Obama İsrail'i "işgalci" olarak niteledi

Soğuk Savaş'ın sona ermesinden sonra Çin gibi ülkelerin geliştiğini ifade eden Obama, küresel bütünleşmenin önemine vurgu yaptı.

Ancak bu durumun beraberinde sorunlar getirdiğini kaydeden Obama, agresif milliyetçilik, zalim bir popülarizm, aşırıcılık gibi sorunların bulunduğunu, bunların göz ardı edilemeyeceğini bildirdi. Obama, demokrasiye inananların seslerini daha güçlü çıkarmaları gerektiğini, demokrasilerin de hataları bulunduğunu söyledi ve ABD'den örnek verdi.

"Evet ABD'de çok fazla para siyaset ilişkisi var" diyen Obama, oy kullanmanın bazı durumlarda zorluğu nedeniyle vatandaşların demokrasiye katılımının düşük olduğunu söyledi.

Obama, "Sermaye ve karar vericiler, sıklıkla demokrasinin yukarıdan yönetenlerin müdahalesiyle değil, tabandan gelerek ilerlemesi gerektiğini unutuyor." dedi.

Dünyanın birçok yerinde halkın bazı durumlarda hayatını şekillendiren kurallarla ilgili söz söylemek istediğini ifade eden Obama, "Özgürlük ve onur isteyen, kendi hayatlarını kontrol etme fırsatı talep eden gençlerin sesini her yerde dinleyin." diye konuştu.

- "Ayrımcılığı reddedin"

Radikalizmin, ırkçılığın, etnik ayrımcılığın her türlüsünün reddedilmesini isteyen Obama, küreselleşmenin bazı çatışmaları ve zorlukları da beraberinde getirdiğine işaret etti.

"Örtünmek isteyen kadınlara karşı çıkan liberal demokrasiler görüyoruz. Hazreti Muhammed'i tasvir eden karikatürleri, Batılı gazeteleri protesto eden gösteriler görüyoruz." diyen Obama, Avrupa ve ABD'de göçmenlere karşı bir tavır bulunduğunu da hatırlattı.

Obama, "Eski düşünce tarzlarına başvurmak için dünya çok küçük ve biz birbirimizle çok fazla iç içe geçmiş durumdayız. Bu zihniyeti Ortadoğu'nun birçok yerinde görüyoruz." ifadesini kullandı.

Bu tür bir zihniyetin, Suriye'deki trajik iç savaşı ve Ortaçağ kötülüklerini barındıran DAEŞ'i körüklemek için uğraştığını kaydeden Obama, aşırıcılık ve mezhepçiliğin kolayca düzeltilemeyeceğini ifade etti ve "Eğer dürüstsek hiçbir dış gücün farklı dini ya da etnik toplulukları uzun süre bir arada yaşamaya zorlayamacağını anlayabiliriz." dedi.

DAEŞ gibi örgütleri yok etmek için birleşmek gerektiğine vurgu yapan Obama, Suriye'deki krizin çözümü için askeri bir yol bulunmadığını, diplomasi yolunun izlenmesi gerektiğini yineledi.

Aşırıcılığın önlenmesi gerektiğini söyleyen Obama, temel sorunlar çözülene kadar aşırıcılığın sınırların ötesine ihraç edilmeyi sürdüreceğine vurgu yaptı ve "Dünya, bir duvar inşa edip kendi toplumlarımızı aşırıcılıktan korumak için çok küçük." ifadesini kullandı.

Obama, şunları söyledi:

"Ortadoğu için doğru olan şeyler hepimiz için geçerli. Tabii ki gençlere hoşgörüsüzlük yerine fen ve matematik öğretilirken dini gelenekler sürdürülebilir. Tabii ki kadınlara siyasette ve ekonomide tam ve hakları olan rolleri verilirken gelenekler korunabilir. Tabii ki tüm topluluklara, Myanmar'daki gibi dini azınlıklar olsun Burundi'deki gibi etnik azınlıklar olsun ya da burada ABD'deki gibi ırksal azınlıklara eşit davranırken ülkelerimizi ilerletebiliriz."

- İsrail-Filistin sorunu

Obama, tüm toplumlara eşit muamele edilmesi gerektiğini belirterek İsrail-Filistin sorununa değindi.

Obama, "Filistinliler İsraillilere karşı tahrik edici söylemleri bırakırlar ve İsrail'in meşruiyetini kabul ederler, İsrailliler de kalıcı olarak Filistinlilerin topraklarını işgal edip yerleşim kuramayacaklarını anlarlarsa bu iki toplum için de daha iyi olur." dedi.

ABD'ye karşı müttefiklerinin ve hasımlarının tutumuna ilişkin de konuşan Obama, "Müttefiklerimiz de düşmanlarımız da hem tüm sorunların hem de tüm çözümlerin Washington tarafından gerçekleştirilebileceğine inanıyor. Belki Washington'daki birçok kişi de buna inanıyor." diye konuştu.

ABD'nin tarihte kendi çıkarlarının ötesini düşünen nadir süper güçlerden olduğunu savunan Obama, müttefiklerini ve zayıfları korumak için fedakarlıklar yaptıklarını, insan haklarını desteklediklerini ve kendi eylemlerinin de soruşturulmasını memnuniyetle karşıladıklarını söyledi.

Obama, bunu tek başlarına yapamayacaklarını ve uluslararası toplumun daha etkili hale getirilmesi gerektiğini kaydederek, nükleer tehditlere karşı birlikte mücadele etmenin önemini vurguladı.

"Hepimiz nükleer silahların yayılmasını önleme ve nükleersiz bir dünya için mücadele etme sözü verdik." diye konuşan Obama, "Kuzey Kore'nin nükleer denemesi hepimizi tehlikeye sokuyor. Anlaşmayı bozan her ülke sonuçlarına katlanmalı. ABD gibi bu silahlara sahip olan ülkelerin de stokların azaltılması sorumluluğu ve bir daha bu tür denemeler yapmama gibi temel normlara uyma mesuliyeti var." ifadelerini kullandı.

Obama, güçlü ülkelerin de sınırlamalar ve uluslararası kurallara saygı göstermesinin önemine dikkat çekerek belki bazı özgürlüklerin kısıtlanabileceğini ama bunun uzun vadede güvenliği güçlendireceğini ifade etti.

Bu gerçeğin sadece ABD için değil diğer ülkelerde de geçerli olduğunu anlatan Obama, "Eğer Rusya komşularının işlerine müdahale etmeye devam ederse bu, belki iç politikada popüler olabilir ve milliyetçi coşkuyu ateşleyebilir ancak zamanla itibarını ve sınır güvenliğini azaltır." dedi.

Obama, Çin'in güney denizinde askeri varlığını artırmasını da eleştirerek, "Güney Çin Denizi'nde kanunların sağladığı barışçı çözümler, birkaç kayalıkta askeri varlığı artırmaktan daha fazla istikrar sağlar." diye konuştu.

AA