Trump döneminde Türkiye ekonomisinin dönüm noktaları
-
Trump döneminde Türkiye-ABD ilişkileri iki liderin birbirleriyle kurdukları yakın ilişkiler ile yoğun bir seyir izledi.
Başkan Donald Trump'ın yönetimde olduğu dönemde Türkiye-ABD ilişkileri iniş çıkışlar ve ikili diyalog üzerinden şekillenirken göreceli iyi bir seyir izledi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Trump arasında yoğun bir diyalog söz konusu olurken, bölgesel sorunlar özelinde iki ülke arasındaki diplomasi trafiğinin de hızlandığı görüldü.
İki lider Trump'ın başkanlık döneminde heyetleriyle yüz yüze görüşmeler yaparken, birçok kez de telefonla görüşmeler gerçekleştirdi.
Bu dönemde ekonomide de iki ülke arasında ticaret dengesinin 100 milyar dolara çıkarılması gibi iddialı hedefler kondu.
İşte Türkiye'de ekonomi ve finans çevrelerinin Trump döneminde dikkatle takip ettiği gelişmeler...
20 Ocak 2017: Trump devir teslim töreniyle resmen Başkan oldu
Donald Trump gerçekleştirilen devir teslim töreniyle birlikte resmen ABD’nin 45. Başkanı oldu.
29 Mart 2017: Hakan Atilla ve Rıza Sarraf davası
Halkbank’ın eski genel müdür yardımcısı Hakan Atilla, Rıza Sarraf davası kapsamında ABD’de tutuklandı.
22 Mayıs 2018: ABD çelik ve alüminyum için gümrük vergilerini artırıyor
ABD, Türkiye de dahil olmak üzere bir çok ülke için gümrük vergilerini artırdı. Çelik için yüzde 25 seviyesine yükseltilen gümrük vergisi, alüminyum içinse yüzde 10’a çıkarıldı. Bu vergilere konu olan ülkelerin ABD’ye ödedikleri vergilerin toplamı 3.5 milyar dolara ulaşıyor. Türkiye’ye bu vergiler dolayısıyla çıkan fatura ise yıllık 267 milyon dolar civarında.
26 Temmuz 2018: Başkan Donald Trump’ın ilk yaptırım kullanma tehdidi
Donald Trump, 2016 yılında tutuklanan ve casusluktan 35 yıl hapsi istenen Pastor Brunson’ın tutukluluk hali ettiği takdirde ABD’nin Türkiye’ye kapsamlı yaptırımlar uygulayacağına dair bir tweet paylaştı.
10 Ağustos 2018: Trump Türkiye için gümrük vergilerini ikiye katladı
Başkan Trump paylaştığı bir tweet ile birlikte Türkiye’den çelik ithalatına daha önce koyduğu gümrük vergilerini ikiye katlayarak çelik için yüzde 50’ye ve alüminyum için yüzde 20’e çıkardı. Paylaştığı tweet ile Türkiye ABD ilişkilerinin şu sıralar ‘iyi olmadığını’ belirtti.
I have just authorized a doubling of Tariffs on Steel and Aluminum with respect to Turkey as their currency, the Turkish Lira, slides rapidly downward against our very strong Dollar! Aluminum will now be 20% and Steel 50%. Our relations with Turkey are not good at this time!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) August 10, 2018
16 Ağustos 2018: Steven Mnuchin ABD’nin daha fazla yaptırım için hazır olduğunu belirtti
ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin, rahip Andrew Brunson’ın tutuklanması üzerine ABD’nin daha fazla yaptırımm uygulamaya hazır olduğunu belirtti. Mnuchin yaptığı açıklamada, “Eğer Türkiye rahip Brunson’ı biran önce bırakmazsa, daha yapacağımız çok şey var.” dedi.
12-13 Ekim 2018: Rahip Brunson ABD’ye geri döndü
Trump 12 Ekim’de paylaştığı bir tweet ile rahip Brunson’ın salındığını ve yakında eve döneceğini duyurdu. 13 Ekim’de yaptığı paylaşımda ise rahip Brunson ile Oval Ofis’te buluşacaklarını söyleyerek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yardımları için teşekkürlerini iletti.
7 Haziran 2019: ABD Türkiye’yi F-35 programından çıkarıyor
ABD Savunma Bakanı vekili Patrick Shanahan Türk mevkidaşına gönderdiği bir mektupta, F-35 eğitim programına şu an öğrenim gören pilotlardan sonra başka Türk pilot alınmayacağını belirtti.
