Büyüme geriledi, istihdam büyüdü

Cuma günü gelen tarımdışı istihdam rakamlarının sürpriz şekilde beklentilerin çok üstünde, 218,000 beklenirken 288,000 gibi yüksek gelmesi, işsizliğin %6.5'lardan %6.3'lere düşmesi beni de diğer ekonomistleri de şaşırttı.

Tabi bu rakamlar, S&P 500 ile Dow Jones endekslerini zirvelere taşıdı ama uzun ömürlü olmadı. Çünkü bizi hiç terk etmeyen ve hiçbir yerlere gitmeyen Ukrayna endişesi haftanın son iş gününde yeniden hortladı. Ukrayna krizini hortlatan iç kuvvetlerin sabah 4:30 itibariyle militanları kovup, tutukluları serbest bırakmasının Facebook üzerinden duyurulması ile başladı. İsyankarlar da iki helikopteri düşürüp, iki pilotu öldürünce Cuma istihdam değil Ukraynayı fiyatlayan bir borsayı sundu bize.

Geçen haftaya baktığımızda büyüme yani GSYH (gayri safi yurtiçi hasıla) neredeyse durdu diyecek kadar düştü, son 3 yılda gösterdiği en düşük büyümeyi gösterdi. ABD ekonomisi bu %0.1'lik büyüme rakamını kötü hava koşullarına bağladı. Wall Street kötü bir rakam bekliyordu ama bu kadar kötü gelmesini kimse beklemiyordu.

Birinci çeyreğin raporundaki en iyi haber %3'lük tüketici harcamasının yukarı çıkması idi. ABD ekonomisinin lokomitifi olan tüketim 4. çeyrekte %3.3'lük büyümeden sonra birinci çeyrekteki %3'lük büyümeyi de soğuk havaya borçlu. Çünkü doğal gaz, elektrik faturaları bu tür enerji ve hizmet harcamalarını son 14 yılın en yükseğine çıkardı. Fakat ticari yatırımlar ile inşaat yatırımları büyümeyip de küçülünce, ihracat %7.6 düşerken ithalat sadece %1.4 düşünce tabi büyümeyi de aşağı çektiler.

Gelelim istihdam rakamına… İnşaattan imalata, sağlık sektöründen temp çalışanlara her sektörde büyüyen istihdam umut vericiydi, işsizlik de Eylül 2008'den beri gördüğü en düşük rakamlara düşünce herkes birden sevindi. Sonra sessizlik yaşandı, çünkü bu rakamların altına baktığımızda aslında çalışma ücretlerinin hiç değişmediği ve çalışılan saatlerde de artış olmadığını, üstelik istihdama iştirak olma oranının ise rekor seviyede düştüğünü görünce, birden piyasalar Ukrayna endişesini de hissedince satışa geçtiler ve haftayı zararla kapattılar.

Şimdi önümüzdeki hafta için Avrupa Merkez Bankası, Ukrayna ve ABD'den gelecek ticari açık, imalat dışı hizmet endeksi gibi çok yoğun olmayan bir ekonomik veri akışı ile olaylara bağlandık. Altın da, hazine de jeopolitik endişelerle son günde yaptıkları ralliye, haftaya bu endişeler devam ederse yine ralli ile reaksiyon gösterirler.

Endişesiz, bol kazançlı haftalar diliyorum.