Suudi Arabistan'daki büyük değişim ve Çöldeki Davos FII 7
Geçen sene Riyad'da düzenlenen 6. Future Investment Initiative etkinliğine katılarak edindiğim izlenimleri aktardığım bir yazı yazmıştım. Bu sene 7.'sine katıldım ve geçen sene olduğu gibi oldukça etkilendim.
Future Investment Initiative (FII), Suudi Arabistan'ın imza niteliğindeki konferansı, her sene bir öncekinden daha iyi bir hal alıyor, diyebilirim.
Bu senenin en büyük farkı, getirilen üyelik sistemi oldu. FII'da çalışan bir yetkili ile konuştuğumda, beklediklerinin çok üzerinde bir üye sayısına kısa sürede ulaştıklarını söylediler.
Üyelik kişi veya kurum başına 15 bin dolar olarak belirlenmiş. Bu üyelik sistemi etkisiyle, geçen seneye göre daha az kalabalık olduğunu, ancak daha üst düzey bir katılım olduğunu gözlemledim.
Her alanda dünyanın en etkili iş insanları oradaydı. Dünyayı bekleyen zorluklar ve fırsatlarla ilgili ufuk açıcı paneller vardı.
Muhammed Bin Selman tarafından ortaya konan inanılmaz bir vizyon ve dünyanın desteği gözlemlendi. Yapay zekâ da en çok konuşulan konulardan biriydi.
Geçen seneye oranla daha çok Türk şirketi ve Türk yöneticiyi Riyad'da gördüm.
Bunun iki sebebi olduğunu düşünüyorum. İlki, şu anda bütün büyük projelerin Suudi Arabistan'da olması ve herkesin buradan bir pay almaya çalışması. Diğer sebep ise Türkiye ve Suudi Arabistan arasında son dönemde gelişen ikili ilişkiler. Bu gelişmeyi sadece Suudi Arabistan ile değil, benim yaşadığım Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile de görebiliyoruz.
Konferansta Hazine ve Maliye Bakanımız Mehmet Şimşek ile Yatırım Ajansı Başkanımız Burak Dağlıoğlu farklı panellerde konuşmacıydı.
Uluslararası kanallarda çalışan arkadaşlarım, Mehmet Şimşek ile röportaj yapabilmek için destek olmamı istediler. Bu artan ilgiyi, Türkiye ekonomisinde son dönemdeki iyileşmenin ve yabancıların algısının daha iyiye gittiğinin bir göstergesi olarak değerlendirebiliriz.
Anlatılacak pek çok konu olabilir ama en çok aklımda kalanlar; bölgedeki çatışmanın katılımı çok etkilemediğiydi. Herkes bu konuya değindi ama konferans aynı hızla devam etti.
Bir önceki hafta GITEX teknoloji fuarında yapay zekâ en önemli konu iken, burada devlet başkanlarının da yapay zekâdan bahsetmesi ilgimi çekti.
FIFA Başkanı Gianni Infantino’nun elinde futbol topu ile gelmesi dikkat çekti. Bu toplantıdan bir süre sonra 2034 FIFA Dünya Kupası'nın Suudi Arabistan’da yapılması kesinleşti. Suudi Arabistan’ın spor endüstrisine son zamanlarda yaptığı yatırımın meyvesini aldığını söyleyebiliriz.
Bir panelin konuşmacıları futboldaki şampiyonlar ligi gibiydi. Panelde 11 kişi vardı: Rubenstein (Carlyle), Ray Dalio (Bridgewater Associates), Jamie Dimon (JP Morgan Chase & Co), Larry Fink (BlackRock), Jane Fraser (Citi), Dr. Patrice Motsepe (African Rainbow Minerals), Noel Quinn (HSBC Holdings), Neil Shen (Sequoia Capital), David Solomon (Goldman Sachs), Shemara Wikramanayake (Macquarie Group), Mukesh Ambani (Reliance Industries), ve Bill Winters (Standard Chartered). Sadece bu tablo bile Suudi Arabistan’a olan ilginin bir göstergesiydi diyebiliriz.
Sadece üst düzey paneller değil 'Start-up pitch' gibi etkinlikler de vardı.
Redsea Global; Kızıldeniz kenarında Suudi Arabistan’ın yaptığı en büyük yatırımlardan sadece bir tanesi. Bu projede çalışan Türk arkadaşlarımızdan projeyi dinlemek bizi gururlandırdı.
Çok az da sosyal yaşama değinirsek; havaalanına girişten itibaren ülkedeki ekonomik ve sosyal değişimi hissedebiliyorsunuz. Hayat tarzının daha da liberalleşeceğini görüyor ve hissedebiliyorsunuz.
Bir akşam yemeğinde Japon restoranındaydık; alkol dışında her şey Dubai gibiydi.
Özetle Suudi Arabistan’da sadece ekonomik değil, aynı zamanda sosyal bir devrim de yaşandığını söyleyebiliriz.
Türk şirket ve yatırımcılarına bu bölgeye ve özellikle Suudi Arabistan'a daha dikkatli bakmalarını öneririm. Tüm dünyanın gözü buradayken, başka alanlara bakmak gereksiz.
Geçmiş algılarımıza takılmak yerine değişimi takip edelim. Ülkeler de insanlar da değişir bazen iyi yönde bazen kötü. Suudi Arabistan için uyuyan dev uyandı diyebiliriz.