“Bu eğitim gerçekleşmeyecek çünkü Türkiye’nin F-35 programına üyeliğni askıya alıyoruz. Bundan dolayı (öğrencilerin) sistem ile ilgili daha fazla yeterlilik kazanmalarına gerek yok.”
29 Haziran 2019: Erdoğan ile Trump G20’de görüştü
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başkan Donald Trump Osaka’da düzenlenen G20 liderler zirvesinde bir ikili görüşme gerçekleştirdi. Görüşmede iki ülke arasındaki 75 milyar dolarlık bir ticaret hacmine ulaşma hedefine vurgu yapıldı.
10 Temmuz 2019: Türkiye-ABD ticaret hedefi 100 milyar dolar
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başkan Trump’ın gerçekleştirdiği ikili görüşme sonrasında daha önce belirlenen 75 milyar dolarlık ticaret hedefinin 100 milyar dolara çıkarıldığı duyuruldu.
24 Temmuz 2019: Hakan Atilla Türkiye’ye dönüyor
İyi hal yasasından faydalanarak 19 Temmuz’da tahliye olan Halkbank Eski Genel Müdür Yardımcısı Hakan Atilla 24 Temmuz’da Türkiye’ye geri döndü.
9 Eylül 2019: “S-400 satın alımı üzerine Türkiye’ye yaptırımları değerlendiriyoruz”
Türkiye Milli Savunma Bakanlığı 12 Temmuz’da paylaştığı bir tweet ile S-400 hava savunma sisteminin birinci grup malzemelerinin Ankara’ya ulaştığını bildirdikten sonra Steve Mnuchin Eylül ayında yaptığı bir açıklamada yaptırımlar hakkında “Şu anlık sadece düşünüyoruz. Spesifik kararlar hakkında yorum yapamam ama sadece düşünüyoruz.” dedi.
7 Ekim 2019: “Türkiye ekonomisini darmadağın edebilirim”
ABD Başkanı Donald Trump paylaştığı bir tweet ile Türkiye’nin limitleri aştığını düşünürse ekonomisini darmadağın edeceğini söyledi.Trump, Rahip Brunson dönemini kastederek, “Bunu daha önce yaptım.” diye belirtti.
As I have stated strongly before, and just to reiterate, if Turkey does anything that I, in my great and unmatched wisdom, consider to be off limits, I will totally destroy and obliterate the Economy of Turkey (I’ve done before!). They must, with Europe and others, watch over...
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) October 7, 2019
13 Kasım 2019: Erdoğan Beyaz Saray’ı ziyaret etti
Cumhurbaşkanı Erdoğan Beyaz Saray’ı ziyaret ederek Başkan Trump ile ikili ilişkileri ve dış politika gelişmelerini konuştu. Başkan Trump ise toplantıdan önce yaptığı bir açıklamda, “Şu an için Türkiye ile 20 milyar dolar civarında bir ticaret hacmimiz mevcut, bunu 100 milyar dolara çıkarabileceğimizi düşünüyoruz.” dedi.
11 Aralık 2019: Senato Türkiye’ye yaptırımları onadı
Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Senato’daki dış İlişkiler Komitesi 18 onaya karşı 4 ret oyu ile Türkiye’ye yaptırım uygulama yasasını geçirmiş oldu. Suriye ve S-400 ile alakalı olarak geçirilen “Amerikan Ulusal Güvenliğini Artırma ve IŞİD’in Yeinden Yükselişini Önleme Yasası” Başkan’ın onayıyla birlikte yürürlüğe girebilir.
19 Nisan 2020: Türkiye ve ABD koronavirüse karşı ortak mücadelede anlaştı
Türkiye tarafından yapılan açıklamaya göre, Başkan Trump ve Cumhurbaşkanı Erdoğan gerçekleştirdikleri telefon görüşmesinde iki ülkenin koronavirüse karşı anlaştı. İki lider "koronavirüs salgınına karşı sıkı işbirliğinin devamlılığı konusunda" anlaşmaya vardılar.
15 Ekim 2020: Türkiye-ABD ticaret hacmi yıllık yüzde 3.5 artış gösterdi
Türkiye ticaret hacmi Ağustos sonu itibariyle yıllık bazda yaklaşık yüzde 3.5 artarak 13.96 milyar dolara ulaştı.