflasyon göstergesinin daha da yükseldiğini ve enflasyonun bir süre daha istenmeyen şekilde yüksek kalacağını ifade etti.
Lagarde, "Enflasyona yönelik riskler yukarı yönlü. Daha yüksek enflasyon beklentilerine ilişkin sinyaller izlenmeli. Enflasyon bir süre daha hedefin üzerinde kalacak." ifadelerini kullandı.
Lagarde Eylül ayı için beklenen yönlendirmeye de değindi. Eylül ayı için önceki sözlü yönlendirmenin artık geçerli olmadığını belirten Lagarde AMB'nin ay ay karar vereceğini ifade etti.
Negatif faiz oranlarından çıkışın uygun olduğunu söyleyen Lagarde tüm üyelerin 50 baz puanlık faiz artışı yönünde oy kullandığını ifade etti.
Lagarde konuşmasının önemli bölümünde çıkması için ısrarcı olduğu Aktarım Güvence Mekanizması'na değindi.
Lagarde mekanizmayla ilgili şunları söyledi: Aktarım Güvence Mekanizması kararı oybirliği ile alındı. Euro Bölgesi'nin tüm üyeleri Aktarım Güvence Mekanizması için uygun. Bu mekanizma AMB'nin fiyat istikrarı taahhüdünü sağlamasına yardımcı olacak. AMB bu mekanizma için çoklu göstergeleri dikkate alacak. Mekanizmanın nerede uygulanacağına sadece AMB karar verecek.
Bono mekanizması politika duruşuyla müdahaleden kaçınacak. Yeni mekanizma belirli riskler için tasarlandı ve araç setinde ilave bir araç olacak. Bu mekanizma için planlanan bir limit söz konusu değil.
Mekanizmadan faydalanacak ülkeler AB mali kuralına uymalı. Üye ülkede ağır makro dengesizlik olmamalı. Mali sürdürülebilirlik bir başka kriter. Bu mekanizmaya erişim için ülkenin sağlam makro politika uygulaması gerekiyor.
Beklenti 25 baz puan yönündeydi
Bloomberg anketine göre ana refinansman oranı, marjinal borç verme imkanı ve mevduat faizinde medyan 25’er baz puanlık faiz artışı bekleniyordu. Ankete katılan 53 ekonomistin 49’u mevduat faizinde 25, 4’ü ise 50 baz puanlık artış öngörüsünde bulunmuştu.
Para piyasalarında fiyatlama ise 25 ve 50 baz puan için yüzde 50-50 olasılığa işaret etmişti.
AMB daha önce politika faizini Temmuz'da 25 baz puan artırmayı, Eylül'de de tekrar daha büyük oranda artırıma gitmeyi planladığına ilişkin yönlendirme yapmıştı. Ancak Bloomberg'e konuşan konuya yakın kaynaklar enflasyon görünümünün kötüleşmesi nedeniyle AMB'nin Temmuz'da 50 baz puan artırıma gitmesinin de değerlendirildiği bilgisini vermişti.
Lagarde 25 baz puandan fazla artışa açık kapı bırakmıştı
Daha önce AMB Başkanı Christine Lagarde 25 baz puanın ötesinde bir faiz artışına açık kapı bırakan ifadeler kullanılmıştı.
Yetkililerin rekor enflasyonla mücadele etmek için hazır olduğunu söyleyen Lagarde Temmuz toplantısında çeyrek puanlık faiz artış planını yinelerken enflasyon tehdidin artması durumunda daha hızlı hareket edeceklerini belirtmişti.
Lagarde "Eğer daha yüksek enflasyonun beklentileri tehdit ettiğini görürsek teşvikleri daha hızlı bir şekilde geri çekeriz" demişti.
Enerji ve gıda şoklarının büyüklüğünün enflasyonda belirsizlik yarattığını, enflasyonun hizmet sektöründe de yaygın şekilde de artmaya başladığını ifade eden Lagarde enflasyon baskılarının artabileceğine, enflasyon şoklarının büyümeyi de olumsuz etkilediğine dikkat çekti. Buna rağmen pozitif büyüme beklediklerini vurgulamıştı.
Bu açıklamadan günler sonra Euro Bölgesi tüketici enflasyonunun yüzde 8,6 ile yeni bir rekor kırdığı açıklanmıştı. Bunu takip eden günlerde euro/dolar paritesi de 1 seviyesinin altını test etmişti.
