Advertisement

İRFAN DONAT

Toprak Mahsulleri Ofis (TMO), un sanayicilerine sattığı ekmeklik buğday fiyatlarına yüzde 21-22 oranlarında zam yaptı.

25 Mart 2022 tarihinden itibaren geçerli olan satış fiyatı listesini güncelleyen TMO, anlaşmalı olduğu un sanayicilerine 2 bin 650 TL'den sattığı ekmeklik buğdayın ton fiyatına yüzde 21-22 zam yaparak 3 bin 210 TL ile 3 bin 250 TL aralığına yükseltti.

TMO, un sanayicilerinin söz konusu buğdayı paçal şekilde fırıncılara daha ucuz fiyattan vererek ekmek fiyatlarının artmaması için müdahalede bulunurken, 2021 sezonunda rekor bir kamu zararı açıklaması bekleniyor.

TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, geçtiğimiz haftalarda Bloomberg HT'ye yaptığı açıklamada un regülasyonuna yeni hasat sezonuna kadar devam edeceklerini söylemişti.

Buğday satış fiyatına yapılan zammı değerlendiren sektör temsilcileri, yüzde 21-22'lik fiyat artışının un fiyatları ve dolayısıyla ekmek fiyatları üzerinde baskı yaratabileceğini ifade etti.

Bloomberg’in haberine göre Ukrayna’nın Rusya işgaline rağmen bahar aylarında buğday hasadı güvenilir seviyelerin üstüne çıkması halinde ihracat kısıtlamalarını gelecek ay gevşetebileceği belirtildi. Birçok limanın savaş nedeniyle gemi trafiğine kapalı olduğu ülkede nakliyenin nasıl yapılacağı ise bilinmiyor.

Ekonomi Bakan Yardımcısı Taras Kachka, Bloomberg News’e verdiği demeçte bu yıl için gıda güvenliğinden emin olunması halinde kabinenin yurt dışına buğday ihracı için lisans şartını kaldırmayı tartışabileğini belirtti.

Hükümet Mart ayında buğday, mısır, ayçiçek yağı, un ve yumurta gibi ülkenin başlıca tarım emtialarının ihracatını kısıtlamak amacıyla lisans uygulamasını başlatmıştı. Ne var ki ülke stoklarının yeterli seviyeye ulaşması ve çiftçilerin operasyonlarına devam edebilmek için döviz ihtiyacı nedeniyle mısır ve ayçiçek yağı üzerindeki ihracat kısıtlamaları geçtiğimiz hafta kaldırılmıştı.

“Buğday için de ihracat onayı almayı umuyoruz”diyen Kachka, “Hasat başladı ve sonuçları heyecanla bekliyoruz. Olabileceğinin en iyisi olacak. Bu yılın hasat görünümünün ve mevcut stoklarımızın nasıl olacağını gördüğümüzde, dengeli bir karar vereceğiz” ifadelerini kullandı.

"Ekilebilir alanlar yüzde 30-50 küçüldü"

Doğu Avrupa ülkesi bahar ekimi çalışmalarını çiftçilerin her an topçu ateşi ve savaş riski altında çalışmak zorunda olduğu bir dönemde yapmaya çalışıyor. Tarım Bakanlığı ekim alanlarının geçtiğimiz yıla oranla yüzde 30-50 arasında küçüldüğünü öngörürken ekonomisi ağırlıklı olarak tarım ihracatına bağlı olan Ukrayna için ekim çalışmalarının hayati öneme sahip olduğu belirtiliyor.

Diğer bir sorun ise ihracatın büyük bir kısmı için kullanılan güneydeki limanların abluka altında olması nedeniyle tahıl ve keten tohumu gibi ürünlerin nakliyesinin nasıl gerçekleştirileceği. Kachka’ya göre bu şartlar altında bile nakliyatçılar Mart başında beri 1 milyon ton mısır ve 300 bin ton buğday ihraç etmeyi başardılar.

Liman taşımacılığına alternatif olabilecek kapasitede bir seçenek yok

Kiev Yönetimi ihraç ürünlerin nakliyelerini Romanya sınırına yakın Ukrayna kontrolündeki limanlara yönlendirerek devamında Danube Nehri üzerinden Batı ülkelerine gönderme seçeneği üzerinde duruyor. Piyasa araştırma şirketi UkrAgroConsult firmasına göre bu konudaki sorun Ukrayna’nın demir yolu ağının ayda birkaç yüz bin ton taşıma yapabilecek olması. Bu rakamın limanlardan gemilerle yapılabilecek kapasitenin önemli derecede altında olduğu belirtiliyor.

Kachka bu rotayı kullanarak yapılan ilk teslimatın Izmail üzerinden gerçekleştiğini kaydetti. Güney batı Ukrayna’da bir iç liman olan Izmail Danube delta bölgesinde bulunuyor.