Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) yayınladığı son rapora göre, küresel gıda fiyatları genel olarak daha güçlü talep ve daha zayıf ABD dolarının etkisiyle Ağustos ayında da artarak peş peşe üçüncü ayda yükseliş kaydetti.

En çok işlem gören gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarını izleyen FAO Gıda Fiyat Endeksi, Ağustos ayında ortalama 96.1 puanla bir önceki aya göre yüzde 2 artarak Şubat 2020’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.

Yemlik tahılların yükselişine öncülük ettiği FAO Tahıl Fiyat Endeksi, Temmuz ayına göre yüzde 1.9 artarak Ağustos 2019’daki değerinin ortalama yüzde 7 üzerine çıktı.

Yüzde 8.6 artan sorgum fiyatları, Çin’in güçlü ithalat talebinin desteğiyle bir yıl önceki seviyesinin yüzde 33.4 üstüne çıktı.

Iowa’daki ürün hasarlarının arzı etkileyebileceği endişeleriyle, mısır fiyatları yüzde 2.2 artarken, uluslararası pirinç fiyatları da mevsimsel olarak kısıtlı erişilebilirlik ve Afrika’nın artan talebinin desteğiyle yükseldi.

FAO Şeker Fiyatı Endeksi, Avrupa Birliği’ndeki ve dünyanın en büyük ikinci şeker ihracatçısı Tayland’daki olumsuz hava koşulları nedeniyle azalan üretim beklentilerini ve Çin’in güçlü ithalat talebini yansıtarak yüzde 6.7 artış kaydetti.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, başta palm yağ olmak üzere, soya, ayçiçek ve kolza yağlarındaki fiyat artışları nedeniyle yüzde 5.9 arttı. Bu hareketler esas olarak, güçlü küresel ithalat talebi karşısında önde gelen palm yağ üreticisi ülkelerdeki olası üretim durgunluklarının etkisini yansıtıyor.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, Temmuz’dan bu yana neredeyse hiç değişmedi. Büyük Okyanusya Bölgesindeki bol miktarda mevsimlik ihracat olanağı beklentileriyle peynir ve tam yağlı süt tozu fiyatları artarken, Ağustos’taki sıcak hava dalgasının ardından süt üretiminin azalmasıyla ihracat olanaklarının daraldığı Avrupa’da tereyağı fiyatları yükseldi.

FAO Et Fiyat Endeksi de Ağustos 2019’dan bu yana yüzde 8.9 düşmesine ragmen, sığır, kümes hayvanları ve küçükbaş hayvan etlerine yönelik azalan talebin, Çin’in domuz eti ithali için artan talebiyle dengelenmesinin etkisiyle Temmuz’dan bu yana neredeyse hiç değişmedi.

GÜNCELLENMİŞ TAHIL GÖRÜNÜMÜ

FAO, ayrıca, büyük ölçüde Amerika Birleşik Devletleri’ndeki daha düşük mısır üretimi nedeniyle, 2020’deki dünya gıda üretimi tahminlerini Temmuz projeksiyonundan 25 milyon ton azaltarak düşürdü.

Ancak, bu azaltmaya rağmen, 2019 üretiminin 58 milyon ton fazlasına tekabül eden bu sonuç tüm zamanların en yüksek seviyesini temsil edecek.

Arjantin ve Brezilya için rekor düzeyde mısır hasadı tahmini yapılırken, sorgum üretiminin de geçen yıla göre yüzde 6 artması bekleniyor. Ayrıca, 2020 yılında dünya ölçeğinde pirinç üretiminin 509 milyon tonla yeni bir rekora ulaşması bekleniyor.

FAO'nun yayınladığı Tahıl Arz ve Talep Özeti'ne göre, FAO’nun 2020/21’de dünya gıda kullanımı için yeni tahmini, yıllık bazda yüzde 2 artışla 2 milyar 764 milyon ton olarak öngörüldü.

Küresel tahıl stoklarının 2021 sezonunun sonunda yüzde 1,7 artarak 895,5 milyon tona çıkması, bunun dünya tahıl stoklarının kullanım oranını yüzde 31,8'e dönüştürmesi ve Temmuz ayına kıyasla biraz daha düşük ancak yine de tarihsel açıdan görece yüksek olması bekleniyor.

Beklenen daha büyük pirinç ve iri taneli tahıl sevkiyatları ile canlanan 2020/21 yıllarında dünya tahıl ticareti şu anda 441,4 milyon tona sabitlendi ve 2019/20 seviyesinin yüzde 1,6 üzerinde.

İrfan Donat

Bloomberg HT Tarım Editörü